کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال ۲۰۲۱ — معرفی جامع

پایتون یکی از زبانهای برنامه نویسی رایج و پراستفاده به حساب میآید که در زمینههای مختلفی به ویژه هوش مصنوعی، علم داده و برنامه نویسی وب کاربرد دارد. برای کدنویسی پروژههای کوچک با پایتون، میتوان از محیط شل (Shell) استفاده کرد. اما اگر افراد بخواهند روی پروژههای بزرگتر کار کنند، استفاده از یک ویرایشگر کد اختصاصی یا محیط توسعه یکپارچه (IDE | Integrated Development Environment) ضرورت دارد. هر یک از IDEهای پایتون به لحاظ امکانات، رابط کاربری (UI) و سایر موارد با یکدیگر تفاوت دارند. در این مقاله، تعدای از IDEهای پایتون معرفی و شرح داده شدهاند که میتوان آنها را در دسته کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون قرار داد. اما پیش از معرفی این محیطهای توسعه پایتون ، ابتدا لازم است به طور مختصر به این سوال پاسخ داده شود که پایتون چیست و سپس مفهوم محیط برنامه نویسی یا همان IDE نیز شرح داده شود.

پایتون چیست ؟
پایتون یک زبان برنامه نویسی چندمنظوره است که در حوزههای گوناگون مورد استفاده قرار میگیرد. چندمنظوره به این معنی است که افراد میتوانند با استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون، از مدلسازی نرمافزار گرفته تا توسعه وب را به سادگی انجام دهند.
مشارکت برنامهنویسان متعدد باعث شده است تا زبان برنامه نویسی پایتون رفته رفته به تکامل برسد. افرادی که به تازگی وارد دنیای برنامه نویسی شدهاند، میتوانند یادگیری مهارت برنامه نویسی را با پایتون آغاز کنند. مفسرهای (Interpreters) پایتون در سیستم عاملهای Mac، لینوکس و ویندوز قابل اجرا است.

محیط برنامه نویسی چیست؟
محیط برنامه نویسی یا همان IDE، برنامهای است که میتوان در محیط آن کدنویسی کرد و امکانات مختلف آن، فرآیند برنامه نویسی و توسعه نرمافزار را سهولت میبخشد. IDE از عبارت «Integrated Development Environment» برگرفته شده و به معنی «محیط توسعه یکپارچه» است. معمولاً یک محیط توسعه یکپارچه حداقل یک ویرایشگر کد منبع، عیبیاب (دیباگر) و همچنین ابزارهایی برای خودکارسازی ساخت نرمافزار در آن تعبیه شده است. افراد با هر سطحی از مهارت کدنویسی به یک محیط برنامه نویسی مناسب نیاز دارند، به این منظور میتوان از یک IDE یا «ویرایشگر کد» (Code Editor) استفاده کرد.
ویرایشگرهای کد مشابه یک ویرایشگر متن مثل Notepad هستند، با این تفاوت که در ویرایشگرهای کد امکانات بیشتری برای برنامه نویسان ارائه میشود. برای مثال، ویرایشگر کد دارای برجستهسازی سینتکس و قابلیت پیشنهاددهی است. در ادامه مقاله «کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال 2021» به برخی از IDEها و ویرایشگرهای کد پراستفاده و کلیدی اشاره شده است. پیش از آن، بهتر است به این سوال پاسخ داده شود که یک محیط برنامه نویسی پایتون برجسته چه ویژگیهایی دارد؟
کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون چه ویژگیهایی دارد؟
یکی از ویژگیهای اصلی کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون ، امکان اجرا و ویرایش کدهای اسکریپتی به حساب میآید. حداقل نیازمندی برای یک محیط مناسب برنامه نویسی پایتون این است که قابلیتهایی مثل «برجستهسازی نحو» (هایلایت کردن سینتکس | Syntax Highlighting)، «Code Folding» (امکان مخفیسازی یا نمایش بخشی از کد)، «تطبیق پرانتز» (Bracket Matching) و سایر موارد در آن تعبیه شده باشد. همچنین، در یک محیط برنامه نویسی پایتون باید بتوان آگاهی نسبی از فایلهای منبع (سورس فایلهای) تشکیلدهنده پروژه بدست آورد.
به علاوه، یک IDE پایتون باید توانایی اجرای کدها را نیز داشته باشد. ممکن است محیط برنامه نویسی پایتون ویژگیهای پیشرفتهتری همچون پیشنهاد کد، اشکالزدایی و قابلیت اضافه کردن مخزنهای آنلاین به پروژه را نیز شامل شود. با بررسی محیطهای برنامه نویسی مختلف و همچنین میزان استفاده کاربران از آنها، میتوان Pycharm ،Visual Studio Code و AWS Cloud9 را به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون انتخاب کرد. حال، در ادامه مقاله «کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال ۲۰۲۱» تعدادی از این IDEها و ویرایشگرهای کد به صورت جامع و مفصل بررسی میشوند.
کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون
در اکثر محیطهای توسعه یکپارچه امکان برنامه نویسی با زبانهای مختلف وجود دارد. با توجه به اینکه پایتون یک زبان برنامه نویسی مشهور در طیف وسیعی از کاربردهای محاسباتی و علمی و همچنین مورد استفاده در زمینههای تحلیلی و «هوش تجاری» (Business Intelligence) است، بنابراین، استفاده از یک محیط برنامه نویسی مناسب برای اجرای کدهای پایتون بسیار اهمیت دارد. با وجود اینکه استفاده از ابزارهای تخصصی در پروژههای ساده ضرورتی ندارد، اما پس از عبور از برنامههای ساده، وجود یک IDE الزامی است. IDEهای متعددی برای برنامه نویسان ارائه شده است که میتوان گفت برخی از این IDEها، برای یک زبان برنامه نویسی خاص مناسبتر از بقیه آنها هستند. تعدادی از IDEهایی که به صورت رایگان ارائه شدهاند، دارای محدودیتهایی هستند که در چنین شرایطی میتوان با پرداخت هزینه به امکانات کامل این محیطهای برنامه نویسی دسترسی داشت.
با توجه به وجود گزینههای متعدد برای انتخاب یک IDE و همچنین وجود تفکر متن باز که بخش زیادی از جامعه کدنویسی را پشتیبانی میکند، میتوان گفت ابزارهای رایگان زیادی در دسترس افراد قرار دارد. افزایش روزافزون اهمیت برنامه نویسی به عنوان یک بخش تجاری به خصوص در «سرویسهای ابری» (cloud services) و اپلیکیشنهای تجاری (Business Applications)، ممکن است احساس نیاز به خدمات بیشتر را در افراد ایجاد کند. به این منظور، ابزارهای دیگری وجود دارند که افراد میتوانند با پرداخت مبالغی، از آنها نیز استفاده کنند. بسیاری از IDEها برای برنامه نویسی پایتون مناسب هستند که این مسئله باعث میشود انتخاب کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون کار چندان سادهای نباشد. به همین دلیل، در ادامه این بخش تعدادی از IDEهایی معرفی شدهاند که گزینههای مطلوبی برای برنامه نویسی پایتون در سال ۲۰۲۱ به شمار میروند.
کد ادیتور Sublime Text

- نوع: ویرایشگر کد
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Sublime Text [+]
معمولاً Sublime Text به عنوان اولین ویرایشگر متن توسط برنامه نویسهای مبتدی انتخاب میشود. چرا که Sublime Text در تمام سیستم عاملها پشتیبانی میشود و استفاده از آن تجربه کاربری (UX) خوشایندتری را به همراه دارد. با توجه به اینکه طراحی رابط کاربری این محیط برنامه نویسی و چینش گزینهها و منوها به خوبی انجام شده، کار با این ویرایشگر بسیار راحت و ساده است. Sublime برای کسانی که به تازگی مسیر یادگیری برنامه نویسی آغاز کردهاند، محیط برنامه نویسی مناسبی محسوب میشود.
چرا که آنها میتوانند پس از نصب Sublime، ویژگیهای آن را گسترش دهند. افزونههای ویرایشگر Sublime با زبان برنامه نویسی پایتون نوشته شدهاند و امکان سفارشی کردن این ویرایشگر برای افراد وجود دارد. رابط کاربری خوشایند و جذاب Sublime و همچنین، افزونههای مختلف پایتون قابل دسترس آن برای اعمالی مانند برجستهسازی سینتکس (syntax highlighting)، یافتن فایلهای منبع و تجزیه و تحلیل معیارهای کد باعث میشود به نوعی Sublime نیز کاربردی ترین محیط برنامه نویسی برای پایتون محسوب شود.
کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون : Atom

- نوع: ویرایشگر کد
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Atom [+]
Atom یک ویرایشگر کد قابل شخصیسازی است که توسط Megalith GitHub پشتیبانی میشود و تقریباً هر آنچه که برای برنامه نویسی پایتون نیاز است، در Atom وجود دارد. حتی اگر قابلیتی در محیط برنامه نویسی Atom وجود نداشته باشد، احتمالا فردی در حال ایجاد یک افزونه برای اضافه کردن آن قابلیت خاص به محیط Atom است. Atom خود دارای امکانات مدیریت پکیج جامع و کامل است و در حال حاضر افراد متعددی روی پکیجهای آن کار میکنند. همچنین، امکان استفاده از گیت (Git) به صورت پیشفرض در داخل Atom تعبیه شده و همچنین، انضمام گیتهاب نیز در این ویرایشگر کد وجود دارد. با استفاده از ویرایشگر متن Atom میتوان به صورت بلادرنگ با افراد دیگر در پروژههای برنامه نویسی همکاری و مشارکت داشت که این کار به کمک پکیج Teletype انجام میشود.
با وجود اینکه Atom دارای ویژگیهای متعددی است، اما همچنان سادگی و وضوح رابط کاربری در این ویرایشگر کد حفظ شده است. چرا که Atom حتی برای افراد مبتدی نیز به عنوان یک ویرایشگر کد کاربرپسند و مناسب محسوب میشود. در Atom، قسمت Project View برای برنامه نویسی پروژههای بزرگ، بسیار کاربردی و مفید است و در صورت لزوم، میتوان محل اجزای رابط کاربری را به دلخواه تغییر داد. با توجه به ویژگیهای جذاب Atom که در این بخش از مقاله «کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال 2021» شرح داده شد، میتوان ویرایشگر متن Atom را نیز به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در نظر گرفت.
IDLE

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود IDLE [+]
IDLE یک محیط توسعه یکپارچه است که به همراه خود پایتون به کاربران ارائه میشود. در مقایسه با سایر محیطهای برنامه نویسی، ویژگیهای IDLE نسبتاً کمتر هستند، هر چند همه آنچه لازم است در آن وجود دارد. IDLE با زبان برنامه نویسی پایتون توسعه داده شده و «رابط کاربری گرافیکی» (Graphical User Interface | GUI) آن با استفاده از «ابزار تکینتر» (Tkinter Toolbox) طراحی شده است. با اجرای IDLE یک شل پایتون باز میشود درست مثل اینکه پایتون از طریق ترمینال اجرا شده باشد. در IDLE امکان استفاده از «قطعه کدها» (Code Snippets) وجود دارد؛ این کدهای افزونه یا اسنیپتها، قطعه کدهایی با قابلیت استفاده مجدد هستند که میتوان آنها را در قالب واحدهای عملیاتی پیمانهبندی شده کوچک به پروژه اضافه کرد.
علاوه بر این، کلمات کلیدی و خروجی در IDLE به صورت رنگی دیده میشوند. میتوان کدنویسی را با باز کردن یک پنجره جدید آغاز کرد، کدها به طور مناسب برجسته شده و همچنین به صورت خودکار با سطح تورفتگی (دندانه گذاری | Indentation) قابل تنظیم، نمایش داده میشوند. IDLE فاقد هرگونه امکانات مدیریت پروژه است، اما در صورتی که پروژه فقط شامل تعداد انگشتشماری فایل باشد، مشکلی در آن ایجاد نمیشود. علاوه بر این، IDLE دارای ساز و کار عیبیابی (Debugger) قدرتمندی است. دیباگر IDLE، «پشته فراخوانی» (Call Stack)، وضعیت «متغیرهای محلی» (Local Variables) و همچنین وضعیت «متغیرهای سراسری» (Global Variables) را نیز نمایش میدهد.
Visual Studio Code

- نوع: ویرایشگر کد
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Visual Studio Code [+]
«ویژوال استودیو کد» (Visual Studio Code) که به صورت مختصر به آن «VS Code» نیز میگویند، یک ویرایشگر کد متن باز است. این ویرایشگر توسط مایکروسافت توسعه داده شده و در میان برنامه نویسان محبوبیت دارد. با نصب «افزونه پایتون» (Python Extension) در ویژوال استودیو کد، این IDE برای پروژههای پایتون محیط برنامه نویسی مناسبی خواهد بود. ویژوال استودیو کد، دیباگر مخصوص به خود را دارد، از ابزار «لینت» (Lint) پشتیبانی میکند و همچنین با تمام ابزارهای کنترل نسخه (Version Control)، ترکیب شده است. محیط ترمینال توکار و افزونههای مجهز و رایگان نیز در ویژوال استودیو کد وجود دارد.
محیط برنامه نویسی VS Code به گونهای است که قابلیت اجرا و عیبیابی «واحدهای آزمایش» (Unit Tests) پروژه را دارد و این قابلیت با استفاده از یونیت تست و فریمورکهای Pytest و Nose انجام میشود. در صورتی که امکاناتی که در بالا ذکر شده است برای یک برنامه نویس خاص کاربردی نداشته باشند، میتوان از حالت Zen Mode استفاده کرد. در این وضعیت، محیط برنامه نویسی ویژوال استودیو کد، هم تمام رابط کاربری و هم کل دسکتاپ را پنهان میکند.
VS Code دارای قابلیت شخصیسازی فوقالعاده و یک پنل تنظیمات است که با استفاده از آن میتوان به فایل Settings.json دسترسی پیدا کرد. ٰویژوال استودیو کد، مشابه Atom، با استفاده از فریمورک Electron توسعه داده شده است. Electron یک فریمورک توسعه نرمافزارهای دارای رابط کاربر گرافیکی (GUI) رایگان و متن باز به حساب میآید که توسط گیتهاب ارائه شده است. بدین سبب، VS Code به صورت چندسکویی (Cross-Platform) و کمی پرحجم است. برخلاف Atom، محیط برنامه نویسی ویژوال استودیو کد از قبلیتهای Intellisense پشتیبانی میکند.
Intellisense مجموعهای از امکانات برای ساختاردهی به کدها محسوب میشود که توسط مایکروسافت ایجاد شده است. در VS Code برای برنامه نویسی با پایتون، علاوه بر قابلیت تکمیل خودکار کدها، یک پنجره Pop-Up جهت نمایش اسناد مربوط به کلاسها و «متدها» (Methods) نیز وجود دارد. با توجه به این که تعدادی از کاربردی ترین محیطهای برنامه نویسی برای پایتون شرح داده شد، در ادامه مجموعه دورههای آموزشی برنامه نویسی پایتون تم آف معرفی میشوند. این دورههای آموزشی مناسب افرادی است که میخواهند زبان پایتون را به صورت جامع فرا بگیرند.
Eric

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Eric [+]
Eric یک محیط توسعه یکپارچه چندسکویی قدرتمند، مانند IDLE به شمار میرود که با استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون نوشته شده و در آن از «کتابخانه کیوت» (QT) استفاده شده است. با وجود اینکه محیط Eric به شکل اختصاصی برای پایتون است، اما زبانهای برنامه نویسی دیگری همچون روبی و سایر موارد نیز در آن پشتیبانی میشوند. Eric همچنین «Code Folding» (امکان مخفیسازی یا نمایش بخشی از کد)، تکمیل کد و تطبیق براکت را نیز دارد. با وجود اینکه رابط کاربری Eric شلوغ به نظر میآید، اما میتوان آن را به عنوان یک ویرایشگر کد ساده نیز استفاده کرد.
Eric برای برنامه نویسی در پروژههای پیچیدهتر عملکرد مطلوبی دارد. Eric دارای قابلیت پشتیبانی از یونیت تستها و همچنین امکان اشکالزدایی برنامههای چندنخی (Multithreaded) و چندپردازهای (Multiprocessing) است. Eric از سیستمهای کنترل نسخه SVN و Mercurial پشتیبانی میکند و از طریق افزونه، امکان پشتیبانی از گیت را نیز دارد. علاوه بر این، Eric امکان مشارکت گروهی و بلادرنگ روی کدهای برنامه را به افراد میدهد. با توجه به ویژگیهای جذاب و کامل محیط برنامه نویسی Eric، میتوان این IDE را نیز به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون معرفی کرد. در حقیقت، در صورتی که افراد به دنبال استفاده از یک IDE با ویژگیهای جذاب باشند و تعدد این ویژگیها، برایشان سردرگمی ایجاد نمیکند، میتوان Eric را کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون برای این افراد دانست.
PyDev

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS/ سولاریس/ GNU
- دانلود PyDev [+]
PyDev یک محیط توسعه یکپارچه برنامه نویسی پایتون است که در نرمافزار اکلیپس (Eclipse) اجرا میشود و علاوه بر آن، یک IDE متن باز شناختهشده برای زبانهای برنامه نویسی گوناگون به حساب میآید. محیط برنامه نویسی PyDev از افزونههای متعددی پشتیانی میکند و میتوان به واسطه این افزونهها، ویژگیهای مختلفی را در PyDev به کار گرفت. محیط برنامه نویسی PyDev خصوصیتهای کدنویسی مفید و گوناگونی مانند تکمیل خودکار کدها، خطایابی، قالبهای کدنویسی و تجزیه و تحلیل کدها و همچنین یک مرورگر برای تست کدها دارد. همچنین، محیط PyDev امکان به کارگیری قابلیتهایی همچون استفاده از فریمورک تحت وب جنگو (Django) و پشتیبانی از توسعه جایتون (Jython) و IronPython قابل انجام است.
اما ایراد PyDev چیست؟ در PyDev، به دلیل اینکه پشتیبانی از کدها به میزان زیادی در دسترس افراد قرار گرفتهاند، ممکن است عدهای دچار سردرگمی شوند. هر چند، وجود پشتیبانی کد در PyDev باعث شده است، این محیط یکی از کاربردی ترین محیطهای برنامه نویسی محسوب شود. PyDev به صورت متنباز، رایگان و دارای خصوصیتهای کافی برای پشتیبانی از برنامه نویسی در سطح مبتدی تا متوسط است. با این حال، برای برنامه نویسی در سطوح پیشرفتهتر، LiClipse ارائه شده است که افراد با تهیه و پرداخت هزینه مشخصی، میتوانند از امکانات سفارشی Eclipse استفاده کنند.
PyCharm

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود PyCharm [+]
Pycharm یکی از محیطهای برنامه نویسی مناسب و کامل است که مخصوص برنامه نویسی با زبان پایتون و دارای دو نسخه Community (رایگان و منبعباز) و نسخه حرفهای (دارای هزینه) است. محیط برنامه نویسی Pycharm به راحتی و با سرعت مناسب روی سیستم عاملهایی همچون Mac، ویندوز و لینوکس نصب میشود. Pycharm برنامه نویسی با پایتون را به طور مستقیم پشتیبانی میکند و افراد میتوانند به راحتی با باز کردن یک فایل جدید، کدنویسی را در محیط برنامه نویسی Pycharm آغاز کنند. در محیط Pycharm، امکان اشکالزدایی و اجرای کدها به شکل مستقیم وجود دارد و همچنین، امکان استفاده از کنترل منبع و قالب پروژه آماده نیز در محیط این IDE پشتیبانی میشود. محیط Pycharm به گونهای طراحی شده است که امکان شناسایی بخشهای مهم کدهای یک فایل در آن وجود دارد.
افراد میتوانند با استفاده از ویژگیهای خاص Pycharm شامل «تکمیل کد هوشمند» (Intelligent Code Completion)، بررسی خطاها و رفع سریع، نوار وضعیت پروژه ساده و سایر موارد در این IDE، برنامه نویسی کنند. محیط برنامه نویسی Pycharm به برنامه نویسان این امکان را میدهد تا تمرکز خود را به موضوع اصلی پروژه معطوف کنند و وقت خود را برای انجام کارهای تکراری و جانبی هدر ندهند. در حالی که افراد مشغول برنامه نویسی در محیط Pycharm هستند، میتوانند با کمک تستهای PEP8 کیفیت کدها را بررسی کنند. PEP8 از عبارت Python Enhancement Proposal (طرح پیشنهادی بهبود پایتون) برگرفته شده است و به استانداردهای مختلف زبان برنامه نویسی پایتون اشاره دارد. امکاناتی که محیط برنامه نویسی Pycharm برای افراد فراهم میکند، باعث شده است تا این IDE به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال 2021 به شمار آید.
کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون : AWS Cloud9

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: تحت وب (همه پلتفرمها)
- دانلود AWS Cloud9 [+]
AWS Cloud9 یک محیط برنامه نویسی «بر پایه بستر ابری» (Cloud-based) است که توسط وب سرویسهای آمازون (Amazon Web Services | AWS) ارائه شده است و زبانهای برنامه نویسی متعددی همچون پایتون، PHP و جاوا اسکریپت را پشتیبانی میکند. AWS Cloud9 مبتنی بر وب است و با استفاده از مرورگر میتوان به آن دسترسی داشت. این ابزار برای توسعهدهندگانی مناسب است که در حال حاضر از یک سرویس AWS Cloud و دیگر ابزارهای مربوط به توسعه آن، استفاده میکنند. Cloud9 دارای محیط برنامه نویسی کاملی برای کدنویسی، اشکالزدایی و اجرای پروژهها است.
علاوه بر ویژگیهای استاندارد یک IDE مناسب، Cloud9 قابلیتهای پیشرفته دیگری همچون ترمینال داخلی، دیباگر یکپارچه و «زنجیره ابزاری تحویل مداوم» (Continuous Delivery Toolchain) است. همچنین، افراد در Cloud9 میتوانند به شکل جمعی و با کمک چت، کامنتها و ویرایش مشارکتی، با دیگر اعضای گروه همکاری و تعامل کنند. آنچه در مورد AWS Cloud9 مورد علاقه کاربران قراره گرفته است، امکان استفاده از آن به شکل آنلاین است.

بنابراین، افراد نیازی به نصب برنامهای مجزا روی کامپیوتر خود ندارند و به راحتی میتوانند با زبانهای برنامه نویسی پشتیبانی شده توسط AWS Cloud9، مثل سی (C)، جاوا، PHP، پایتون و سایر موارد، پروژههای خود را انجام دهند. یکی از دلایل جذابیت AWS Cloud9 این است که افراد با دسترسی به اینترنت امکان کدنویسی از طریق تلفن همراه، تبلت و کامپیوتر را از هر نقطهای از دنیا خواهند داشت. افراد با کمک AWS Cloud9 میتوانند با همکاران خود کدها را به صورت زنده و در لحظه، به اشتراک بگذارند و حتی به صورت همزمان روی کدها کار کنند.
محیط AWS Cloud9 به گونهای طراحی شده است که افراد با استفاده از کلیدهای میانبر میتوانند کارهایی همچون ایجاد فایل، حذف، تغییر و ایجاد پوشه را انجاد دهند. استفاده از کلیدهای میانبر منجر به افزایش سرعت در برنامه نویسی میشود. با توجه به ویژگیهای گوناگون محیط AWS Cloud9، به خصوص آنلاین بودن و عدم نیاز به نصب نرمافزارها، میتوان گفت AWS Cloud9 کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال 2021 محسوب میشود و اساساً محیطی جذاب برای برنامه نویسی با زبان پایتون به شمار میرود.
Thonny

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Thonny [+]
از میان محیطهای برنامه نویسی که در مقاله «کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال 2021 — معرفی جامع» شرح داده شدهاند، میتوان گفت محیط توسعه Thonny به گونهای طراحی شده که به میزان کمتری توسعه محور است. با این وجود، نمیتوان این IDE را کم قدرتتر از دیگر محیطهای برنامه نویسی دانست. Thonny در دانشگاه Tartu و به زبان پایتون نوشته شده و دارای یک دیباگر قدرتمند مناسب برای یادگیری و آموزش برنامه نویسی است. در حقیقت، این IDE به گونه ای طراحی شده است که کاربران میتوانند بدون نگرانی در مورد پیچیدگیهای غیر ضروری، به یادگیری موضوعات اصلی برنامه نویسی بپردازند. دیباگر Thonny این قابلیت را دارد که وضعیت متغیرها را در حین اجرا نمایش دهد و به این دلیل، میتوان خطاهایی را شناسایی کرد که پیدا کردن آنها در کدهای برنامه دشوار است.
کار با این محیط برنامه نویسی میتواند مانند تمرین کدنویسی در آموزش مفید واقع میشود. Thonny به صورت خودکار و در حین تایپ کردن، تورفتگیهای کدها را اضافه میکند. این ویژگی Thonny، برای افرادی که به تازگی با زبان برنامه نویسی پایتون آشنا شدهاند، به میزان زیادی کاربردی و مناسب است. چون در زبان برنامه نویسی پایتون، استفاده از تورفتگی یا همان دندانه گذاری، برای تعریف توابع، حلقهها، کلاسها، گزارهها (clauses) و موارد بسیار اهمیت دارد و در صورت دندانه گذاری اشتباه، اجرای برنامه با خطا رو به رو خواهد شد. در محیط برنامه نویسی Thonny، قابلیتهایی همچون تکمیل خودکار کدها، تطبیق پرانتزها یا براکتها و برجستهسازی خطای سینتکسی نیز وجود دارد.
Codenvy

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Codenvy [+]
Codenvy یک محیط توسعه مبتنی بر ابزار متن باز Eclipse Che به حساب میآید و طراحی و پشتیبانی آن توسط شرکت Red Hat انجام شده است. Codenvy برای تیمهایی که حداکثر دارای ۳ نفر هستند به شکل رایگان و برای تیمهای بزرگتر، با توجه به تعداد کاربران، با هزینههای پرداختی مختلفی ارائه میشود. این ابزار ویژگیهای یک IDE را با ویژگیهای مدیریت پیکربندی در یک محیط مبتنی بر مرورگر ترکیب میکند. فضاهای کاری به صورت محفظهبندی شده هستند و به همین دلیل، از این فضاهای کاری در برابر خطرهای خارجی محافظت میشود. Codenvy علاوه بر تکمیل خودکار، تست خطا و دیباگر، زمان اجرای (Runtime) داکر (Docker)، دسترسی SSH و دسترسی به روت ترمینال را نیز تسهیل میبخشد.
Codenvy دارای راهکارهای مختلفی است که یکی از مهمترین آنها، خصوصیت کد فکتورنیگ به حساب میآید. در صورتی که کاربران در گوگل حساب کاربری داشته باشند، ثبتنام آنها در Codenvy، تنها به چند دقیقه زمان نیاز دارد. با این وجود، حتی اگر کاربران حساب کاربری گوگل نداشته باشند نیز ثبتنام آنها همچنان ساده و بدون پیچیدگی خواهد بود. محیط برنامه نویسی Codenvy به گونهای توسعه یافته است که امکان پشتیبانی از زبانهای برنامه نویسی متعددی همچون پایتون، جاوا، جاوا اسکریپت، PHP، روبی، HTML و CSS در آن وجود دارد. با توجه به ویژگیهای جذاب Codenvy که در بالا به آن اشاره شد، می توان Codenvy را نیز به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی برای پایتون در سال ۲۰۲۱ در نظر گرفت.
KDevelop

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود KDevelop [+]
KDevelop یک محیط برنامه نویسی متن باز و رایگان است که قابلیت اجرا روی سیستم عاملهای ویندوز، لینوکس و مک OS را دارد و زبانهای برنامه نویسی مختلفی مانند C، سیپلاسپلاس (++C)، پایتون، جاوا اسکریپت و PHP را پشتیبانی میکند. این IDE از سیستمهای کنترل نسخه گیت، GNU Bazaar و Subversion پشتیبانی میکند. ویژگیهای استانداردی مثل نوار وضعیت سریع و برجستهسازی هوشمند در KDevelop در دسترس هستند و رابط کاربری آن میتواند کاملاً به دلخواه سفارشیسازی شود. همچنین، این پلتفرم افزونهها (Plugins)، تستهای یکپارچهسازی (Test Integration) و یکپارچهسازی مستندات (Documentation Integration) را پشتیبانی میکند.
کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون : Anjuta

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: سیستم عاملهای مبتنی بر یونیکس (Unix)
- دانلود Anjuta [+]
Anjuta یک استودیو توسعه نرمافزار و محیط توسعه یکپارچه است که زبانهای برنامه نویسی مثل C++ ،C، پایتون، جاوا و جاوا اسکریپت را پشتیبانی میکند. رابط کاربری Anjuta انعطافپذیر است و سیستم Docking آن به کاربران این امکان را میدهد که برخی از اجزای رابط کاربری را سفارشیسازی کنند.
همچنین، Anjuta ویژگیهای استاندارد IDE برای ویرایش متن، کنترل نسخه و خطایابی را دارد. علاوه بر افزونههای متعدد، Anjuta دارای خصوصیاتی است که این خصوصیتها به منظور پشتیبانی مدیریت پروژه و فایل استفاده میشوند. به طور عمده، کاربران کار با محیط Anjuta را آسان و مناسب لینوکس میدانند. با توجه به سادگی و سرعت بالای Anjuta برای کدنویسی با پایتون، میتوان Anjuta را نیز به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی برای پایتون در سال ۲۰۲۱ انتخاب کرد.
Wing Python
- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Wing Python IDE [+]
Wing Python IDE به صورت اختصاصی برای زبان برنامه نویسی پایتون طراحی شده و دارای سه نسخه 101، شخصی (Personal) و حرفهای (Pro) است. نسخه 101 نسخه سادهای از Wing Python محسوب میشود که ویژگیهایی شامل دیباگر حداقلی، ویرایشگر و جستجو در آن قابل استفاده است. Wing Pro علاوه بر ویژگیهای فوق، ویژگیهای دیگری مانند توسعه از راه دور، یونیت تست، بازسازی (Refactoring)، پشتیبانی از فریمورکها و سایر موارد را به همراه دارد. کاربران، Wing Python IDE را یک IDE سریع و دارای ویژگیهای گوناگون میدانند.
Wing Python IDE برای برنامه نویسان بسیار کاربردی است، چون این محیط برنامه نویسی، دارای قابلیت تکمیل خودکار کدها و همچنین ایجاد تورفتگی به شکل خودکار است. با استفاده از Wing Python IDE میتوان پروژههای جنگو (Django) و ادغام کوئریها را به خوبی انجام داد. در Wing Python، قالبهای (Templates) مناسب برای برنامه نویسان مبتدی قرار داده شده است که با کمک آنها افراد میتوانند با برنامه نویسی بهتر آشنا شوند. همچنین، Wing Python IDE به عنوان یک پلتفرم چند سکویی دارای پشتیبانی پویا و مطلوبی است. با توجه به خصوصیتهای جذاب Wing Python IDE که پیشتر شرح داده شد، میتوان این IDE را نیز به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون معرفی کرد.
برخی از سایر محیط های کاربردی برنامه نویسی پایتون
با وجود اینکه برخی از محیطهای برنامه نویسی به خودی خود زبان برنامه نویسی پایتون را پشتیبانی نمیکنند و به طور اختصاصی برای یک زبان برنامه نویسی خاص مثل جاوا ارائه شدهاند، اما این امکان وجود دارد که با نصب افزونهها و متعلقات ثانویه بتوان آنها را برای برنامه نویسی پایتون به کار گرفت. در ادامه مقاله «کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون در سال 2021» به معرفی برخی از این محیطهای برنامه نویسی پرداخته شده است.
Visual Studio

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Visual Studio [+]
ویژوال استودیو (Visual Studio) به عنوان یکی از کاربردی ترین محیط های برنامه نویسی شناخته شده در سالهای اخیر محسوب میشود. محیط برنامه نویسی ویژوال استودیو بسیار قابل گسترش است.
ویژوال استودیو یک IDE قدرتمند است که به شکل اختصاصی زبانهای برنامه نویسی متعددی مانند C++ ،C، ویژوال بیسیک (Visual Basic)، سی شارپ (#C)، #F، جاوا اسکریپت، XML ،TypeScript ،XSLT، HTML و CSS را پشتیبانی میکند. همچنین، ویژوال استودیو با استفاده از افزونهها، برنامه نویسی با پایتون، روبی و Node.js را تسهیل میبخشد. مزیت ادغام خدمات محاسبات ابری Azure در Visual Studio به کاربران اجازه میدهد تا به راحتی از محیط پایگاههای داده ابری، ذخیرهسازی و برنامههای کاربردی استفاده کنند.
Eclipse

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود Eclipse [+]
Eclipse نیز یکی از محیطهای برنامه نویسی پرطرفدار محسوب میشود که به طور خاص برای زبان برنامه نویسی جاوا به کار گرفته میشود و همچنین میتوان از C و ++C هم در آن استفاده کرد. با این وجود، افزونههای متعددی برای توسعه پایتون در Eclipse در دسترس قرار دارد. تقریباً Eclipse یکی از سفارشیترین پلتفرمهای موجود در بازار IDE به حساب میآید. ابزارهای بسیاری برای افزایش کارایی Eclipse از ابزارهای یکپارچهسازی پایگاه داده و مدیریت کدها گرفته تا فریمورکهای توسعه اپلیکیشن و راهکارهای آزمایش موجود است.
Eclipse دارای محیطی انعطافپذیر و آسان برای تمام زبانهای برنامه نویسی به حساب میآید. این IDE از زبان های برنامه نویسی جاوا، جاوا اسکریپت، پایتون و Groovy پشتیبانی میکند. یک مزیت دیگر استفاده از محیط برنامه نویسی Eclipse، پشتیبانی این IDE از افزونههای خارجی (External Plugins) است که کاربران میتوانند این افزونهها را برای استفاده در کدهای خود دانلود کنند.
NetBeans

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS/ سولاریس
- دانلود NetBeans [+]
NetBeans یک محیط برنامه نویسی مخصوص جاوا است که علاوه بر آن به صورت اختصاصی زبانهای برنامه نویسی دیگر مانند ++PHP ،C ،C و جاوا اسکریپت را نیز پشتیبانی میکند. این IDE دارای کتابخانههای افزونه بسیار بزرگی است که خود شامل پشتیبانی از پایتون و سایر زبانهای برنامه نویسی دیگر میشود. NetBeans دارای ویژگیهای استاندارد یک IDE مثل قابلیتهای ویرایش کدها، اشکالزدایی و تست است. برای اکثر زبانهای برنامه نویسی، ویژگیهای اضافهای در NetBeans وجود دارد که با کمک آنها تولید، توسعه و بازسازی کدها آسانتر میشود. از دیگر ابزارهای کاربردی NetBeans میتوان به قابلیتهایی مانند مدیریت پروژه، پشتیبانی فریمورک و تحلیل و آنالیز کدها اشاره کرد.
ساخت رابط کاربر گرافیکی (GUI) در NetBeans به شکل قدرتمند صورت می گیرد و افراد میتوانند با استفاده از ابزار Swing GUI Design و کشیدن و رها کردن اجزا مختلف، به سادگی یک رابط کاربری طراحی کنند. با توجه به اینکه NetBeans علاوه بر محیط برنامه نویسی مناسب برای جاوا، محیطی مناسب برای دیگر زبانهای برنامه نویسی مثل پایتون و ++C نیز محسوب میشود، دارای ابزارهای متنوع و کابردی در زمینههای مختلف است. بنابراین، میتوان به نوعی آن را هم به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی برای پایتون معرفی کرد.
IntelliJ IDEA

- نوع: IDE
- پلتفرم تحت پشتیبانی: ویندوز/ لینوکس/ مک OS
- دانلود IntelliJ IDEA [+]
IntelliJ IDEA یک محیط برنامه نویسی است که توسط شرکت Jet Brains ارائه شده است. با وجود اینکه این IDE به منظور کدنویسی با زبان برنامه نویسی جاوا طراحی شده بود، اما IntelliJ IDEA زبانهای برنامه نویسی مختلفی همچون Groovy، کاتلین (Kotlin)، اسکالا (Scala)، جاوا اسکریپت، TypeScript و SQL را نیز پشتیبانی میکند. IntelliJ IDEA به گونهای طراحی شده است که میتوان از آن برای برنامه نویسی موثر و کارا با جایتنون (Jython) استفاده کرد. منظور از برنامه نویسی با جایتون این است که افراد در کدهای برنامه از ترکیب زبانهای جاوا و پایتون استفاده میکنند. در حقیقت یکی از مزیتهای محیط برنامه نویسی IntelliJ IDEA پشتیبانی این IDE از قابلیتهای جایتون مانند تکمیل و بازسازی کدها است. برای آن که زبان برنامه نویسی پایتون توسط محیط برنامه نویسی IntelliJ IDEA پشتیبانی شود، باید افزونه پایتون دانلود و برای این محیط برنامه نویسی نصب شود.
همچنین، امکان استفاده از راهنماییهای هوشمند کدنویسی در IntelliJ IDEA وجود دارد. اندیسگذاری کدهای منبع در محیط برنامه نویسی IntelliJ IDEA، باعث میشود این IDE نقشه مجازی پروژه را ایجاد کند. با استفاده از اطلاعات این نقشه مجازی، تشخیص خطاهای در حال وقوع، پیشنهاد تکمیل کدها، بازسازی و سایر موارد صورت میگیرد. با توجه به اینکه این محیط برنامه نویسی از محتوای برنامه مطلع است، کدهای پیشنهادی این IDE، مطابق با اطلاعات به دست آمده از محتوای پروژه ارائه میشود. به این ترتیب، تعدادی از کاربردی ترین محیطهای برنامه نویسی پایتون در این مقاله فهرست شدند. اکنون در بخش پایانی، برخی از دورههای آموزش پایتون تم آف برای آشنایی علاقهمندان با این دورهها و شروع یادگیری پایتون، معرفی شدهاند.
جمع بندی
در این مقاله تعاریفی همچون محیط توسعه یکپارچه و ویرایشگر کد مورد بحث قرار گرفت و در ادامه، از میان محیطهای برنامه نویسی موجود، تعدادی از آنها به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون معرفی شدند.
محیطهای برنامه نویسی هر کدام ویژگیهای مخصوص به خود را دارند و چون انتخاب کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون به فاکتورهای گوناگونی وابسته است، نمیتوان لزوماً یک محیط برنامه نویسی را به شکل کلی به عنوان بهترین IDE در نظر گرفت. در چنین شرایطی، با توجه به امکانات و قابلیتها و میزان محبوبیت اجتماعی، میتوان به نوعی Pycharm ،Visual Studio Code و AWS Cloud9 را به عنوان کاربردی ترین محیط برنامه نویسی پایتون مطرح کرد.