پایتون و پی‌اچ‌پی دو زبان برنامه‌نویسی بسیار رایج هستند که هر کدام در حوزه‌های مختلف و کاملاً متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر در ابتدای مسیر برنامه‌نویسی قرار دارید، به احتمال زیاد کنجکاو هستید که بدانید تفاوت‌های این دو زبان برنامه‌نویسی چیست و کدام یک از آن‌ها برای یادگیری و انتخاب مسیر شغلی آینده بهتر است. در این نوشته با ما همراه باشید تا شما را با کلیات این دو زبان آشنا کرده و به این پرسش پاسخ دهیم که پایتون یا پی اچ پی کدام یک بهتر است.
پایتون چیست؟
«پایتون» (Python) یک زبان برنامه‌نویسی شیء‌گرا است. پایتون دارای ساختارهای داخلی برای مدیریت داده‌ها است که وقتی با نوع‌بندی و اتصال داده دینامیک ترکیب می‌شود، آن را به گزینه‌ای عالی برای توسعه سریع اپلیکیشن‌ها تبدیل کرده است. همچنین پایتون از قابلیت ایمپورت کردن ماژول‌ها و پکیج‌ها پشتیبانی می‌کند که موجب بهبود ماژولاریتی سیستم و قابلیت «استفاده مجدد از کد» شده است.
پایتون یکی از سریع‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی است، زیرا تعداد خطوطی که باید در این زبان کدنویسی شوند، بسیار کم است. تأکید پایتون بر خوانایی و سادگی موجب شده به گزینه‌ای مناسب برای افراد مبتدی باشد.
- مطالب پیشنهادی برای مطالعه:
- زبان برنامه نویسی پایتون Python چیست؟ — از صفر تا صد
- بهترین مسیر یادگیری پایتون چیست؟ — راهنمای شروع آموزش
- طراحی سایت با پایتون — از صفر تا صد و پروژه محور
PHP چیست؟
«پی‌اچ‌پی» (PHP) اختصاری برای عبارت «پیش‌پردازشگر اَبَرمتن» (Hypertext Pre-processor) است. پی‌اچ‌پی یک زبان اسکریپت‌نویسی سمت سرور است که برای توسعه وب‌سایت‌های دینامیک یا وب‌اپلیکیشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. PHP را می‌توان به سهولت با هر نوع وب‌سرور عمده روی هر نوع سیستم عامل ادغام کرد.
PHP یک گزینه پرکاربرد، رایگان و مؤثر در برابر رقبایی مانند ASP مایکروسافت است. کاربرانی که دانش فنی لازم را ندارند این زبان را به سادگی می‌آموزند و با فراگیری چند ترفند ساده می‌توانند صفحه‌های وب خود را به سادگی مدیریت کنند.
- مطلب پیشنهادی برای مطالعه: آموزش زبان برنامه نویسی PHP پی اچ پی — راهنمای شروع
تفاوت‌های کلیدی پایتون با PHP
- پایتون یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالای شیء‌گرا است که برای توسعه سریع اپلیکیشن‌ها استفاده می‌شود، در حالی که PHP برای توسعه وب‌سایت‌های دینامیک یا وب‌اپلیکیشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- پایتون کاربرد گسترده‌ای در حوزه‌های هوش مصنوعی، علوم داده و جامعه علمی دارد، در حالی که PHP زبانی است که غالباً برای توسعه وب مورد استفاده واقع می‌شود.
- تعداد فریمورک‌های پایتون محدود است، اما PHP فریمورک‌های زیادی دارد.
- زمانی که در زمینه توسعه وب، پایتون را با PHP مقایسه می‌کنیم، پایتون ساختار کدی کاملاً روشن و منسجم ارائه می‌کند، در حالی که پی‌اچ‌پی گستره وسیعی از روش‌های نام‌گذاری و ساختارهای متنوع دارد.
- قابلیت‌های کلیدی پایتون شامل توسعه سریع، نوع‌بندی دینامیک و کد زیبا است، اما قابلیت‌های کلیدی PHP شامل متن-باز بودن، توسعه آسان و بهبود‌های مداوم است.
چرا پایتون را انتخاب کنیم؟
در این بخش از مقاله بررسی پایتون یا پی اچ پی برخی دلایلی که باید پایتون را برای یادگیری انتخاب کنید، توضیح می‌دهیم.
- خواندن، نوشتن و دیباگ کد در پایتون در قیاس با کدهای زبان‌های دیگر آسان‌تر است. از این رو نگهداری سورس کد نسبتاً آسان است.
- پایتون یک زبان پرتابل است و از این رو می‌تواند روی سیستم‌های عامل و پلتفرم‌های مختلف اجرا شود.
- در حوزه توسعه وب، پایتون کتابخانه پیش‌ساخته زیادی دارد که موجب می‌شود کار توسعه آسان‌تر باشد.
- پایتون کمک می‌کند که فرایند برنامه‌نویسی کارهای پیچیده ساده‌تر شود، چون وظیفه مدیریت نشانی‌های حافظه و تخلیه حافظه‌های اشغال نشده (Garbage Collection) را بر عهده می‌گیرد.
- پایتون یک پوسته تعاملی دارد که کمک می‌کند پیش از پیاده‌سازی واقعی کدها، آن‌ها را تست کنیم.
- پایتون برخی واسط‌های پایگاه داده برای ارتباط با اغلب سیستم‌های عمده DBMS ارائه کرده است.
- پایتون از اپلیکیشن‌های GUI نیز پشتیبانی می‌کند و فریمورک‌هایی مانند tkmter، WXPythonو Django برای توسعه وب دارد.
چرا باید PHP را انتخاب کنیم؟
در این بخش از مطلب پایتون یا پی اچ پی برخی دلایلی که باید زبان برنامه‌نویسی PHP را برای یادگیری انتخاب کنید، برمی‌شماریم.
- PHP روی پلتفرم‌های مختلفی مانند ویندوز، یونیکس، لینوکس، مک و غیره اجرا می‌شود.
- PHP با اغلب وب‌سرورها مانند آپاچی، IIS، انجین‌ایکس و غیره سازگار است.
- یادگیری PHP آسان است و به طرز مؤثری در سمت سرور اجرا می‌شود.
- دانلود PHP رایگان است و از طریق وب‌سایت www.php.net میتوانید آن را به سادگی دریافت کنید.
تاریخچه پایتون
- ابتدای کار توسعه پایتون به اواخر دهه 1980 میلادی بازمی‌گردد، اما پیاده‌سازی آن در دسامبر 1989 آغاز شده است.
- پایتون در کشور هلند و از سوی فردی به نام «خیدو فَنغُسوم» (Guido van Rossum) ابداع شده است.
- غُسوم اولین نسخه پایتون به نام نسخه 0.9.0 را در فوریه 1991 منتشر کرده است.
- پایتون از زبان برنامه‌نویسی ABC انشعاب یافته است که یک زبان برنامه‌نویسی چند منظوره بوده است.
- امروزه پایتون به وسیله تیم «توسعه هسته» نگهداری می‌شود، با این حال غسوم همچنان نقشی کلیدی در راهبری پیشرفت پایتون بر عهده دارد.
تاریخچه PHP
- PHP ابتدا در سال 1995 به عنوان یک نسخه بهبودیافته از زبان perl به وسیله «راسموس لردورف» (Rasmus Lerdorf) آغاز شد.
- این زبان در سال 1997 مجدد بازنویسی شد و به صورت PHP2.0 با یک موتور جدید پارسر از سوی «زئِو سووارسکی» (Zeev Suraski) و «اندی گاتمَنز» (Andi Gutmans) انتشار یافت.
- PHP نسخه 2 این زبان را به یک زبان اسکریپت‌نویسی سمت سرور تبدیل کرد.
- PHP نسخه 3 در سال 1998 امکان پشتیبانی از ODBC (اتصال دیتابیس باز)، پشتیبانی از چندین پلتفرم مختلف و پروتکل‌های ایمیل را اضافه کرد.
- PHP در نسخه 4 خود که در سال 2000 منتشر شد، به صورت یک کامپوننت مستقلِ وب‌سرور برای افزایش کارایی درآمد.
- PHP نسخه 5 در سال 2004 منتشر شد و موتور Zend II را به همراه پشتیبانی از برنامه‌نویسی شیء‌گرا و پشتیبانی پایدار از XML معرفی کرد.
پایتون یا پی اچ پی
در این بخش از مقاله پایتون یا پی اچ پی در جدول زیر تفاوت‌های عمده زبان پایتون را با PHP جمع‌بندی کرده‌ایم.
| پارامتر | پایتون | پی اچ پی |
|---|---|---|
| فریمورک‌ها | پایتون تعداد فریمورک‌های کمتری دارد. | کاربران پی‌اچ‌پی به تعداد زیادی از فریمورک‌ها دسترسی دارند. |
| محبوبیت | پایتون به طور گسترده‌ای در حوزه‌های هوش مصنوعی، علوم داده و جامعه علمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. | PHP به طور عمده به عنوان زبان توسعه وب شناخته می‌شود. |
| اتصال‌پذیری پایگاه داده | پایتون به وسعت PHP از اتصال‌پذیری پایگاه داده پشتیبانی نمی‌کند. | پی‌اچ‌پی امکان اتصال به بیش از 20 نوع پایگاه داده را ارائه کرده است. |
| پشتیبانی اجتماعی | پشتیبانی اجتماعی پایتون اکنون به سرعت در حال گسترش است. | PHP سال‌ها است که پشتیبانی اجتماعی گسترده‌ای دارد. |
| دشواری یادگیری | استفاده از پایتون در پروژه‌های بلندمدت بهتر است. | یادگیری PHP برای افراد مبتدی کاملاً آسان و سرراست است. |
| خوانایی | پایتون از یک شیوه الزام تورفتگی استفاده می‌کند که موجب شده کدهایی خواناتر از PHP تولید کند. | زبان PHP مستندسازی گسترده‌ای دارد و از رویکردی کلاسیک بهره می‌گیرد. |
| نوع زبان | پایتون یک زبان برنامه‌نویسی چندمنظوره است. | PHP یک زبان تخصصی برای برنامه‌نویسی توسعه وب محسوب می‌شود. |
| ساختار | پایتون دارای ساختار کد کاملاً روشن و منسجم است. | کتابخانه داخلی پی‌اچ‌پی روش‌های نام‌گذاری بسیار متنوعی دارد. |
| کاربرد در شرکت‌های مشهور | Uber, Pinterest, Mozilla | Hootsuite, Viber, Appcelerator |
| تعداد ستاره‌های گیت‌هاب | 43000 | 33300 |
| تعداد فورک‌ها | 22000 | 7100 |
| رتبه در وب‌سایت TIOBE | رده 1 | رده 8 |
| قابلیت‌های کلیدی | توسعه سریع، نوع‌بندی دینامیک و کد زیبا | متن-باز، توسعه آسان، بهبود مداوم |
| بهترین فریمورک‌ها | Flask, Django, jam.py | Slim, Laravel, Fast-free |
| حقوق دریافتی توسعه‌دهندگان | میانگین حقوق برای توسعه‌دهندگان حرفه‌ای پایتون در ایالات متحده برابر با 120 هزار دلار در سال است. | میانگین حقوق سالانه یک توسعه‌دهنده PHP در ایالات متحده برابر با 86 هزار دلار است. |
- مقاله پیشنهادی: طراحی سایت با پایتون — از صفر تا صد و پروژه محور
قابلیت‌های پایتون
در ادامه، برخی از قابلیت‌های پایتون بیان شده است.
- یادگیری، خواندن و نگهداری آسان
- پایتون می‌تواند روی پلتفرم‌های سخت‌افزاری مختلف با استفاده از واسط یکسان اجرا شود.
- امکان گنجاندن ماژول‌های سطح پایین در مفسر پایتون وجود دارد.
- پایتون ساختار مناسبی دارد و از برنامه‌های بزرگ پشتیبانی می‌کند.
- امکان پشتیبانی از گاربج کلکشن خودکار وجود دارد.
- از حالت تعاملی برای تست و دیباگ بهره می‌برد.
- انواع داده دینامی سطح بالا را ارائه کرده و از بررسی نوع دینامیک بهره می‌گیرد.
- زبان پایتون را می‌توان با زبان‌های برنامه‌نویسی جاوا، C و C++ ادغام کرد.
قابلیت‌های PHP
در ادامه، برخی از قابلیت‌های پی اچ پی بیان شده است.
- امکان پشتیبانی از تعداد زیادی پایگاه داده مانند اوراکل، مای‌اس‌کیوال و غیره.
- در قیاس با زبان‌های اسکریپت‌نویسی دیگر آسان است.
- سریع‌تر از زبان‌های اسکریپت‌نویسی دیگر مانند ASP ،JSP و غیره است.
- متن-باز بودن پی‌اچ‌پی به این معنی است که نیازی به پرداخت هزینه برای آن نیست و میتوانید به صورت رایگان از آن بهره بگیرید.
- PHP برخی ثابت‌های گزارش‌گیری خطا دارد که از پیش تعریف شده‌اند و هشدارها یا اخطاریه‌های خطا تولید می‌کنند.
- PHP با ایجاد خلاصه‌ای از دسترسی‌های اخیر کاربر، امکان لاگ کردن دسترسی‌ها را فراهم ساخته است.
پایتون یا پی اچ پی کدام یک بهتر است؟
در این مطلب با عنوان بررسی پایتون یا پی اچ پی تلاش کردیم دیدی جامع در خصوص تاریخچه، امکانات، قابلیت‌ها، کاربردها و نقاط قوت و ضعف این دو زبان در اختیار شما قرار دهیم. با این حال ممکن است حتی پس از مشاهده همه این اطلاعات نیز همچنان در خصوص انتخاب یکی از این دو زبان مردد باشید، چون هر کدام از این گزینه‌ها در حوزه‌های تخصصی خود عملکرد خوبی دارند. پایتون درهایی به سوی یادگیری ماشین و هوش مصنوعی به روی شما می‌گشاید، در حالی که PHP برای اسکریپت‌نویسی سمت سرور و توسعه وب مناسب است. در نهایت اگر می‌خواهید با دیدی آینده‌نگرانه‌تر یکی از این دو زبان را انتخاب کنید، باید اشاره کنیم که محبوبیت زبان پایتون در سال‌های اخیر با شتاب فزاینده‌ای افزایش یافته است و اگر همین روند در طی سال‌های آینده نیز حفظ شود، انتظار می‌رود که فاصله بین این دو زبان هر چه بیش‌تر افزایش یابد.