OpenAI چیست؟ – معرفی آزمایشگاه تحقیقاتی اوپن ای آی

در چندین سال گذشته، شاهد پیشرفت‌های مهمی پیرامون تحقیقات و پژوهش‌های حوزه «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence | AI) بوده‌ایم. شرکت «OpenAI» (اوپن ای آی) به عنوان یکی از پیشگامان حوزه هوش مصنوعی،‌ با دستاوردهای مهم و چشمگیری که در این حیطه به دست آورده، تحولات عظیمی را در این شاخه از فناوری ایجاد کرده که همین امر بر جنبه‌های مختلف زندگی بشر تاثیر چشم‌گیری داشته است. در مطلب حاضر، به این پرسش پاسخ می‌دهیم که OpenAI چیست و با چه هدفی در حوزه هوش مصنوعی شروع به فعالیت کرده است. به‌علاوه، به اهداف و پروژه‌های مهم این شرکت خواهیم پرداخت و مزایا و معایب آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

OpenAI چیست ؟

در پاسخ به پرسش OpenAI چیست ، می‌توان گفت OpenAI سازمانی غیرانتفاعی است که کارکنان آن به پژوهش و توسعه ابزارهای هوش مصنوعی می‌پردازند و هدف اصلی آن‌ها، دستیابی به «هوش جامع مصنوعی» (Artificial General Intelligence | AGI) است. سیستم‌های کامپیوتری با داشتن هوش عمومی مصنوعی قادر می‌شوند هر کاری را مشابه انسان یا بهتر از انسان با موفقیت به انجام برسانند.

مدل‌های هوش مصنوعی بسیاری تاکنون با استفاده از فناوری‌های OpenAI توسعه داده شده‌اند. حوزه‌های مطالعاتی OpenAI، پژوهش‌های مربوط به «یادگیری ماشین» (Machine Learning)، «یادگیری عمیق» (Deep Learning)، «پردازش زبان طبیعی» (Natural Language Processing | NLP)، «بینایی ماشین» (Computer Vision) و «رباتیک» (Robotics) را شامل می‌شوند. این سازمان، مطالب آموزشی و ابزارهایی با دسترسی باز را برای مخاطبان و توسعه‌ دهندگان حوزه هوش مصنوعی ارائه کرده است که افراد با استفاده از آن‌ها می‌توانند پروژه‌ها و پژوهش‌های خود را پیش ببرند.

افرادی که مایل هستند از امکانات OpenAI استفاده کنند، باید با مفاهیم هوش مصنوعی، ماشین لرنینگ و یادگیری عمیق آشنا باشند و تجربه کار با زبان‌های برنامه نویسی هوش مصنوعی نظیر پایتون و کتابخانه‌های مهم این حوزه مانند «تنسورفلو» (Tensorflow) و «پای تورچ» (Pytorch) را داشته باشند. در ادامه پاسخ به سوال OpenAI چیست ، به تاریخچه این شرکت خواهیم پرداخت و مسیری که این شرکت تاکنون پیموده است، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تاریخچه OpenAI چیست ؟

به منظور پاسخ به پرسش OpenAI چیست ، بهتر است نگاهی به تاریخچه این سازمان نیز بیندازیم تا ببینیم چه افرادی در پیشبرد اهداف OpenAI همکاری داشته‌اند و این شرکت چه مسیری را تا به الان پیموده‌ است.

آزمایشگاه هوش مصنوعی OpenAI به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی در سال ۲۰۱۵ در «سان فرانسیسکو» (San Francisco) شکل گرفت و هدف مؤسسان آن این بود که به هوش جامع مصنوعی دست پیدا کنند و سیستم‌های هوشمندی بسازند که میزان هوش آن‌ها با هوش انسان برابری کند.

هدف بنیان‌گذاران این سازمان، حفاظت از آینده بشر در مقابل دستاوردهای شرکت‌های بزرگ هوش مصنوعی مانند شرکت گوگل بود. افراد موسس OpenAI قصد داشتند امتیازات هوش عمومی مصنوعی را در انحصار خود درآوردند و بدین ترتیب، با هدف ساخت نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی و در اختیار قرار دادن آن‌ها به کاربران سراسر جهان به صورت شفاف و اپن سورس، فعالیت خود را آغاز کردند.

در سال ۲۰۱۵ این مجموعه با سرمایه‌گذاری کلانِ یک میلیارد دلاری افرادی همچون «ایلان ماسک» (Elon Musk)، «پیتر تیل» (Peter Thiel) و «سام آلتمن» (Sam Altman) شکل گرفت. در سال ۲۰۱۸ ایلان ماسک به دلیل تضاد منافع احتمالی با کارش در شرکت «تسلا» (Tesla) از سازمان OpenAI جدا شد و در حال حاضر، «گرگ بروکمن» (Greg Brockman) به عنوان رئیس سازمان و هیئت مدیره، «ایلیا سوتسکور» (Ilya Sutskever) در سمت مدیر ارشد و آلتمن به عنوان مدیرعامل سازمان مشغول به کار هستند.

از زمان تاسیس سازمان OpenAI، افراد فعال در این سازمان تمرکز خود را بر روی توسعه ابزارهای یادگیری ماشین برای بازی‌های کامپیوتری گذاشتند و در کمتر از یک سال، نخستین ابزار منبع آزاد خود را با نام OpenAI Gym ارائه کردند که از رویکرد «یادگیری تقویتی» (Reinforcement Learning) بهره می‌برد.

پژوهش بعدی OpenAI به توسعه یک «مدل زبانی» (Language Model) اختصاص داشت که در سال ۲۰۱۸ نخستین مدل زبانی این شرکت با نام (Generative Pretrained Transformer | GPT) ارائه شد. این مدل زبانی بر پایه «ترنسفورمر» (Transformer) طراحی شده است و برای آموزش آن، داده‌های حجیم متنی بدون برچسب مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

این مدل یادگیری عمیق قادر است متون جدیدی را تولید کند که نمی‌توان آن‌ها را از متون نوشته شده توسط انسان تشخیص داد. ارائه این مدل، اولین گام OpenAI در مسیر طراحی مدل‌های زبانی قوی‌تر به شمار می‌رود و در حال حاضر این مسیر به تولید جدید‌ترین محصولات ارائه شده این شرکت، یعنی ChatGPT و GPT-4 ختم شده است.

در طی چندین سال اخیر، با توجه به پیشرفت‌هایی که OpenAI در حوزه هوش مصنوعی داشته است، به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در این حیطه محسوب می‌شود. این سازمان در سال ۲۰۱۹ سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری شرکت مایکروسافت را برای ادامه پژوهش‌ها پذیرفت و در حال حاضر، مایکروسافت با حمایت مالی بیشتری از این شرکت، ۴۹ درصد از سهام OpenAI را در اختیار دارد و بودجه کلانی را برای توسعه پروژه جدیدی با نام «بینگ» (Bing) به این شرکت اختصاص داده است. در ادامه مطلب حاضر، به محصولات و پژوهش‌های اوپن ای آی می‌پردازیم تا به پرسش OpenAI چیست بهتر پاسخ داده شود.

پروژه های اوپن ای آی کدامند ؟

به منظور شناخت بیشتر سازمان اوپن ای آی و درک این‌که OpenAI چیست بهتر است در این بخش به پژوهش‌های این سازمان بپردازیم. شرکت OpenAI به عنوان یکی از پیشگامان مهم حوزه هوش مصنوعی، تحقیقات مختلفی را در این حیطه انجام داده و مدل‌های جدیدی از یادگیری عمیق را به صورت عمومی در اختیار کاربران قرار داده است تا افراد بتوانند از این ابزارها در پروژه‌های خود استفاده کنند.

بیشتر پژوهش‌های هوش مصنوعی انجام شده توسط این سازمان بر روی پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین و رباتیک متمرکز بوده‌اند. برخی از مهم‌ترین پروژه‌های OpenAI در ادامه فهرست شده‌اند:

• مدل OpenAI Gym
• GPT-1
• مدل GPT-2
• GPT-3
• ChatGPT
• مدل GPT-4
• خلاصه‌ساز کتاب و متون طولانی
• مدل CLIP
• Codex
• DALLE
• مدل Whisper
• مدلی برای حل مسائل ریاضی دانش‌آموزان
•  Image GPT
• مدل MuseNet

در ادامه این بخش، به توضیح هر یک از پروژه‌های ذکر شده در بالا می‌پردازیم تا با محصولات اوپن ای آی بیشتر آشنا شویم و به درک بهتری از پرسش OpenAI چیست ، برسیم.

OpenAI Gym چیست‌؟

مدل OpenAI Gym به عنوان یکی از پژوهش‌های اولیه شرکت اوپن ای آی محسوب می‌شود. OpenAI Gym محیطی برای توسعه و سنجش «عامل» (Agent) است و از آن در پروژه‌های یادگیری تقویتی استفاده می‌شود. یادگیری تقویتی به عنوان رویکردی از یادگیری ماشین، مسائلی نظیر شیوه تصمیم‌گیری و کنترل حرکات و رفتارها را شامل می‌شود. افرادی که قصد دارند با چنین رویکردی، به طراحی عاملی هوشمند بپردازند، می‌توانند از محیط OpenAI Gym استفاده کنند. این محیط با الگوریتم‌های نوشته شده در فریمورک‌های مختلفی نظیر Tensorflow و Theano سازگار است.

مزایای استفاده از محیط Gym اوپن ای آی را می‌توان در ادامه فهرست‌بندی کرد:

• می‌توان الگوریتم‌های مختلف یادگیری تقویتی را در محیط‌های متنوع Gym‌ آموزش داد.
• افرادی که قصد دارند ایده‌های جدید خود را برای یادگیری عامل مورد سنجش قرار دهند، محیط OpenAI Gym می‌تواند مناسب‌ترین محیط باشد تا با کمک آن،‌ روش‌های یادگیری جدید را پیاده‌سازی کنند.
• برخی از افراد صرفاً قصد دارند عملکرد عامل هوشمند را در محیط کامپیوتری بسنجند و قصد ندارند کارایی آن را در دنیای واقعی مورد ارزیابی قرار دهند. به عنوان مثال، طراحی ماشین‌های خودران در دنیای واقعی و ارزیابی عملکرد آن‌ها هزینه‌های مالی کلانی را به همراه دارد و ممکن است خطرات زیان‌باری در قبال بشر داشته باشد. محیط‌هایی نظیر OpenAI Gym‌ می‌توانند به عنوان بستری مناسب برای آزمایشات محققان به شمار روند تا از صدمات و ریسک‌های احتمالی جلوگیری شود.
• یکی دیگر از مهم‌ترین مزیت‌های محیط‌های شبیه‌سازی کامپیوتری نظیر OpenAI Gym این است که با کمک آن‌ها می‌توان شبیه‌سازی، آزمایشات و تحلیل‌ها را نسبت به دنیای واقعی در سریع‌ترین زمان ممکن انجام داد.

مدل هوش مصنوعی GPT-1

معمولاً در پاسخ به پرسش OpenAI چیست ، از مدل زبانی ارائه شده توسط این شرکت، به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات حوزه هوش مصنوعی یاد می‌شود. مدل «ترسنفورمر تولیدگر از پیش آموزش دیده» (Generative Pre-Trained Transformer | GPT) به عنوان یکی از نخستین مدل‌های زبانی این شرکت محسوب می‌شود.

این مدل، مبتنی بر ترنسفورمر است و به منظور تولید متونی به زبان انسان طراحی شده است. گروه تحقیقاتی OpenAI در سال ۲۰۱۸ نخستین مدل زبانی خود را با نام GPT-1 ارائه کرد. این مدل با استفاده از متون ۷ هزار کتاب با حجم ۴.۵ گیگابایت و با ۱۱۷ میلیون پارامتر آموزش داده شد.

از مدل‌های زبانی می‌توان برای پیاده‌سازی سایر پروژه‌های هوش مصنوعی نظیر «دسته‌بندی» (Classification)، خلاصه‌سازی متون، ترجمه ماشین، «بازشناسی گفتار» (Speech Recognition) و سایر پژوهش‌های حوزه پردازش متن نیز استفاده می‌شود. به عبارتی، برنامه نویسان می‌توانند از الگوریتم های یادگیری عمیقی که از پیش بر روی حجم عظیمی از داده‌ها آموزش داده شده‌اند، در سایر مسائل نیز استفاده کنند تا به دقت بالاتری در پژوهش خود دست یابند.

مدل GPT-2 شرکت OpenAI‌ چیست ؟

در سال ۲۰۱۹، شرکت OpenAI تغییراتی را بر روی مدل GPT-1 اعمال کرد و نسخه دوم مدل زبانی GPT-2 را ارائه داد که این تغییرات، مربوط به بخش نرمالسازی داده‌های مدل بود. همچنین، مدل GPT-2 نسبت به نسخه اول، بزرگتر است و برای آموزش آن،‌ داده‌های آموزشی بیشتری مورد استفاده قرار گرفته‌اند که این داده‌ها از ۴۵ میلیون صفحه وب با حجم ۴۰ گیگابایت استخراج شده‌اند.

مدل زبانی GPT-3 سازمان OpenAI چیست ؟

در سال ۲۰۲۰، OpenAI بزرگ‌ترین مدل زبانی خود را با نام GPT-3 ارائه کرد که برای آموزش آن از ۱۷۵ میلیون پارامتر استفاده شده است. داده‌های آموزشی این مدل از صفحات وب، متون ویکی‌پدیا و دو پیکره بزرگ از متون کتاب استخراج شده‌اند که حجم نهایی این داده‌های آموزشی برابر با ۵۷۰ گیگابایت است.

این مدل، نسبت به دو نسخه اولیه مدل‌های زبانی، یعنی GPT-1 و GPT-2، قدرتمندتر است و می‌تواند به سوالات مختلف کاربران پاسخ دهد و مطالب مختلفی درباره موضوعی مشخص بنویسد. همچنین، با کمک این مدل می‌توان متون طولانی را خلاصه‌سازی کرد و برای نوشتن قطعه کدهای برنامه نویسی از آن کمک گرفت.

با استفاده از رابط برنامه نویسی کاربردی OpenAI، برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان می‌توانند از این مدل در پروژه‌های خود استفاده کنند و کاربران نیز از طریق اینترنت می‌توانند از ابزار آنلاین آن بهره ببرند.

برنامه GhatGPT

ربات ChatGPT یک ابزار پردازش زبان طبیعی است که کاربر می‌تواند با آن مکالمه کند. این مدل می‌تواند به پرسش کاربران پاسخ دهد و در انجام برخی مسائل مانند نوشتن مطلب علمی،‌ پارافریز کردن متن و نوشتن قطعه کدهای برنامه نویسی کمک کند.

این مدل بر پایه رویکرد یادگیری تقویتی و بر مبنای مدل زبانی GPT-3 طراحی شده و با استفاده از بازخورد کاربر انسانی، خروجی مدل مورد سنجش قرار گرفته است. در حین مکالمه با برنامه ChatGPT‌ می‌توان سوالات مختلف ساده و پیچیده‌ای را از آن پرسید.

همچنین، می‌توان متنی را به عنوان ورودی به این مدل داد و از مدل خواست که مفهوم آن متن را واضح‌تر و ساده‌تر و به بیان دیگر توضیح دهد. به علاوه، این مدل قابلیت تشخیص خطای قطعه کدهای برنامه نویسی را دارد و می‌تواند به کاربر در راستای رفع خطای برنامه کمک کند. دیگر قابلیت‌های این ابزار در ادامه فهرست شده‌اند:

• تولید قطعه موزیک جدید
• خلاصه‌سازی مقالات و متون طولانی
• نوشتن محتوا برای فضای مجازی
• تولید عنوان مناسب برای مطلب
• حل مسائل ریاضی
• تعیین کلمات کلیدی برای بهینه‌سازی موتورهای جستجو
• تولید محتوای آموزشی و کوییز برای وب‌سایت‌ها
• نوشتن رزومه و انگیزه‌نامه برای افراد جویای کار

علاوه‌بر قابلیت‌هایی که ChatGPT دارد، می‌توان به یک سری محدودیت‌های این ابزار اشاره کرد. این مدل قادر نیست مفاهیم پیچیده زبان انسان را درک کند. به عبارتی، از آنجایی که مدل‌های زبانی بر پایه کلمات ورودی، به تولید متن می‌پردازند، ممکن است پاسخ آن‌ها واقع‌گرایانه و صحیح نباشد.

به‌علاوه، از آنجایی که محتوای آموزشی مدل ChatGPT و سایر مدل‌های یادگیری عمیق محدود به برهه‌ای از زمان هستند، درباره وقایع و موضوعات جدیدی که در محتویات آموزشی این مدل‌ها وجود نداشته باشد، اطلاعات صحیحی ارائه نخواهند داد. در تصویر زیر، نمونه‌ای از کاربرد ChatGPT‌ را ملاحظه می‌کنید. کاربر از مدل درباره «کریستف کلمب» (Christopher Columbus) سوالی می‌پرسد و مدل در پاسخ، اطلاعاتی را به او ارائه می‌دهد.

مدل GPT-4 سازمان OpenAI چیست ؟

جدیدترین و آخرین سیستم مدل زبانی OpenAI با نام GPT-4 در سال ۲۰۲۳ ارائه شده که برتری آن نسبت به مدل‌های زبانی قبلی این شرکت، چند وجهی بودن آن است. برخلاف مدل ChatGPT که فقط داده متنی از ورودی دریافت می‌کرد،‌ مدل GPT-4‌ می‌تواند علاوه‌بر متن، داده‌های تصویری را نیز از ورودی بگیرد.

به عنوان مثال، کاربر می‌تواند تصویری از اطلاعات یک جدول را به عنوان ورودی به مدل GPT-4 بدهد. این مدل می‌تواند تصویر ورودی را اسکن کند و با تجزیه و تحلیل آن، به سوالات کاربر پاسخ دهد. همچنین، می‌توان تصاویری از نمودارهای مختلف به مدل GPT-4 به عنوان ورودی داد تا محاسباتی را بر اساس اطلاعات نمودار انجام دهد و در خروجی گزارشاتی را از تحلیل انجام شده ارائه کند.

در تصویر زیر، نمونه‌ای از کاربرد مدل زبانی GPT-4 را ملاحظه می‌کنید. کاربر از مدل می‌خواهد متنی را درباره داستان سیندرلا تولید کند، که هر کلمه از متن با حروف الفبای انگلیسی (به ترتیب A تا Z) شروع شده باشد.

پروژه خلاصه سازی متن در شرکت OpenAI‌ چیست ؟

به عنوان یکی از پروژه‌هایی که بر پایه مدل GPT-3 توسعه داده شده است، می‌توان به پروژه خلاصه‌سازی متون OpenAI اشاره کرد. یکی از مشکلاتی که سیستم‌های خلاصه‌ساز دارند، این است که اگر متن ورودی این مدل‌ها، طولانی باشند، به منظور ارزیابی خروجی مدل، به زمان زیادی احتیاج است، زیرا در ابتدا، خواننده باید متن اصلی را به طور کامل بخواند و سپس به مطالعه خلاصه ارائه شده توسط مدل بپردازد. به همین خاطر، به لحاظ زمانی چنین روشی به صرفه نیست.

OpenAI با کمک GPT-3 و با رویکرد جدیدی، سیستمی برای خلاصه‌سازی متون ارائه کرده است که نتایج بسیار مطلوبی را به همراه دارد. در این مدل خلاصه‌ساز، متون حجیمی برای خلاصه‌سازی به مدل داده می‌شود و مدل، متن ورودی را به چندین بخش تقسیم می‌کند و سپس به طور مجزا به خلاصه‌سازی بخش‌های جداگانه می‌پردازد. بدین‌ترتیب، افرادی که مسئولیت ارزیابی نتایج مدل را بر عهده دارند، می‌توانند تنها بخشی از متن اصلی را مطالعه کنند و بر اساس آن تصمیم بگیرند خروجی مدل تا چه حد قابل قبول است.

مدل یادگیری عمیق CLIP‌

یکی از چالش‌های رویکرد یادگیری «نظارت شده» (Supervised Learning) در حوزه هوش مصنوعی این است که برای آموزش مدل باید داده‌های آموزشی برچسب‌دار فراهم شوند. تهیه داده‌های آموزشی حجیم برچسب‌دار به لحاظ مالی و زمانی هزینه‌بر است.

یکی از پژوهش‌های OpenAI برای حل چنین معضلی به طراحی یک شبکه عصبی با نام (Contrastive Language Image Pretraining | CLIP) اختصاص دارد که از آن می‌توان در حوزه بینایی ماشین و پردازش تصاویر استفاده کرد.

داده‌های آموزشی این شبکه عصبی ترکیبی از تصاویر و متون مربوط به آن تصاویر است که از فضای اینترنت جمع‌آوری شده‌اند. به عبارتی، در این مدل، متون تصاویر، به نوعی به عنوان برچسب تصاویر محسوب می‌شوند و اطلاعاتی را درباره تصاویر به مدل ارائه می‌کنند. بدین ترتیب، دیگر نیاز نیست برای مسائلی نظیر دسته‌بندی تصاویر، حجم زیادی از تصاویر آموزشی توسط انسان برچسب زده شوند.

هوش مصنوعی Codex چیست ؟

یکی دیگر از برنامه‌های هوشمندی که OpenAI بر پایه مدل زبانی GPT-3 ارائه کرد، Codex نام دارد. هدف از این پروژه، تبدیل زبان طبیعی انسان به قطعه کدهای برنامه نویسی است. داده‌های آموزشی این مدل از سایت گیت‌هاب جمع‌آوری شده‌اند و شامل توضیحات کدها و قطعه کدهای برنامه نویسی هستند.

تمرکز این پروژه بر روی تولید قطعه کدهایی به زبان برنامه نویسی پایتون است، با این حال تولید سایر زبان‌های برنامه نویسی نظیر JavaScript، GO ،Perl، روبی، Swift ،TypeScript ،PHP و شِل را نیز پشتیبانی می‌کند.

برنامه نویسان از این برنامه می‌توانند در توسعه پروژه‌های خود استفاده کنند. زمانی که برنامه نویس قصد دارد مسئله‌ای را با برنامه نویسی پیاده‌سازی کند، در وهله نخست، برنامه را به قسمت‌های مختلف و ساده تقسیم می‌کند و سپس برای هر قسمت، با استفاده از توابع و کتابخانه‌های زبان برنامه نویسی، قطعه کدهای مختلف می‌نویسد. Codex می‌تواند در نوشتن قطعه کدهای برنامه به برنامه‌نویس کمک کند.

DALL-E چیست ؟

یکی دیگر از پروژه‌های مهم OpenAI، طراحی مدلی بر پایه مدل زبانی GPT-3 با نام DALLE است. این مدل بر اساس متن ورودی کاربر، تصویری را در خروجی تولید می‌کند. به عبارتی، کاربر در قالب متن، برای مدل رویدادی را توصیف می‌کند و مدل بر اساس وصفی که کاربر ارائه کرده است، تصویری را خلق می‌کند. در ادامه، مثال‌هایی از عملکرد این مدل نشان داده شده است.

در اولین مثال، کاربر از مدل خواسته است که تصاویری را خلق کند که یک مبلی با شکل و شمایل میوه آووکادو را به تصویر بکشد. خروجی‌های این مدل در ادامه ملاحظه می‌شوند:

در تصاویر زیر، تابلوهایی برای مغازه‌های مختلف با نام OpenAI ملاحظه می‌شوند که بر اساس درخواست کاربر توسط مدل DALLE تولید شده‌اند:

مدل Whisper شرکت OpenAI چیست ؟

پروژه Whisper‌ با هدف تشخیص و ترجمه گفتار توسط پژوهشگران شرکت OpenAI طراحی شد. این برنامه می‌تواند داده‌های صوتی را به متن تبدیل کند.

علاوه‌براین، Whisper قابلیت ترجمه گفتاری زبان را (ترجمه از زبان غیرانگلیسی به زبان انگلیسی) نیز دارد. داده‌های آموزشی این مدل، شامل داده‌های صوتی چندزبانه می‌شود که از فضای اینترنت جمع‌آوری شده‌اند و مدت زمان کلی این داده‌های صوتی برابر با ۶۸۰ هزار ساعت است.

پروژه OpenAI برای حل مسائل ریاضی دانش آموزان

هوش مصنوعی در حال حاضر در حل مسائلی نظیر ریاضی که نیاز به چند گام استدلالی دارند، عملکرد مناسبی ندارد. یکی از پروژه‌های OpenAI، توسعه سیستمی است که بتواند مسائل ریاضی دانش‌آموزان را حل کند.

مدل‌های زبانی با این که می‌توانند به‌خوبی، سبک وشیوه نوشتار انسان را تقلید کنند و به تولید محتوا درباره موضوعی خاص بپردازند، با این حال قادر نیستند با استدلال چند مرحله‌ای، به پاسخ مسائل ریاضی برسند. به همین خاطر، نیاز است که مدلی برای چنین مسائلی ارائه شود.

OpenAI سیستمی را بدین منظور طراحی کرده است که می‌تواند در هر گام از حل مسئله، به بررسی و ارزیابی راه‌حل‌های موجود بپردازد تا در نهایت پاسخ صحیح را ارائه دهد. در ادامه، نمونه‌ای از کاربرد این سیستم در حل مسئله ریاضی ملاحظه می‌شود.

مسئله ریاضی مثال بالا بدین شرح است: فردی به نام «تیم» (Tim) ۵ درخت لیمو دارد. هر سال از هر یک از این درختان ۶ لیمو جمع‌آوری می‌کند. تیم در طول ۱۰ سال در کل چند تعداد لیمو جمع‌آوری کرده است؟ مدل OpenAI در دو گام این مسئله را حل می‌کند. در گام نخست، تعداد هر درخت را در تعداد لیموهای هر درخت ضرب می‌کند تا تعداد محصولات سالیانه درختان مشخص شود. در گام بعد، تعداد محصولات سالیانه درختان را در عدد ۱۰ ضرب می‌کند تا تعداد کل برداشت لیموها در طی ۱۰ سال محاسبه شود.

مدل Image GPT چیست؟

ایده طراحی مدل زبانی به منظور تولید متون جدید،‌ به بستری تبدیل شد تا پژوهشگران حوزه هوش مصنوعی به فکر ساخت تصاویر جدید با استفاده از مدل‌های یادگیری عمیق بیفتند. از آنجا که مبنای کار مدل‌های زبانی، بر اساس پیشبینی رخداد کلمه بعدی بر اساس کلمات پیشین متن است، پژوهشگران OpenAI از این روش استفاده کردند و بر اساس این روال یادگیری، به طراحی مدلی با نام Image GPT پرداختند. این مدل، بر اساس پیکسل‌هایی از تصاویری که در اختیار دارد، به تکمیل تصویر می‌پردازد و خروجی آن می‌تواند چندین تصویر متفاوت از یک موضوع خاص باشد. در ادامه،‌ تصاویری از خروجی‌های مدل Image GPT را ملاحظه می‌کنید.

مدل MuseNet شرکت OpenAI‌ چیست ؟

شرکت OpenAI پژوهش‌هایی نیز در حوزه موسیقی داشته است و در این زمینه می‌توان به مدل MuseNet اشاره کرد که توسط این سازمان ارائه شده است. این شبکه عصبی عمیق می‌تواند یک آهنگ ۴ دقیقه‌ای را با ۱۰ ساز مختلف تولید کند.

سبک آهنگ‌های تولید شده برگرفته از سبک آهنگ‌های چندین کشور است. به علاوه، این مدل می‌تواند آهنگ‌هایی را مشابه با آهنگ‌های موسیقی‌دان‌های بزرگ مانند «موتزارت» (Mozart) بسازد. مدل MuseNet بر پایه مدل GPT-2 و با رویکرد یادگیری «نظارت نشده» (Unsupervised Learning) ایجاد شده است.

نسخه اولیه و ساده این مدل می‌تواند آهنگ‌های مختلفی را با سبک‌های مشخص تولید کند. اما در نسخه پیشرفته آن، کاربر می‌تواند با مدل تعامل داشته باشد و به سلیقه خود، قطعه آهنگ‌هایی را به کمک مدل بسازد. حال که به سوال OpenAI چیست پاسخ دادیم و پروژه‌های مهم آن را معرفی کردیم، در ادامه، به مسائل چالش‌برانگیزی می‌پردازیم که این شرکت با آن‌ها رو به رو است.

چالش ها و محدودیت های اوپن ای آی چه هستند؟

پس از پاسخ به پرسش OpenAI چیست و شرح اینکه این آزمایشگاه تحقیقاتی تاکنون چه دستاوردهایی داشته است، در این بخش به بررسی محدودیت‌ها و چالش‌هایی می‌پردازیم که پیش روی این شرکت وجود دارند.

در ادامه به برخی از مهم‌ترین مسائل چالش‌برانگیز این شرکت اشاره شده است:

• چالش‌هایی مرتبط با مسائل اخلاقی
• مشکلاتی درباره مسائل امنیتی و حفظ حریم خصوصی
• چالش‌هایی پیرامون سوءگیری مدل‌های هوشمند
• محدودیت‌های فناوری

در ادامه،‌ به توضیح پیرامون هر یک از چالش‌های ذکر شده درباره ادامه مسیر تحقیقات هوش مصنوعی توسط این سازمان پرداخته می‌شود.

حفظ مسائل اخلاقی

یکی از نگرانی‌های مهم اخلاقی پیرامون حوزه هوش مصنوعی این است که از دستاوردهای این شاخه از فناوری در راستای تحقق اهداف شوم استفاده شود. با این که افراد فعال در سازمان OpenAI متعهد شده‌اند که از این حوزه برای رشد و بهبود جامعه استفاده می‌کنند، با این حال این احتمال وجود دارد که از دستاوردهای پژوهشی هوش مصنوعی در ساخت سلاح‌های خودکار قدرتمند و برنامه‌های خطرناک و ضد بشریت استفاده شود. به همین خاطر، باید برای ایجاد مقررات و افزایش سطح نظارت بر نحوه به کارگیری ابزارهای هوشمند، تصمیمات مهمی را اتخاذ کرد.

مسائل امنیتی و حفظ حریم خصوصی

حفظ مسائل امنیتی و حریم خصوصی یکی دیگر از موضوعات مهمی است که پیرامون پروژه‌های هوش مصنوعی وجود دارد. از آنجایی که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی بسیار قدرتمند هستند، این احتمال وجود دارد که داده‌های محرمانه آن در دست افرادی شرور قرار گیرند یا این برنامه‌ها توسط حملات سایبری دچار تغییراتی با تبعات جبران‌ناپذیر شوند.

به همین دلیل، باید برای توسعه و عمومی‌سازی ابزارهای هوشمند و داده‌های آن‌ها، سطوح امنیت بالایی را در نظر گرفت. شرکت OpenAI متعهد شده است که در تولید و ارائه محصولات نرم‌افزاری خود، مسائل امنیتی را در اولویت قرار خواهد داد. با این حال، هنوز اقدامات زیادی باید در این راستا صورت بگیرد.

سوگیری سیستم هوشمند

مدل‌های هوشمند به منظور یادگیری مسائل، نیاز به داده‌های آموزشی حجیم دارند. در حین جمع‌آوری داده‌های آموزشی این مدل‌ها، باید به این موضوع دقت شود که محتوای جمع‌آوری شده، سوگیری خاصی درباره موضوع انتخابی نداشته باشد، زیرا بر روی عملکرد مدل‌ها تاثیرگذار خواهند بود.

همین امر باعث می‌شود که ابزارهای هوشمند در زمینه‌های مختلف، علیه گروه خاصی تبعیض قائل شوند و سطح نابرابری‌های موجود را تشدید کنند. اوپن ای آی برای توسعه پروژه‌های خود متعهد شده است تا سیستم‌هایی را طراحی کند که بر پایه انصاف و به صورت بی‌طرفانه و بدون سوگیری به ارائه نتایج بپردازند. با این حال، این موضوع به عنوان یکی از چالش‌های پیچیده در حوزه هوش مصنوعی شناخته می‌شود که مستلزم پژوهش و بررسی مدام است.

محدودیت های تکنولوژیکی شرکت OpenAI چیست ؟

محدودیت‌های فناوری به عنوان یکی دیگر از چالش‌های هوش مصنوعی محسوب می‌شود. با این که در سال‌های اخیر، پژوهش‌های بسیاری پیرامون این حوزه انجام شده و دستاوردهای مهم و چشمگیری در این حیطه کسب شده است، با این حال هنوز مسائلی وجود دارند که توانمندی انسان برای انجام آن‌ها بهتر از عملکرد سیستم‌های هوش مصنوعی است.

به عنوان مثال، می‌توان به سیستم‌هایی اشاره کرد که برای تصمیم‌گیری درباره موضوعات پیچیده طراحی شده‌اند. همچنین، انسان در حل مسائلی که نیاز به راهکارهای خلاقانه دارند،‌ نسبت به سیستم‌های هوشمند، عملکردی بهتری را از خود نشان می‌دهد.

به‌علاوه، سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی هنوز قادر نیستند احساسات و نشانه‌های اجتماعی را به خوبی درک کنند. بدین ترتیب، اوپن ای آی به منظور تحقق هدف خود که تولید هوش عمومی مصنوعی است، باید پژوهش‌هایی را نیز پیرامون چنین محدودیت‌هایی تخصیص دهد.

مزایای استفاده از OpenAI‌ چیست ؟

پس از پاسخ به پرسش OpenAI چیست و شرح بسیاری از مسائل دیگر، حالا در این بخش قصد داریم به مزایای ابزارهای ارائه شده توسط این سازمان بپردازیم.

در ادامه، به برخی از مهم‌ترین این مزیت‌ها اشاره شده است:

• OpenAI پلتفرمی را با دسترسی باز در اختیار توسعه‌‌دهندگان قرار داده است که افراد برنامه‌نویس می‌توانند به صورت رایگان از ابزارها و کتابخانه‌های OpenAI استفاده کنند.
• ابزارهای OpenAI قدرتمند هستند و توسعه دهندگان می‌توانند مدل‌های پیچیده هوش مصنوعی را با استفاده از این ابزارها به سادگی پیاده‌سازی کنند.
• کاربران می‌توانند در راستای پیشبرد پروژه‌ها و پژوهش‌های خود، از ابزارهای OpenAI با اطمینان استفاده کنند، زیرا صحت و دقت عملکرد این ابزارها مورد تایید است و برخی از بزرگ‌ترین کسب و کارهای حوزه فناوری نظیر مایکروسافت از این سازمان حمایت می‌کنند.
• افرادی که در حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی نظیر پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین و یادگیری تقویتی مشغول به کار و پژوهش هستند، می‌توانند از ابزارها و فریم‌ورک‌های مختلف OpenAI بهره ببرند.

معایب OpenAI چیست ؟

علاوه‌بر مزیت‌هایی که ابزارها و پلتفرم‌های ارائه شده توسط سازمان OpenAI دارند، می‌توان به معایب آن‌ها در قالب فهرست زیر اشاره کرد:

• در حال حاضر، OpenAI به عنوان یک پلتفرم نسبتاً جدید در حوزه هوش مصنوعی محسوب می‌شود و تمامی ابزارها و کتابخانه‌های آن به‌طور گسترده توسط کاربران مورد استفاده قرار نگرفته است.
• ابزارهای OpenAI تا به الان، به خوبی مستند نشده‌اند. به همین خاطر، توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان ممکن است در نحوه استفاده از این ابزارها و کتابخانه‌ها با مشکلاتی مواجه شوند.
• از آنجایی که ابزارهای OpenAI به صورت منبع باز در اختیار عموم قرار می‌گیرد، ممکن است در برابر حملات، مخرب و آسیب‌پذیر باشند.
• در حال حاضر، ممکن است از ابزارهای OpenAI نتوان بر روی تمامی سیستم‌ها استفاده کرد، زیرا این پلتفرم، به عنوان پلتفرمی نسبتاً جدید شناخته می‌شود و کارایی تمامی ابزارهای ارائه شده آن هنوز بر روی تمامی سیستم‌ها مورد بررسی قرار نگرفته است.
• ممکن است از OpenAI نتوان برای مدیریت «کلان داده | مه داده | داده‌های حجیم» (Big Data) و داده‌های پیچیده استفاده کرد.

تا به اینجا، به توضیحاتی پیرامون پرسش OpenAI چیست و محصولات و ابزارهای این شرکت در حوزه هوش مصنوعی پرداخیم. در بخش بعدی، به آینده OpenAI و تاثیرات پیشرفت پژوهش‌های این شرکت بر جنبه‌های مختلف زندگی بشر اشاره خواهیم کرد.

آینده OpenAI چیست ؟

حال که به این پرسش پاسخ دادیم که OpenAI چیست و چه کارهایی را تا به الان در حوزه فناوری انجام داده است، بیایید نگاهی به اهداف آتی این سازمان  بیندازیم و بررسی کنیم که آینده OpenAI چیست و ببینیم پیشبرد پژوهش‌های هوش مصنوعی توسط این سازمان، چه تاثیری بر آینده انسان خواهد گذاشت.

سازمان OpenAI به عنوان یکی از پیشگامان حوزه هوش مصنوعی به شمار می‌رود و با توجه به پژوهش‌ها و دستاوردهای چشمگیری که در این حوزه در سال‌های اخیر داشته است، انتظار می‌رود نقش بسزایی در شکل‌گیری آینده هوش مصنوعی داشته باشد. تاکنون، این شرکت قادر بوده است مدل‌های پیشرفته مختلفی را برای هوش مصنوعی، از مسائل پردازش زبان طبیعی گرفته تا علم رباتیک، ارائه کند.

یکی از اصلی‌ترین اهداف این سازمان، پژوهش در راستای تحقق هوش عمومی مصنوعی است تا با کمک آن بتواند به طراحی سیستم‌های هوشمندی بپردازد که قادرند عملکردی مشابه انسان داشته باشند. برای گام برداشتن در مسیر چنین هدفی، باید مطالعات بیشتری بر روی سیستم‌های هوش مصنوعی فعلی انجام شود و نقاط ضعف آن‌ها را برطرف کنیم و قابلیت‌های سیستم‌های هوشمند فعلی را بسط دهیم. با توجه به عملکرد OpenAI پیشبینی می‌شود این شرکت بتواند تحول عظیمی در حیطه هوش مصنوعی انجام دهد و در شاخه‌های مختلف علوم نظیر پزشکی، جغرافیا، صنعت حمل و نقل،‌ تولید، تجارت و کسب و کار و سایر موارد، ابزارهای هوشمندی را ارائه دهد.

همچنین، پژوهش‌های آتی این سازمان در تحقق هوش عمومی مصنوعی می‌تواند به توسعه سیستم‌های هوشمندی منجر شوn که می‌توانند به استدلال و تصمیم‌گیری در سطح قابل قبولی بپردازند. ساخت چنین سیستم‌هایی امور حیاتی حوزه پزشکی نظیر تشخیص و پیش‌بینی بیماری‌ها و انجام جراحی‌ها را تسهیل می‌کند.

افزون‌براین، با طراحی ابزارهای هوشمند جدید توسط پژوهشگران هوش مصنوعی و مجهز شدن سازمان‌ها و مراکز مختلف به این سیستم‌ها، دگرگونی عظیمی در مشاغل و مهارت‌های مورد نیاز شغلی ایجاد می‌شود. بدین ترتیب، پیشرفت در پژوهش‌های هوش مصنوعی، فرصت‌های شغلی مختلفی را برای نیروهای انسانی فراهم خواهد کرد.

به‌علاوه، اوپن ای آی بر مبنای تعهدی که پیرامون توسعه هوش مصنوعی در شرایط امن و شفاف داده است، پژوهش‌ها و دستاوردهای خود را همگانی می‌کند. بدین ترتیب، افراد می‌توانند از ابزارهای منبع آزاد و پلتفرم‌های این سازمان در کسب و کار و تحقیقات آتی خود استفاده کنند. افزون‌براین، این سازمان با همکاری و سرمایه‌گذاری سایر سازمان‌ها می‌تواند در مسیر پیشبرد پژوهش‌های هوش مصنوعی گامی سریع بردارد که نتایج مثبت آن در زندگی بشر مثمرثمر خواهد بود.

جمع‌بندی

شرکت OpenAI یکی از پیشگامان حوزه هوش مصنوعی است که با شروع فعالیت خود از سال ۲۰۱۵ تاکنون، پژوهش‌های چشمگیری را در این حوزه به ثمر رسانده است. دستاوردهای مهم این سازمان تحولات مهمی را در زندگی بشر ایجاد کرده است و انتظار می‌رود با تحقق هدف اصلی این سازمان، یعنی ظهور هوش عمومی مصنوعی، تغییرات مهمی در جنبه‌های مختلف زندگی انسان حاصل شود.

در پژوهش حاضر، سعی داشتیم به این پرسش پاسخ دهیم که OpenAI چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند. همچنین، به توضیح برخی از پروژه‌های مهم این سازمان پرداختیم و به این موضوع اشاره کردیم که این سازمان و شرکت‌های مشابه آن، برای ادامه مسیر خود با چه چالش‌ها و محدودیت‌هایی مواجه هستند.