امروزه برنامه نویسی به یکی از مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین مشاغل دنیا و ایران تبدیل شده است. کاربرد برنامه نویسی بسیار گسترده است و در اکثر صنایع و کسب و کارها نیاز به برنامه نویسی وجود دارد. از این رو افراد زیادی در پی یادگیری برنامه نویسی یا تحصیل در رشته‌های مرتبط با آن هستند. به دلیل محبوبیت برنامه نویسی، می‌توان گفت شاید هر فردی که در بازار کار امروزی مشغول به کار است، حداقل یک بار در مورد برنامه نویس شدن فکر کرده باشد. درآمد برنامه نویسی در ایران مسئله‌ای است که ذهن هر کسی را به خود مشغول می‌کند؛ زیرا این شغل به نسبت دیگر مشاغل دارای درآمد بهتری است. همچنین، برنامه نویسی بخش و حوزه‌های بسیار گوناگون و متنوعی دارد و درآمد هر کدام از آن بخش‌ها نیز با دیگری متفاوت است.
در این مقاله از مجله تم آف سعی شده است تا جایی که امکان داشته درآمد برنامه نویسی در ایران و حتی کشورهای دیگر به طور جامع مورد بررسی قرار بگیرد و مقاله‌ای کاربردی به علاقه‌مندان ارائه شود.
مقدمه ای بر وضعیت درآمد برنامه نویسی در ایران
برنامه نویسی چیست و برنامه نویس کیست ؟ برنامه نویسی یکی از شغل‌هایی است که می‌توان گفت درآمد خوبی دارد و در چند سال اخیر به یکی از پردرآمدترین مشاغل در ایران و سایر کشورها تبدیل شده است. در گذشته و زمانی که هنوز کامپیوترها و گوشی‌های تلفن همراه به اندازه دنیای تکنولوژی امروز پیشرفتی نداشتند، شغل برنامه نویسی مخصوصاً در ایران چندان درآمد بالایی نداشت. موضوع جالب و قابل توجه این حوزه رو به پیشرفت این است که عدم محبوبیت برنامه نویسی در ایران مختص گذشته بسیار دوری نیست و صحبت از همین چند سال اخیر است. حتی می‌توان گفت تا حدود ۱۰ سال پیش هم هنوز برنامه نویسی به اندازه امروز، پیشرفتی نکرده بود.
یکی از نمونه‌هایی که می‌توان در آن محبوبیت برنامه نویسی را از نظر درآمد و آینده شغلی مشاهده کرد، میزان استقبال چشمگیر از رشته‌های مهندسی کامپیوتر و رشته‌های مرتبط با برنامه نویسی بین دانشجویان و دانش آموزان در سال‌های اخیر در ایران است. در گذشته رشته‌های مرتبط با برنامه نویسی یکی از کم‌طرفدارترین رشته‌ها در ایران به حساب می‌آمدند. از آنجایی که درآمد برنامه نویسی در ایران نسبت به مشاغل دیگر بهتر است، به تازگی، به جز فارغ‌التحصیلان و متخصصین این حوزه، افراد دیگر نیز علاقه دارند تا شغل خود را تغییر دهند و پس از کسب مهارت برنامه نویسی فعالیت شغلی خود را در این زمینه آغاز کنند. بنابراین، اولین موردی که هر شخصی برای گرفتن این تصمیم با آن درگیر می‌شود تا ارزش یادگیری این مهارت جدید را بسنجد، وضعیت درآمد برنامه نویسی در ایران است.
باید به این نکته نیز توجه داشت که طبق گفته متخصصین، یادگیری برنامه نویسی و کسب درآمد از آن هیچ محدودیت سنی ندارد و افراد در هر رده سنی می‌توانند این مهارت را بیاموزند و از آن کسب درآمد کنند. شاید برخی از شرکت‌ها برای استخدام برنامه نویس‌های خود شرایط سنی در نظر بگیرند ولی بیشتر آن‌ها این کار را نمی‌کنند و بر اساس عامل‌های دیگری از جمله مهارت و سابقه کار نیروهای خود را استخدام می‌کنند.
حال باید به این نکته نیز توجه داشت که درآمد همه برنامه نویس‌ها یکسان و ثابت نیست. درآمد برنامه نویسی می‌تواند به عامل‌های بسیاری از جمله کشور، شهر، سطح مهارت، مدرک تحصیلی، سابقه کار و بسیاری موارد دیگر بستگی داشته باشد. همچنین، این موضوع فقط مختص به ایران نیست و در همه نقاط دنیا درآمد برنامه نویسی به همین صورت محاسبه می‌شود. ادامه مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی عامل‌های مؤثر بر درآمد برنامه نویسی اختصاص داده شده است.
میزان درآمد برنامه نویسی در ایران و سایر کشورها به چه مواردی بستگی دارد؟
هر کسی که قصد فعالیت در حوزه برنامه نویسی و کسب درآمد در آن را دارد، بهتر است با عوامل مؤثر در میزان درآمد برنامه نویسی در ایران یا هر کشور دیگری آشنا باشد. معمولاً این عامل‌ها در اکثر کشورها یکسان هستند. آشنایی با با این عوامل باعث می‌شود تا برنامه نویس‌ها و توسعه دهندگان با فرصت‌های رشد درآمد برنامه نویسی آشنا شوند. این عامل‌های کلیدی در ادامه معرفی شده‌اند:
- میزان تجربه کاری فرد در زمینه برنامه نویسی
- نوع شرکت محل کار برنامه نویسی
- اندازه شرکت محل کار برنامه نویسی
- نوع و محل فعالیت برنامه نویس
- سطح مهارت برنامه نویس
- شهر و کشور محل کار
- زمینه فعالیت در حیطه برنامه نویسی (حوزه‌های مختلف برنامه نویسی)
در ادامه مقاله هر یک از موارد فوق مورد بررسی قرار می‌گیرند. ابتدا، در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی میزان تجربه کاری فرد در زمینه برنامه نویسی پرداخته می‌شود.
میزان تجربه کاری فرد در زمینه برنامه نویسی
درآمد برنامه نویسی در ایران و همچنین سایر کشورهای دیگر بر اساس سطح مهارت آن‌ها تعیین می‌شود. برای مثال ممکن است شخصی حدود سه سال برنامه نویس جونیور باشد، واضح و روشن است که در همه این سال‌ها یک حقوق ثابت نخواهد داشت و بر اساس پیشرفت در مسیر ارتقای مهارت برنامه نویسی و کسب تجربه بیشتر افزایش پیدا خواهد کرد. این افزایش حقوق با مسئله افزایش حقوق هر ساله وزارت کار متفاوت است و امکان دارد سه یا شش ماه یک بار نیز رخ دهد.
البته این مسئله به شرکت مربوطه هم بستگی دارد و همچنین تقاضای فرد برای افزایش حقوق نیز دارای اهمیت است. بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی نوع شرکت محل کار برنامه نویسی پرداخته می‌شود.
نوع شرکت در میزان درآمد برنامه نویسی چه تاثیری دارد؟
باید به این موضوع نیز در کسب درآمد با استفاده از برنامه نویسی توجه داشت که معمولاً شرکت‌های تولید کننده حقوق بیشتری نسبت به شرکت‌های خدماتی پرداخت می‌کنند. شرکت‌های خدماتی برای تعیین مبلغ کل پروژه و پرداخت حقوق به برنامه نویسان به درآمد موجود در شرکت و میزان استقبال مشتریان از خدمات مربوطه متکی هستند. در صورتی که یک شرکت مبتنی بر محصول اینطور نیست، چون میران درآمد مشخصی دارد.
میزان بزرگی شرکت چه تاثیری در درآمد برنامه نویسی دارد؟
در شرکت‌های خدماتی که شرکت‌هایی با تجربه کار در صنعت نیز هستند، از یک شرکت استارت‌اپی یا شرکتی که به تازگی پا به بازار گذاشته است، به برنامه نویس‌ها حقوق کمتری می‌دهند. زیرا با افزایش اندازه شرکت و افزایش ثبات آن، اکثر شرکت‌ها توسعه دهندگان بیشتری را جذب می‌کنند که این موضوع به این معنی است که گاهی مبلغ تخصیص یافته به عنوان حقوق برنامه نویس‌ها بیشتر تقسیم می‌شود و بر این اساس حقوق کمتری بین افراد توزیع خواهد شد. در بخش بعدی به شرح تأثیر نوع و محل فعالیت برنامه نویس در میزان درآمد پرداخته شده است.
تاثیر نوع و محل فعالیت برنامه نویس در میزان درآمد
ممکن است برنامه نویسی قصد استخدام و کار در شرکت‌های موجود را نداشته باشد و بخواهد به صورت پروژه‌ای کاری را پیش ببرد. در کارهای پروژه‌ای می‌توان نسبت به میزان پیچیدگی پروژه مبلغ دریافتی را افزایش داد و درآمد بالاتری داشت. همچنین گاهی درآمد برنامه نویسی حاصل از این پروژه‌ها بیشتر از کار کردن در یک شرکت است. زیرا در شرکت همه مبلغ دریافتی پروژه به برنامه نویس تعلق نمی‌گیرد، اما در کارهای آزاد یا به اصطلاح «فریلنسری»، تقریباً تمام درآمد حاصل از پروژه را خودش دریافت می‌کند و بعضاً بخشی از هزینه به واسط میان برنامه نویس و کارفرما که معمولاً سایت‌ها و پلتفرم‌های فریلنسری هستند مي‌رسد.
امروزه برخی از برنامه نویس‌های فریلنسر با شرکت‌های خارج از ایران کار می‌کنند و درآمد بسیار خوبی (درآمد دلاری) دارند، اما باید در این خصوص به این موضوع نیز توجه داشت که برای کار در شرکت‌های خارج از ایران نیاز است ابتدا تجربه و مهارت خود را در برنامه نویسی به حد مطلوبی رساند. در ادامه این بخش از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی تاثیر سطح مهارت در میزان درآمد برنامه نویسی پرداخته شده است.
تاثیر سطح مهارت در میزان درآمد برنامه نویسی چقدر است؟
تجربه کاری یکی از عوامل مهمی است که در هر حیطه شغلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. واضح و روشن است که اگر شخصی مهارتی را به صورت پیوسته و در مدت بیشتری انجام دهد، میزان مهارت بیشتری را کسب می‌کند و در نتیجه می‌تواند وظیفه‌ها را با سرعت و کیفیت بالاتری انجام دهد و مسائل پیچیده‌تری را حل کند. به طبع آن، چنین متخصصی باید درآمد بیشتری نسبت به دیگران داشته باشد و حقوق بالاتری را دریافت کند. در این مهارت، برنامه نویس‌ها بر اساس تجربه کاری به چند دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه فهرست شده‌اند:
- توسعه دهنده «تازه‌کار» (Junior)
- توسعه دهنده «ارشد» (Senior)
- «معمار ارشد» (Lead Architect)
- «مدیر میانی» (Mid Level Manager) در پروژه‌های نرم افزاری
- «رهبر ارشد» (Senior Leader)
در ادامه این بخش به بررسی هر یک از موارد فوق، پرداخته شده است. ابتدا بررسی جایگاه توسعه دهنده یا برنامه نویس تازه کار انجام می‌شود.
درآمد برنامه نویس تازه کار در ایران چقدر است؟
اولین سطح طبقه‌بندی برنامه نویس‌ها بر اساس تجربه و مهارت، سطح «تازه‌کار» (Junior) به حساب می‌آید و نقش اصلی فرد در این جایگاه شغلی ساختن نرم افزاری با کیفیت و بدون اشکال است که انتظارهای مشتری را برآورده کند. این برنامه نویس‌ها باید از دانش خود در حیطه زبان‌های برنامه نویسی، الگوریتم‌ها و پایگاه داده‌ها استفاده کنند. از آنجایی که این سطح معمولاً اولین موفعیت شغلی علاقه‌مندان به برنامه نویسی است، شخص زمان قابل توجهی را صرف توسعه مهارت‌های کدنویسی در خلال کار خواهد کرد. به همین دلیل کدنویسی برنامه‌های کاربردی برای این برنامه نویس‌ها مانند یک چالش و فرصتی برای یادگیری چرخه حیات توسعه نرم‌افزار است.
از این رو، می‌توان گفت که برنامه نویس‌های جونیور کمترین حقوق را در حیطه برنامه نویسی خود دریافت می‌کنند. البته ممکن است اشخاصی وجود داشته باشند که به عنوان کارآموز برنامه نویسی با حقوق کمتری و یا حتی بدون حقوق نیز در شرکت‌ها مشغول به کار شوند. بنابراین می‌توان گفت که حقوق دریافتی برنامه نویس تازه‌کار در ایران معمولاً نزدیک به میزان تصویب شده قانون کار در هر سال است. بخش بعدی این مقاله به بررسی توسعه دهنده «Senior» (ارشد) پرداخته می‌شود.
درآمد برنامه نویس ارشد در ایران چقدر است؟
یک برنامه نویس پس از کسب سه تا چهار سال تجربه در زمینه کاری خود برای نوشتن نرم افزارهای پیچیده مهارت پیدا خواهد کرد و در جایگاه توسعه دهنده ارشد قرار می‌گیرد. همچنین در این سال‌ها دانش عمیق‌تری از پایگاه داده‌ها، الگوریتم‌ها و پیچیدگی کل چرخه حیات الگوریتم‌ها به دست خواهد آورد. بنابراین بر اساس افزایش مهارت، درآمد بالاتری کسب خواهد کرد. در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» سطح معمار ارشد (Lead Architect) در حوزه برنامه نویسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
درآمد معمار ارشد در ایران چقدر است؟
یک معمار ارشد، مسئول طراحی سیستم‌های نرم افزاری است. همچنین این شخص بر برنامه نویسی روزانه تیم توسعه دهنده Junior نظارت دارد. مهارت‌های فنی که طی سال‌ها تجربه در جایگاه توسعه دهندگان جوان و ارشد به دست می‌آیند، کمک می‌کنند تا فرد به جایگاه شغلی معمار ارشد برسد. یک معمار ارشد مهارت‌های بسیار زیادی در زمینه برنامه نویسی دارد و به همین سبب درآمد بالایی هم کسب می‌کند و حقوق آن‌ها نسبت به برنامه نویسان ارشد بالاتر است. بخش بعدی این مقاله به بررسی جایگاه میانی پروژه‌های نرم افزاری (Mid Level Manager) اختصاص دارد.
درآمد مدیر میانی پروژه های نرم افزاری در ایران چقدر است؟
یکی از روش‌های قدیمی برای حرفه‌ای شدن در زمینه کاری خود، مدیر شدن به حساب می‌آید. در حوزه برنامه نویسی از جمله نقش‌های شغلی مدیریتی می‌توان به مدیر محصول، مدیر فنی یا مدیر پروژه نرم‌افزاری اشاره کرد. جایگاه‌های شغلی مدیریتی معمولاً برای آن دسته از افرادی مناسب هستند که مهارت‌های رهبری در آن‌ها بارز است و می‌توانند تیم را به جلو هدایت کنند. افراد شاغل در این سطح شغلی به اصطلاح حقوق مدیریتی دریافت می‌کنند و درآمد آن‌ها معمولاً خیلی زیاد است. در بخش بعدی این مقاله سطح رهبر ارشد (Senior Leader) بررسی می‌شود.
درآمد رهبر ارشد در ایران چقدر است؟
همان‌طور که مراحل پیشرفت در حوزه برنامه نویسی طی می‌شوند، میزان کدنویسی کاهش پیدا می‌کند. شخص در سطح شغلی «رهبر ارشد» (Senior Leader)، نقشی را برعهده دارد که در آن سرپرست تیمی از مدیران سطح متوسط خواهد بود. وظیفه رهبر ارشد ایجاد انگیزه و الهام بخشیدن به تیم برنامه نویسی خود برای دستیابی به اهداف شرکت و پروژه است. می‌توان گفت که درآمد رهبر ارشد بالاترین میزان را در مشاغل مرتبط با حوزه‌های مختلف برنامه نویسی دارد که حاصل سال‌ها تلاش و فعالیت در مسیر حرفه‌ای برنامه نویسی است. بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی تأثیر شهر و کشور محل کار در میزان درآمد برنامه نویسی اختصاص دارد.
شهر و کشور محل فعالیت چقدر در میزان درآمد برنامه نویسی موثر است؟
شهر و کشور محل کار یکی از مواردی است که به جز برنامه نویسی در درآمد بسیاری از مشاغل دیگر نیز تاثیر می‌گذارد. مثلاً فردی که در تهران مشغول به کار است درآمد معمولاً درآمد بیشتری نسبت به برنامه نویسان شاغل در شهرستان‌ها دارند. همچنین درآمد برنامه نویس‌ها در کشورهای اروپایی یا آمریکایی نسبت به درآمد برنامه نویسی در ایران بسیار بیشتر است. البته مقایسه درآمد برنامه نویسی در کشورهای مختلف باید با درنظر گرفتن سایر عوامل موثر از قبیل هزینه و کیفیت زندگی و دیگر موارد انجام شود. در بخش بعدی به بررسی تاثیر حوزه فعالیت در درآمد برنامه نویسی پرداخته شده است.
حوزه فعالیت در درآمد برنامه نویسی چه تاثیری دارد؟
از آنجایی که امروزه در اکثر حیطه‌های کاری از کامپیوتر و برنامه نویسی استفاده می‌شود، تعداد و تنوع شغل‌های برنامه نویسی و مشاغل مرتبط با آن‌ها بسیار بالا است. برای مثال از برنامه نویسی در زمینه‌های ساخت انواع ماشین‌های الکترونیکی، ساخت دستگاه‌های پزشکی و بسیاری از موارد دیگر استفاده می‌شود. مهارت برنامه نویسی نیز خود دارای دسته‌بندی‌های گوناگونی است؛ از جمله برخی از آن‌ها می‌توان به طراحی و توسعه وب، هوش مصنوعی و علوم داده، امنیت، شبکه‌های کامپیوتری و سایر موارد اشاره کرد. هر کدام از این حیطه‌های فعالیت دارای درآمد متفاوتی هستند که باید مورد بررسی قرار بگیرند. در ادامه به برخی از انواع حیطه‌های برنامه نویسی به صورت کلی پرداخته شده است:
- «توسعه دهنده و مهندس نرم افزار» (Software Enginner vs Developer)
- «توسعه دهنده فرانت‌اند» (Front End Developer)
- «توسعه دهنده بک‌اند» (Backend Developer)
- «توسعه دهنده فول استک» (Full Stack Developer)
- «مهندس توسعه و عملیات» (Devops Engineer)
- «معمار نرم افزار» (Software Architect)
- «دانشمند داده» (Data Scientist)
- «مهندس داده» (Data engineer)
- «مهندس پایگاه داده» (Databse Engineer)
- «مهندس امنیت سایبری» (Cyber Security Engineer)
- «توسعه دهنده بازی» (Game Developer)
- «مهندس سیستم» (Systems Engineer)
- «توسعه دهنده اپلیکیشن موبایل» (Mobile Application Developer)
همچنین برخی مشاغلی وجود دارند که در وظایف خود از برنامه نویسی استفاده می‌کنند اما برنامه نویسی جزء وظیفه‌های اصلی آن‌ها به حسبا نمی‌آید در ادامه به چند نمونه از آن‌ها اشاره شده است:
- «مدیر پروژه» (Project Manager) و «مدیر محصول» (Product Manager)
- «متخصص تضمین کیفیت نرم افزار» (Software Quality Assurance | QA)
- «مالک محصول» (Product Owner)
- «اسکرام مستر» (Scrum Master)
- «طراح رابط کاربری» (UI Designer) و «تجربه کاربری» (UX Designer)
- متخصص سئو یا «SEM»
- «تحلیلگر وب» (Web Analyst)
- «تحلیلگر داده» (Data Analyst)
- «تحلیلگر کسب و کار و سیستم» (Business and System Analyst)
در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است»، پس از معرفی مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی، هر یک از مشاغل فوق به صوت خلاصه شرح داده می‌شوند.
معرفی فیلم های آموزش برنامه نویسی تم آف
دوره‌های آموزشی وب سایت تم آف بر اساس موضوع به صورت مجموعه‌های آموزشی مختلفی دسته‌بندی شده‌اند. یکی از بزرگترین و کاربردی‌ترین مجموعه دوره‌های آموزشی وب سایت تم آف، مجموعه آموزش برنامه نویسی است. در مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی تم آف، دوره‌هایی مختص انواع آموزش‌های برنامه نویسی گوناگون وجود دارند که علاقه‌مندان می‌توانند بر حسب نیاز از آن‌ها استفاده کنند. علاوه بر مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی، برای اکثر زبان‌های برنامه نویسی مطرح نیز مجموعه‌های آموزشی در وب سایت تم آف گردآوری شده‌اند که می‌توان به این مجموعه‌ها برای یادگیری هر یک از زبان‌های محبوب مراجعه کرد. در ادامه این بخش، برخی از دوره‌های این مجموعه به طور مختصر معرفی شده‌اند:
- فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی (طول مدت: ۱۹ ساعت و ۵۳ دقیقه، مدرس: پژمان اقبالی شمس آبادی): در این دوره آموزشی تم آف، زبان برنامه نویسی پایتون از پایه‌ای‌ترین مباحث مانند انواع داده‌های آن آموزش داده و سعی می‌شود که همه مباحث مقدماتی مورد نیاز آن ارائه شوند. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی + کلیک کنید.
- فیلم آموزش برنامه نویسی C++ سی پلاس پلاس (طول مدت: ۲۰ ساعت و ۱۴ دقیقه، مدرس: دکتر فرشید شیرافکن): در این دوره آموزشی، زبان برنامه نویسیC++ در دو بخش و از مفاهیم پایه آموزش داده شده است. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی C++ سی پلاس پلاس + کلیک کنید.
- فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا Java (طول مدت: 19 ساعت و 19 دقیقه، مدرس: دکتر سید مصطفی کلامی هریس): این دوره آموزشی به دانشجویان و علاقه‌مندانی پیشنهاد می‌شود که قصد یادگیری زبان برنامه نویسی جاوا را به صورت جامع دارند. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا Java + کلیک کنید.
- فیلم آموزش برنامه نویسی C (طول مدت: ۱۳ ساعت و ۳۰ دقیقه، مدرس: دکتر سید مصطفی کلامی هریس): در این دوره آموزشی، زبان برنامه نویسی C همراه با مفاهیم کاربردی آن و مثال‌های عملی آموزش داده می‌شود. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی C + کلیک کنید.
- فیلم آموزش کاربردی برنامه نویسی سی شارپ #C (طول مدت: ۱۳ ساعت و ۵۸ دقیقه، مدرس: مهندس رشید شجاعی): در این دوره آموزشی، دانشجویان و علاقه‌مندان به صورت کاربردی با زبان سی‌شارپ یا #C و محیط‌های Visual Studio و دات‌نت آشنا می‌شوند. برای مشاهده فیلم آموزش کاربردی برنامه نویسی سی شارپ #C + کلیک کنید.
- فیلم آموزش برنامه نویسی تایپ اسکریپت TypeScript (طول مدت: ۸ ساعت و ۴۵ دقیقه، مدرس: پوریا کهریزی): این دوره آموزشی به دانشجویانی پیشنهاد می‌شود که قصد یادگیری زبان برنامه نویسی تایپ اسکریپت را از پایه‌ای‌ترین مباحث دارند. تایپ اسکریپت دارای شباهت‌های بسیاری با زبان‌های #C و جاوا اسکریپت است. برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی تایپ اسکریپت TypeScript + کلیک کنید.
حال پس از معرفی مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی تم آف و شرح مختصر برخی از دوره‌های این مجموعه، بخش بعدی مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی انواع شغل‌های برنامه نویسی در ایران و سایر کشورها، اختصاص دارد.
درآمد برنامه نویسی در ایران برای انواع حوزه‌های شغلی برنامه نویسی چقدر است ؟
این تصور که هر شخصی که برنامه نویسی می‌کند فقط مهندس نرم افزار است، تصوری غلط و قدیمی به حساب می‌آید. امروزه انواع حیطه‌های گوناگونی وجود دارند که در وظایف خود از برنامه نویسی استفاده می‌کنند. در این بخش، برخی از این موقعیت‌های شغلی مورد بررسی قرار می‌گیرند. این نکته نیز حائز اهمیت است که امروزه برخی مشاغل وجود دارند که نقش برنامه نویسی در آن‌ها پر رنگ‌تر است و برنامه نویسی بخش اصلی آن‌ها به حساب می‌آید.
از طرف دیگر، کدنویسی در برخی از جایگاه‌های شغلی دیگر کمتر کاربرد دارد یا در آن‌ها به‌طور غیر مستقیم از آن استفاده می‌شود و با دانش کمی از این مهارت نیز می‌توان با آن‌ها کسب درآمد کرد. ابتدا به بررسی موقعیت‌های شغلی پرداخته می‌شود که در آن‌ها برنامه نویسی و کدنویسی انجام می‌شود. در بخش بعدی به عنوان اولین شغل، توسعه دهنده و مهندس نرم افزار بررسی می‌شود.
درآمد توسعه دهنده و مهندس نرم افزار چقدر است ؟
بیشتر اوقات مشاهده می‌شود که اصطلاحات مهندس نرم افزار، توسعه دهنده نرم افزار و برنامه نویس به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. با اینکه بین این موقعیت‌های شغلی تفاوت‌هایی وجود دارند، برخی معتقد هستند که تفاوت بین توسعه دهنده و مهندس نرم افزار فقط در روش یادگیری مهارت است؛ یعنی کسی که مدرک دانشگاهی دارد، مهندس به حساب می‌آید و شخصی که به صورت خودآموز یا با استفاده از دوره‌های آموزشی این مباحث را فرا گرفته باشد، توسعه دهنده نرم افزار خطاب می‌شود.
به طور معمول تفاوت این دو اصطلاح در این است که در موقعیت مهندس، شخص علاوه بر آشنایی با برنامه نویسی و توسعه، باید اطلاعاتی درباره مفاهیم اساسی علوم کامپیوتر و معماری نرم افزار نیز داشته باشد. به طور کلی کسانی که می‌خواهند در زمینه مهندسی فعالیت داشته باشند باید فرآیندهای زیر را مطالعه کرده باشند:
- جمع‌آوری نیازمندی‌ها و طراحی نمونه اولیه
- توسعه، تعمیر و نگهداری نرم افزار
- نیاز به آگاهی در نقش‌های مهندسی نرم افزار در همه فرآیندهای دخیل برای تولید محصول
از طرفی، دیگر وظیفه‌هایی که یک توسعه دهنده بر عهده دارد بیشتر بر اساس کدنویسی است و از این شخص انتظار چندانی برای درک عمیق جزئیات پروژه و معماری آن نمی‌رود. طبق موارد ذکر شده، واضح و روشن است که درآمد مهندس نرم افزار از توسعه دهنده نرم افزار بیشتر خواهد بود. در بخش بعدی به بررسی وظیفه توسعه دهنده فرانت‌اند پرداخته شده است.
درآمد برنامه نویس فرانت اند چقدر است ؟
توسعه دهندگان فرانت‌اند مسئول توسعه رابط کاربری هستند و از ابزارهای HTML ،CSS، جاوا اسکریپت و سایر موارد استفاده می‌کنند. داشتن مهارت‌های طراحی قدرتمند برای تسهیل تجربه کاربر، یک امتیاز مثبت برای توسعه دهندگان فرانت‌اند به حساب می‌آید. این توسعه دهندگان با برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر آشنا هستند. برخی از فناوی‌هایی که در این حوزه مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل Vue.js ،Npm ،Ionic ،React ،Bootstrap ،Angular و «فلاتر» (Flutter) می‌شوند.
درآمد برنامه نویس فرانت‌اند در ایران معمولاً در سطح مطلوبی قرار دارد و البته بسته به عوامل مختلف، این میزان متغیر است. هر چه تجربه و مهارت فرد بیشتر باشد، حقوق بالاتری هم دریافت می‌کند. حقوق برنامه نویس فرانت‌اند و سایر برنامه نویسان در ایران معمولاً نسبت به مقدار تصویب شده قانون کار بیشتر است. در ادامه به بررسی و شرح وظیفه توسعه دهنده بک‌اند پرداخته شده است.
درآمد توسعه دهنده بک اند چقدر است ؟
این دسته از توسعه دهندگان با زبان‌های برنامه نویسی اصلی کار می‌کنند و درک عمیقی از برنامه نویسی «کلاینت سرور» (Client-Server) دارند. معمولاً توسعه بک‌اند شامل موارد زیر می‌شود:
- توسعه و طراحی API
- مدیریت پایگاه داده
- مدیریت برنامه نویسی سمت سرور و مدیریت خود سرور
- مدیریت زیر ساخت‌ها و محیط‌ها
همچنین بهتر است که یک توسعه دهنده بک‌اند تا حدودی با توسعه فرانت‌اند نیز آشنا باشد. با این کار می‌تواند نحوه نمایش داده‌های بک‌اند را برای کاربر تجسم کند. به عنوان برخی از زبان‌های برنامه نویسی محبوبی که در این حوزه مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان به Ruby ،Java ،C++ ،Python و PHP اشاره کرد. از جمله فریم ورک‌های پرکاربرد توسعه بک‌اند می‌توان به «جنگو» (Django)، «لاراول» (Laravel)، Rails و ASP.NET هستند. در نهایت باید این موضوع را نیز درباره مشاغل مرتبط با توسعه وب بیان کرد که معمولاً درآمد برنامه نویسی بک‌اند از درآمد برنامه نویسی فرانت‌اند بیشتر است. بخش بعدی به شرح و بررسی موقعیت توسعه دهنده فول استک اختصاص دارد.
- مقاله‌های پیشنهادی از مجله ف رادرس برای مطالعه:
- برنامه نویس فرانت اند ، بک اند و فول استک دولوپر — وظایف، مهارت ها و درآمد
- فرق Back End و Front End چیست؟ — هر آنچه باید بدانید (+ فیلم رایگان)
- ۱۰ نکته مهم برای توسعه فرانت اند — راهنمای کاربردی
درآمد برنامه نویس بک اند چقدر است؟
زمانی که یک توسعه دهنده هم در زمینه بک‌اند و هم در زمینه فرانت‌اند مهارت دارد، به عنوان یک توسعه دهنده فول استک شناخته می‌شود. این توسعه دهنده‌ها علاوه بر کدنویسی در زمینه فرانت‌اند و بک‌اند، مسئولیت مدیریت پایگاه داده با استفاده از SQL ،SQLite یا MongoDB را برعهده دارند. مشخص است که این نوع از برنامه نویس‌ها به دلیل داشتن مسئولیت‌ها و حجم کار بیشتر، دارای درآمد بالاتری نیز هستند. در ادامه به بررسی وظیفه مهندس دواپس یا توسعه و عملیات پرداخته شده است.
درآمد مهندس توسعه عملیات DevOps چقدر است ؟
مهندس توسعه و عملیات یا همان دواپس، متخصص فنی است که ارتباط لازم را میان توسعه دهندگان و کارکنان IT ایجاد می‌کند. مهندس DevOps در محیط توسعه «چابک» (Agile) فعالیت دارد و مسئول خودکارسازی انتشار و استقرار کدهای یک تیم است.
مسیر تبدیل شدن به یک مهندس توسعه عملیات، اغلب شبیه به توسعه دهندگان فول استک به نظر می‌رسد. یک مهندس فول استک شانس بیشتری برای تبدیل شدن به مهندس DevOps دارد؛ زیرا تجربه و فهمیدن عملکرد این موقعیت شغلی به وسیله بررسی معماری کامل و زیرساخت پروژه به دست می‌آید. برخی از ابزارهای محبوب DevOps شامل Git ،Github ،Jenkins ،Docker و Kubernetes می‌شوند. در بخش بعدی به بررسی روش عملکرد و درآمد معمار نرم افزار پرداخته شده است.
درآمد معمار نرم افزار چقدر است ؟
معمار نرم افزار وظیفه مسئولیت طراحی سطح بالایی از محصول و اپلیکیشن را بر عهده دارد. یک معمار نرم افزار وظیفه‌ای حیاتی‌تر از توسعه دهندگان فول استک و مهندسهای دواپس به عهده دارد. این فرد باید بسیار با تجربه باشد و طراحی پروژه‌های بسیاری را انجام دهد تا بتواند طراحی معماری نرم افزار را انجام دهد. برای این موقعیت شغلی ابزارهایی مانند Google Docs ،Draw.io ،Visual Paradigm و Lucidchart مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمار نرم افزار با توجه به اینکه حیطه وظایف گسترده‌تری دارد، درآمدش هم خیلی بیشتر از برخی مشاغل دیگر برنامه نویسی است. در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به شرح و بررسی موقعیت شغلی دانشمند داده پرداخته می‌شود.
درآمد دانشمند داده چقدر است ؟
مسئولیت دانشمند داده، بیرون کشیدن الگوها و بینش‌هایی از داده‌های در دسترس است. برای تبدیل شدن به یک دانشمند داده، داشتن اطلاعات در زمینه‌های ریاضی، آمار و «یادگیری ماشین» (Machine Learning) از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از زبان‌های برنامه نویسی که در این حیطه مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل Python ،R ،SQL و جاوا اسکریپت هستند.
حقوق دانشمند داده بسته به میزان مهارت شخص می‌تواند از یک حقوق بسیار معمولی آغاز و درآمدی بالا و مناسب برسد. میزان درآمد این موقعیت شغلی با سطح مهارت برنامه نویس ارتباط بسیاری دارد. بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی برنامه نویسی مهندس داده اختصاص دارد.
درآمد مهندس داده چقدر است ؟
مهندسهای داده وظیفه استخراج و مدیریت داده‌هایی را بر عهده دارند که دانشمندان داده از آن‌ها استفاده می‌کنند. این شغل شامل سه مرحله «استخراج، تبدیل و بارگذاری» ( Extract, Transform and Load | ETL) است. یک مهندس داده باید به ابزارهای ETL از جمله SQL و برنامه نویسی با زبان‌های Python و R تسلط داشته باشد. درآمد مهندس داده نزدیک به درآمد دانشمند داده است، اما معمولاً کمتر از آن در نظر گرفته می‌شود. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی مهندس پایگاه داده پرداخته شده است.
درآمد مهندس پایگاه داده چقدر است ؟
مهندسهای پایگاه داده وظیفه طراحی، مدیریت و نظارت داده‌های پیچیده را بر عهده دارند. بهتر است که یک مهندس پایگاه داده روی فناوری‌های پایگاه داده، زبان‌های برنامه نویسی، سخت افزار و جنبه‌های امنیتی پایگاه داده تسلط کافی داشته باشد.
آن‌ها بر روی امنیت، مقیاس‌پذیری و «پایداری» (Stability) پایگاه داده‌ها کار می‌کنند. معمولاً مهندسهای پایگاه داده درآمدی در سطح معمولی دریافت می‌کنند. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی مهندس امنیت سایبری پرداخته شده است.
درآمد مهندس امنیت سایبری چقدر است ؟
مهندسهای امنیت سایبری، همیشه بر سیستم‌ها نظارت می‌کنند و سعی دارند از هر گونه آسیب‌پذیری و تهدیدی جلوگیری کنند که برای سیستم‌ها وجود دارند. این متخصصین هم دارای مهارت برنامه نویسی هستند و هم باید از جزئیات تهدیدهایی که برای سیستم ممکن است به وجود بیاید اطلاع داشته باشند. در ادامه به بررسی موقعیت شغلی توسعه دهنده بازی پرداخته شده است.
درآمد توسعه دهنده بازی چقدر است ؟
صنعت توسعه بازی با سرعت باور نکردنی در حال رشد و پیشرفت است. این موقعیت شغلی، مسئولیت‌های زیادی دارد و نیازمند دانش عمیق و پیشرفته‌ای از برنامه نویسی است. برنامه نویس‌های بازی همیشه در حال کار و برنامه نویسی برای آخرین نسخه کنسول‌های بازی هستند. کار این برنامه نویس‌ها توسط موتورهای بازی از جمله «Unity» آسان‌تر می‌شود. در بخش بعدی به معرفی موقعیت شغلی مهندس سیستم پرداخته شده است.
- مقاله پیشنهادی: ساخت بازی با پایتون — هر آنچه برای شروع باید بدانید + پروژه
درآمد مهندس سیستم چقدر است ؟
مهندسهای سیستم، متخصصینی هستند که اصول فناوری را مدیریت می‌کنند. وظیفه آن‌ها اطمینان حاصل کردن از صحت کار همه جنبه‌های نرم افزار است. همچنین آن‌ها همیشه به دنبال روشی برای افزایش بهره‌وری نرم افزار هستند. این موقعیت شغلی شبیه به موقعیت تحلیلگر نرم افزار است اما با این تفاوت که در آن از برنامه نویسی بیشتر استفاده می‌شود. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی توسعه دهنده اپلیکیشن‌های موبایل پرداخته شده است.
درآمد برنامه نویس موبایل چقدر است ؟
توسعه دهندگان اپلیکیشن‌های موبایل از دانش رایج برنامه نویسی خود برای ایجاد برنامه‌هایی در دستگاه‌های موبایل با سیستم عامل‌های iOS و اندروید استفاده می‌کنند. برنامه‌های موبایل با پیشرفت صنعت در این حوزه به سرعت در حال تغییر هستند و به همین دلیل نیاز به توسعه دهندگان موبایل در شرکت‌ها روز به روز رو به افزایش است. شغل برنامه نویس موبایل تنها یک موقعیت شغلی پرتقاضا و محبوب نیست، بلکه شغلی مناسب برای برنامه نویس‌های تازه‌کار نیز به حساب می‌آید.
درآمد برنامه نویس‌های موبایل به دلیل نیاز بسیار شرکت‌ها به این موقعیت شغلی، تقریباً بسته به مهارت آن‌ها بالا است. در ادامه به بررسی موقعیت‌های شغلی پرداخته شده است که از برنامه نویسی استفاده می‌کنند اما در آن‌ها مانند موقعیت‌های شغلی که پیش از این معرفی شدند کدنویسی انجام نمی‌شود. ابتدا شغل مدیریت پروژه بررسی شده است.
درآمد مدیر پروژه یا مدیر محصول چقدر است ؟
شخصی که مدیریت پروژه نرم افزاری یا مدیریت محصول را به عهده می‌گیرد، بهتر است که دارای تجربه کار فنی و برنامه نویسی نیز باشد. در مدیریت پروژه‌های برنامه نویسی، فردی که مهارت فنی دارد می‌تواند عملکرد بسیار بهتری نسبت به شخصی داشته باشد که تنها دارای مهارت‌های مدیریتی است. همچنین، این فرد باید درک عمیقی از اجرای پروژه، مهارت‌های سازمانی و روابط اجتماعی خوبی با تیم داشته باشد. در مقابل، مدیر محصول شخصی با همین خصوصیت‌ها است که به نظارت و توسعه محصول می‌پردازد. درآمد مدیر پروژه یا مدیر محصول معمولاً به دلیل سابقه کاری بسیار و مهارتی که این افراد دارند، درآمد مناسبی است. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی مهندس تضمین کیفیت نرم افزار پرداخته شده است.
درآمد مهندس تضمین کیفیت نرم افزار چقدر است ؟
مهندسهای تضمین کیفیت نرم افزار وظیفه حفظ استانداردهای کیفیت نرم افزار را بر عهده دارند. برای انجام این مسئولیت، آزمایش‌هایی روی نرم افزار انجام می‌شود. این آزمایش‌ها می‌توانند به صورت دستی یا خودکار انجام شوند. این مهندس‌ها معمولاً از یک نرم افزار «صفحه گسترده» (Spreadsheet) مانند «Google Sheets» برای نگهداری آزمایش‌های خود استفاده می‌کنند. همچنین از ابزاری مانند Word برای مستندسازی خطاها در آن استفاده می‌شود. افرادی که در این موقعیت مشغول به کار هستند، درآمد تقریباً معمولی دریافت می‌کنند. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی مالک محصول پرداخته شده است.
درآمد مالک محصول چقدر است ؟
در یک تیم توسعه چابک، موقعیت شغلی مالک محصول که بسیار شبیه به موقعیت بعدی یعنی اسکرام مستر است، مسئول ایجاد، نگهداری و رهبری را در روند کار محصول دارد تا محصولی مناسب به مشتری ارائه شود. آن‌ها مسئول ارتباط با اهداف محصول و تعیین اولویت‌ها برای توسعه عملکردها یا رفع اشکال هستند. درآمد این موقعیت شغلی مانند موقعیت‌های شغلی مدیریتی مناسب است. بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی اسکرام مستر پرداخته می‌شود.
درآمد اسکرام مستر چقدر است ؟
«اسکرام» (Scrum) یکی از محبوب‌ترین روش‌های توسعه چابک به حساب می‌آید. اسکرام مستر وظیفه ساده‌تر کردن درک اسکرام برای تمام تیم را به عهده دارد. اسکرام چارچوبی تکرارپذیر و افزایشی در جهت مدیریت پروژه نرم افزاری است. اسکرام مسترها مسئول ایجاد حس خودگردانی، خودسازی و روش‌های چابک در بین اعضای تیم هستند. درآمد این موقعیت شغلی مانند موقعیت‌های شغلی مدیریتی مناسب است. بخش بعدی به معرفی موقعیت شغلی طراح رابط کاربری و تجربه کاربری اختصاص دارد.
درآمد طراح رابط کاربری و طراح تجربه کاربری چقدر است ؟
طراح‌های رابط کاربری و تجربه کاربری یا همان UI و UX، وظیفه طراحی بخش فرانت‌اند محصول و ظاهر آن را به عهده دارند، اما این کار را با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی انجام نمی‌دهند.
آن‌ها از ابزارهایی مانند Figma ،Adobe XD ،Sketch ،Axure و Marvel برای طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری استفاده می‌کنند. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی متخصص سئو یا SEM پرداخته شده است.
متخصص سئو یا SEM
«بهینه‌سازی موتورهای جستجو» (Search Engine Optimization | SEO) و «بازاریابی موتورهای جستجو» (Search Engine Marketing | SEM) هر دو ابزاری برای افزایش ترافیک و جذب کاربران بیشتر هستند. در حقیقت می‌توان گفت که سئو بخشی از SEM به حساب می‌آید. برای اینکه متخصصین در این حوزه عملکرد خوبی داشته باشند، بهتر است که با طراحی وب سایت، HTML و CSS آشنا شوند. اما نیازی به برنامه نویسی تخصصی وجود ندارد. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی تحلیلگر وب پرداخته شده است.
درآمد تحلیلگر وب چقدر است ؟
تحلیل کننده‌های وب وظیفه بررسی ترافیک وب سایت را به عهده دارند. این موقعیت شغلی زیر مجموعه‌ای از تخصص SEM به حساب می‌آید. ابزارهایی مانند Google Analytics ،Spring Metrics و Whoopra برای ایجاد دید و انجام بررسی عمیق‌تری نسبت به وب سایت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
درآمد تحلیلگر وب در ایران ممکن است حداکثر تا ۳۰ میلیون تومان باشد و حقوق پرداختی ۱۵ میلیون تومان هم برای این جایگاه شغلی قابل تصور است. به طور کلی حقوق پرداختی به میزان تجربه و کیفیت کار بسیار وابسته است و با افزایش میزان مهارت در این حوزه، امکان چانه‌زنی بیشتر و درآمد بالاتر هم وجود دارد.
درآمد تحلیلگر داده چقدر است ؟
تحلیل کننده‌های داده معمولاً در کنار دانشمندان داده مشغول به کار هستند و به تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ابزارهایی مانند SQL و نرم افزارهایی از جمله PowerBi و Tableau می‌پردازند. همچنین نرم افزار Excel نیز یکی از قدرتمندترین ابزارها برای تجزیه و تحلیل داده‌ها به حساب می‌آید. درآمد تحلیلگر داده معمولاً مانند مهندسهای داده است و امکان دارد کمی از درآمد دانشمنده داده کمتر باشد. در بخش بعدی به بررسی موقعیت شغلی تحلیلگر کسب و کار پرداخته شده است.
تحیل گر کسب و کار و سیستم
تحلیل‌گرهای کسب و کار ,معمولاً دارای دانشی درباره علوم کامپیوتر و تخصصی در مدیریت بازرگانی هستند. آن‌ها مسئولیت تجزیه و تجلیل کسب و کار، ایجاد گزارش‌ها و شناسایی الگوهای داده‌ها دارند. این موقعیت شغلی نیازمند مهارت برنامه نویسی عمیقی نیست و در آن از ابزارهایی مانند PowerBi و Tableau استفاده می‌شود. داشتن مهارت SQL نیز برای تحلیل داده‌ها یک گزینه مثبت در این حرفه به حساب می‌آید. در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی متوسط درآمد برنامه نویس‌ها در سایر کشورهای جهان بر اساس نوع شغل برنامه نویسی آن‌ها پرداخته شده است.
متوسط درآمد برنامه نویس ها در سایر کشورهای جهان بر اساس نوع شغل چقدر است؟
از آنجایی که به مرور زمان تقاضا برای موقعیت‌های برنامه نویسی در حال پیشرفت است، بنابراین هر روز نیاز شرکت‌ها برای استخدام کارشناسان و متخصصانی درحوزه‌های مختلف برنامه نویسی افزایش پیدا می‌کند. حتی شرکت‌هایی وجود دارند که گروه‌هایی برای آموزش برنامه نویسی ایجاد می‌کنند و افراد متخصص مورد نیاز خود را به وسیله ارائه آموزش‌های مرتبط با موقعیت‌های شغلی مورد نظرشان پرورش می‌دهند.
در ادامه این بخش به بررسی درآمد برخی از موقعیت‌های شغلی پرداخته شده است که در بخش قبلی به طور مختصر شرح داده شدند. متوسط درآمد موقعیت‌های شغلی برنامه نویسی سایر کشورهای جهان همراه با زبان برنامه نویسی مربوطه در جدول زیر نمایش داده شده است. این درآمدها آماری است که در سال ۱۴۰۱ شمسی (۲۰۲۲ میلادی) و در وب سایت «Payscale» ارائه شده‌اند. موقعیت‌های شغلی برنامه نویسی زیر جزئی از پردرآمدترین موقعیت‌ها در نظر گرفته می‌شوند.
| عنوان شغلی | میانگین درآمد در برنامه نویسی | زبان برنامه نویسی |
| مدیر محصول | ۹۹.۸۶۲ دلار | روبی، #C، پایتون، جاوا |
| مهندس امنیت سایبری | ۹۷.۸۹۷ دلار | ++C، پایتون، C ،SQL ،PHP |
| دانشمند داده | ۹۷.۰۳۸ دلار | R، پایتون، ++C، جاوا اسکریپت، SQL |
| توسعه دهنده بک‌اند | ۸۹.۰۰۹ دلار | #C، جاوا، روبی، پایتون، PHP، پرل، ++C |
| توسعه دهنده بازی | ۸۴۵۶۳ دلار | #C، جاوا، ++C، جاوا اسکریپت، پایتون |
| مهندس سیستم | ۸۱.۱۰۷ دلار | ++C، جاوا، C |
| توسعه دهنده فول استک | ۷۹.۵۲۱ دلار | #C، پایتون، HTML، جاوا اسکریپت، CSS |
| توسعه دهنده فرانت‌اند | ۷۶.۵۱۲ دلار | HTML، جاوا اسکریپت، CSS |
| طراح UI/UX | ۷۵.۳۷۳ دلار | پایتون، روبی، جاوا اسکریپت |
| توسعه دهنده اپلیکیشن موبایل | ۷۳.۴۵۰ دلار | #C، پایتون، جاوا اسکریپت، C++ ،PHP |
| توسعه دهنده نرم افزار | ۷۳.۲۱۳ دلار | ++C، جاوا، پایتون، اسکالا |
| تحلیلگر سیستم | ۶۷.۶۲۸ دلار | پایتون، جاوا، SQL |
برای هر کدام از موقعیت‌های شغلی فوق، نیازی به داشتن تسلط در همه زبان‌های برنامه نویسی نام برده شده در جدول فوق وجود ندارد. اما بهتر است آشنایی لازم با تمام زبان‌های برنامه نویسی مخصوص هر حوزه وجود داشته باشد. حتی برخی از این موقعیت‌های شغلی از جمله مدیر محصول و طراح UI/UX نیازی به یادگیری کدنویسی ندارند. با این حال، اگر شخصی علاقه دارد درآمد بالایی با استفاده از این موقعیت‌های شغلی کسب کند، بهتر است ابتدا یک زبان برنامه نویسی را بیاموزد. حتی اگر فردی برنامه نویسی را در سطح مقدماتی یاد بگیرد، همین دانش اندک مسیرهای شغلی بسیاری را پیش روی افراد قرار خواهد داد. در بخش بعدی این مقاله، به بررسی میزان درآمد برنامه نویسی در ایران پرداخته شده است.
میزان درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است؟
میزان درآمد برنامه نویسی در ایران نسب به سایر کشورها کمی پایین‌تر است، اما باز هم این مهارت جزئی از پردرآمدترین مهارت‌هایی به حساب می‌آید که می‌توان با استفاده از آن به درآمد رسید. درآمد برنامه نویسی در ایران را می‌توان بر اساس مسائل گوناگونی از جمله سابقه کار، زبان برنامه نویسی، شهر محل کار و مهارت دسته‌بندی کرد.
به طور کلی و بدون در نظر گرفتن شهر محل کار و دیگر موارد مؤثر در درآمد برنامه نویسی در ایران ، با استفاده از یک جامعه آماری ۳۸۱۱ نفری و گزارش وب سایت‌های معتبر می‌توان گفت میزان درآمد برنامه نویسی در سال ۱۴۰۰ برای یک برنامه نویس ارشد حدود ۱۷ میلیون تومان، برای برنامه نویس در سطح متوسط حدود ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و برای برنامه نویس‌های جوان حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بوده است. بنابراین می‌توان گفت به طور میانگین یک برنامه نویس در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان دریافتی داشته است. در ادامه مقاله به بررسی درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس شهر محل کار پرداخته می‌شود.
درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس شهر محل کار
با توجه به اینکه تهران پایتخت است و یکی از بزرگترین شهرهای جهان به حساب می‌آید، تعداد شرکت‌ها در این کلان شهر نسبت به شهرستان‌ها بیشتر است و این موضوع باعث می‌شود تا تقاضا برای شغل در آن افزایش پیدا کند. همچنین مقوله رقابت میان شرکت‌ها هم در بالاتر بودن درآمد برنامه نویسی در تهران بسیار موثر است. بالاتر بودن مخارج زندگی هم یکی دیگر از دلایل بیشتر بودن درآمد برنامه نویسی در تهران به شمار می‌رود. به طور میانگین در یک جامعه آماری ۲۹۴۷ نفری از برنامه نویس‌های تهران در سال ۱۴۰۰، درآمد برنامه نویسی آن‌ها به‌طور میانگین ۱۱ میلیون تومان تخمین زده شده است. اکثر این برنامه نویس‌ها حدود ۱۰ میلیون تومان درآمد داشته‌اند. بیشترین میزان این درآمد ۱۸ میلیون تومان و کمترین میزان آن ۵ میلیون تومان گزارش شده است.
درآمد برنامه نویسی در شهرهای دیگر کمتر از تهران است، زیرا در آن‌ها هم تعداد شرکت‌ها نسبت به تهران کمتر است و هم رقابت کمتری بین برنامه نویس‌ها و شرکت‌ها وجود دارد. همچنین هزینه زندگی هم تقریباً در تمام شهرستان‌های ایران نسبت به تهران پایین‌تر است. برای مثال در شهری که کمی از تهران کوچکتر است، میانگین حقوق برنامه نویس‌ها در سال ۱۴۰۰ و برای یک جامعه آماری ۳۳۰ نفری حدود ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تخمین زده می‌شود. در این شهر اکثر برنامه نویس‌ها درآمدی نزدیک به ۶ میلیون تومان دارند، بیشترین درآمد ۱۲ میلیون تومان و کمترین درآمد ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان گزارش شده است. بخش بعدی به بررسی درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس سطح مهارت و سابقه کار اختصاص دارد.
درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس سطح مهارت
درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس سطح مهارت افراد بسیار متفاوت است. شخصی که سابقه کار و سطح مهارت بالایی دارد، درآمد بسیار بالاتری نسب به یک برنامه نویس تازه‌کار در همان حوزه کاری خواهد داشت. برای مثال یک برنامه نویس ارشد ممکن است حقوقی برابر با ۲۰۰۰۰۰۰۰ تومان در ماه داشته باشد، اما یک برنامه نویس بک‌اند جوان و تازه‌کار در همین موقعیت شغلی درآمدی برابر با حدود ۸۰۰۰۰۰۰ دریافت کند و به مرور و با افزایش مهارتش در این حرفه، میزان درآمدش هم افزایش خواهد یافت.
به عنوان مثالی دیگر می‌توان یک برنامه نویس PHP را در نظر گرفت که در سطح ارشد حقوقی برابر با ۲۰۰۰۰۰۰۰ تومان دارد و در سطح جوان ۵۵۰۰۰۰۰ تومان در ماه به عنوان حقوق دریافت می‌کند. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که این حقوق‌های دریافتی بر اساس حقوق برخی از شرکت‌ها هستند، در ایران همه شرکت‌ها حقوق دریافتی کارکنانشان را به راحتی در اختیار دیگران و سایت‌های مرتبط با موقعیت‌های شغلی قرار نمی‌دهند. بنابراین، امکان دارد حقوق‌های بسیار بالاتری نیز توسط برخی از برنامه نویس‌ها دریافت شود. در بخش بعدی این مقاله به بررسی درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس موقعیت شغلی و زبان برنامه نویسی پرداخته شده است.
درآمد برنامه نویسی در ایران بر اساس زبان برنامه نویسی
در ایران برخی از موقعیت‌های شغلی و زبان‌های برنامه نویسی از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه برخوردار هستند. یعنی نمی‌توان گفت مانند سایر کشورهای جهان و موقعیت‌های شغلی که در بخش‌های قبلی شرح داده شدند، ایران نیز برای همه آن‌ها دارای موقعیت شغلی است.
برای مثال در ایران موقعیت‌های شغلی مرتبط با برنامه نویسی وب بسیار زیاد هستند و به همین دلیل درآمد خوبی از این حوزه می‌توان کسب کرد. در ادامه این بخش، بازه درآمد برنامه نویسی در ایران برای اکثر موقعیت‌های شغلی رایج در حیطه برنامه نویسی در قالب جدول ارائه شده است. این حقوق‌ها به صورت حدودی هستند. همه این اعداد و ارقام در زمان تدوین این گردآوری شده‌اند و به‌طور قطع در آینده افزایش خواهند داشت.
| موقعیت شغلی یا زبان برنامه نویسی | درآمد ماهانه (به تومان) |
| برنامه نویس فرانت‌اند (HTML، CSS، جاوا اسکریپت) | بین ۸ تا ۹ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد فرانت‌اند | بین ۱۵ تا ۲۲ میلیون تومان |
| برنامه نویس فرانت‌اند (فریم ورک Vue) | ۸ میلیون تومان |
| برنامه نویس فرانت‌اند (فریم ورک آنگولار) | بین ۸ تا ۱۲ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد فرانت‌اند (فریم ورک آنگولار) | ۱۴ میلیون تومان |
| برنامه نویس فول استک | بین ۱۵ تا ۱۸ میلیون تومان |
| برنامه نویس بک‌اند ارشد | ۲۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس فریم ورک لاراول (بک‌اند) | ۸ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد فریم ورک لاراول | ۱۵ میلیون تومان |
| برنامه نویس فریم ورک لاراول و PHP ارشد (بک‌اند) | ۲۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس دات نت (بک‌اند) | ۱۲ میلیونت تومان |
| برنامه نویس دات نت ارشد (بک‌اند) | بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان |
| توسعه دهنده React ارشد (بک‌اند) | ۲۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس React Native | بین ۸ تا ۱۲ میلیون تومان |
| برنامه نویس Node.js و PHP (بک‌اند) | ۸ میلیون تومان |
| برنامه نویس پایتون جنگو (بک‌اند) | ۸۰۰۰۰۰۰ |
| برنامه نویس ASP .Net | ۸ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد ASP .Net | ۱۸ میلیون تومان |
| برنامه نویس PHP | بین ۸ تا ۱۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد وردپرس | ۱۲ میلیون تومان |
| برنامه نویس PHP و وردپرس | ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان |
| توسعه دهنده زبان برنامه نویسی Golang ارشد | ۲۰ میلیون تومان |
| توسعه دهنده برنامه نویسی اندروید | ۱۰ میلیون تومان |
| توسعه دهنده برنامه نویسی اندروید ارشد | بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان |
| توسعه دهنده برنامه نویسی iOS | ۱۰ میلیون تومان |
| توسعه دهنده برنامه نویسی iOS ارشد | بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد جاوا | بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد پایتون | بین ۹ تا ۲۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس WPF | ۲۲ میلیون تومان |
| متخصص «داده‌های کلان» (Big Data) | ۲۰ میلیون تومان |
| مهندس داده | ۱۰ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد هوش مصنوعی | ۳۵ میلیون تومان |
| برنامه نویس ارشد داده کاوی | ۱۵ میلیون تومان |
| برنامه نویس هوش مصنوعی (پردازش تصویر) | ۱۲ میلیون تومان |
| دانشمند داده (جونیور) | ۱۱ میلیون تومان |
در جدول زیر هم بازه درآمدی آن دسته از موقعیت‌های شغلی فهرست شده است که نقش برنامه نویسی در آن‌ها کم‌رنگ‌تر است، اما در هر صورت این مشاغل هم به برنامه نویسی مرتبط هستند.
| موقعیت شغلی | درآمد ماهانه (به تومان) |
| کارشناس پشتیبانی نرم افزار | بین ۵ تا ۸ میلیون تومان |
| کارشناس استقرار و راه‌اندازی نرم افزار | ۸ میلیون تومان |
| تحلیلگر سیستم | ۹ میلیون تومان |
| کارشناس توسعه و تحلیلگر کسب و کار | ۹ میلیون تومان |
| کارشناس سیستم پایگاه داده SQL Server | ۱۴ میلیون تومان |
| کارشناس تست نرم افزار (QA) | ۱۵ میلیون تومان |
| مدیر تیم برنامه نویسی | ۳۰ میلیون تومان |
| تحلیلگر نرم افزار | ۱۶ میلیون تومان |
| مدیر پروژه نرم افزار | ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان |
در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» تاثیر مدرک تحصیلی بر درآمد برنامه نویسی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است.
تاثیر مدرک تحصیلی بر درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است ؟
شاید امروزه بتوان گفت که میزان مدرک‌گرایی افراد و شرکت‌ها نسبت به ده‌های گذشته کاهش یافته است. اما با این حال نباید از تأثیر مثبت داشتن مدرک تحصیلی مرتبط با برنامه نویسی برای استخدام در این حرفه چشم‌پوشی کرد. معمولاً کسانی که دارای مدرک تحصیلی مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات هستند گزینه‌های بهتری برای استخدام در موقعیت‌های شغلی برنامه نویسی به حساب می‌آیند. زیرا آن‌ها برنامه نویسی و علم کامپیوتر را به صورت علمی و همراه با مفاهیم تئوری و پایه آن فرا گرفته‌اند. کارفرماها نیز برای استخدام متخصصین مورد نیاز خود، ابتدا به دنبال افرادی هستند که در این حوزه تحصیلات مرتبط داشته باشند.
اما نباید از این واقعیت چشم‌پوشی کرد که مدرک تحصیلی تاثیر چندانی در کسب مهارت و حرفه‌ای شدن در زمینه برنامه نویسی ندارد و افراد می‌توانند با گذراندن دوره‌های آموزش آنلاین و سپس با انجام پروژه‌های متعدد و تمرین زیاد در این حوزه حرفه‌ای و متخصص شوند. با ارائه نمونه‌کارهای باکیفیت در مصاحبه‌های استخدامی، مدرک تحصیلی دیگر هیچ اهمیتی نخواهد داشت. این افراد با مهارت‌های خود می‌توانند کاری کنند تا بخش خالی مدرک تحصیلی در رزومه آن‌ها اصلا به چشم نیاید و درآمد خوبی از برنامه نویسی کسب کنند. با این وجود در برخی از شرکت‌ها درآمد برنامه نویس‌ها با مدرک تحصیلی بالاتر از افراد بدون مدرک تحصیلی بیشتر است.
همچنین برای برخی از شرکت‌ها و سازمان‌ها از جمله شرکت‌های دانش بنیان، داشتن مدرک تحصیلی یک حسن به حساب می‌آید و این شرکت‌ها اکثراً افراد تحصیل کرده را استخدام می‌کنند. به طور کلی قوانین شرکت‌ها در این حیطه با یکدیگر تفاوت دارند. در نهایت می‌توان گفت مدرک تحصیلی به عنوان یک امتیاز مثبت در رزومه افراد در نظر گرفته می‌شود، اما این به این معنی نیست که شانس استخدام شدن بدون مدرک تحصیلی به‌طور کامل از بین خواهد رفت. در واقع می‌توان به جای مدرک، امتیازهای مثبت دیگری را به رزومه خود اضافه کرد.
همچنین برای برخی از کارفرماها و شرکت‌ها داشتن مدرک‌های برنامه نویسی و دیگر مدرک‌های مرتبط با برنامه نویسی از موسساتی به غیر از دانشگاه‌ها، یک گزینه مثبت برای استخدام با درآمدی خوب به حساب می‌آید و حتی نشان دهنده درصد علاقه فرد به این حوزه است. در نهایت، به طور کلی می‌توان گفت که مدرک تحصیلی یا هر مدرک علمی برنامه نویسی دیگر روی درآمد برنامه نویسی معمولاً تأثیر مثبت دارد، اما آنچه که نسبت به مدرک تحصیلی اهمیت بیشتری دارد، میزان مهارت، تسلط، کیفیت کار و شناخته شدن فرد است. در بخش بعدی از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی متوسط درآمد برنامه نویس‌ها در سایر کشورهای جهان بر اساس بررسی شرکت‌های گوناگون در آمریکا و اروپا پرداخته شده است.
متوسط درآمد برنامه نویسی در سایر کشورهای جهان چقدر است؟
در سایر کشورهای جهان نیز حقوق مهندسهای نرم افزار با توجه به سابقه کار و تعداد سال‌های فعالیت آن‌ها بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، درآمد برنامه نویسی یک توسعه دهنده نرم افزار در سطح پایه در ایالات متحده آمریکا برابر با ۱۰۳ هزار و ۳۸۰ دلار است، در حالی که برای همین موقعیت شغلی در کشور سوئیس ۸۷ هزار و ۶۶۸ دلار پرداخت می‌شود. درآمد برنامه نویسی در همین سطح و در کشور آلمان ۶۲ هزار و ۶۶۸ دلار است.
متخصصین برخی از کشورها هستند که در چندین سال درآمد ثابتی از برنامه نویسی دارند و به اصطلاح می‌توان گفت کشورهای امن‌تری برای کار در این حوزه به حساب می‌آیند. آمریکا، سوئیس و بسیاری از کشورهای اروپایی از این دسته هستند. در ادامه جدولی ارائه شده است که میانگین درآمد برنامه نویسی مهندسهای نرم افزار را در کشورهای مختلف به ترتیب میزان درآمدشان نشان می‌دهد.
| کشور | میانگین درآمد سالانه برنامه نویس |
| آمریکا | ۱۱۰ هزار و ۶۳۸ دلار |
| سوئیس | ۹۵ هزار و ۳۹۴ دلار |
| دانمارک | ۷۲ هزار و ۱۵۱ دلار |
| نروژ | ۶۴ هزار و ۲۰۲ دلار |
| آلمان | ۶۰ هزار و ۱۶۲ دلار |
| هلند | ۵۴ هزار و ۲۵ دلار |
| استرالیا | ۵۳ هزار و ۶۶۹ دلار |
| سوئد | ۵۱ هزار و ۳۹۶ دلار |
| فنلاند | ۴۹ هزار و ۲۰۳ لار |
| فرانسه | ۴۶ هزار و ۵۰۸ دلار |
| نیوزلند | ۴۶ هزار و ۲۲۹ دلار |
| انگلیس | ۲۴ هزار و ۳۹۴ دلار |
در ادامه این بخش از مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به این سوال پاسخ داده می‌شود که بالاترین درآمد برنامه نویسی برای چه کشوری است؟
بالاترین درآمد برنامه نویسی برای چه کشوری است؟
طبق نظرسنجی و گزارش‌های وب سایت «Indeed» کشور آمریکا با میانگین حقوق ۱۱۰ هزار و ۶۳۸ دلار در سال ۱۴۰۰ شمسی (۲۰۲۱ میلادی) پردرآمدترین کشور برای مهندسهای نرم افزار و متخصصین برنامه نویسی به حساب می‌آید. این حقوق معادل ۹ هزار و ۲۱۹ دلار برای هر ماه است. همچنین، توسعه دهندگان تازه‌کار (Junior) در ایالات متحده ۱۰۳ هزار و ۳۸۲ دلار در سال درآمد دارند، این در حالی است که یک مهندس ارشد (Senior) نرم افزار با ۶ تا ۹ سال تجربه کاری، سالانه حدود ۱۲۱ هزار و ۴۸۸ دلار درآمد دارد. سانفرانسیسکو پردرآمدترین شهر برای مهندسهای نرم افزار در ایالات متحده آمریکا به حساب می‌آید. در بخش بعدی مقاله «درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است» به بررسی روش‌های یادگیری برنامه نویسی پرداخته شده است.
- مقاله‌های پیشنهادی از مجله تم آف برای مطالعه:
- چگونه از برنامه نویسی پول در بیاوریم؟ — کاربردی و اصولی ترین روش ها
- بهترین زبان های برنامه نویسی سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲ + کاربردها و منابع یادگیری
- آیا برنامه نویسی سخت است؟ — راهنمایی آگاهانه برای شروع
- ایده های پولساز در ایران – معرفی ۴۰ انواع ایده های پول ساز آنلاین و آفلاین
چگونه می‌توان برنامه نویسی را یاد گرفت ؟
با روش‌های گوناگونی می‌توان برنامه نویسی را فراگرفت و مسیرهای یادگیری برنامه نویسی متفاوتی وجود دارند. بزرگترین قشر برنامه نویس‌ها را کسانی تشکیل می‌دهند که در دانشگاه رشته‌های مرتبط به برنامه نویسی را خوانده‌اند. البته در بیشتر دانشگاه‌ها برنامه نویسی به صورت تخصصی و صحیح تدریس نمی‌شود، اما انتخاب این رشته مسیر زندگی افراد را به سمت برنامه نویسی سوق می‌دهد. همچنین برای یادگیری برنامه نویسی می‌توان از دوره‌های آموزشی ویدیویی و متنی استفاده کرد. معمولاً دوره‌های ویدیویی با دقت بیشتری مباحث را برای علاقه‌مندان و دانشجویان تدریس می‌کنند
می‌توان از کلاس‌ها و دوره‌های حضوری نیز برای یادگیری برنامه نویسی استفاده کرد. برخی از دوره‌های آنلاین یا حضوری در انتهای دوره با برگزاری آزمونی به شرکت‌کنندگان خود مدرک می‌دهند و شرکت‌کنندگان می‌توانند این مدارک را برای ارتقای وضعیت رزومه کاری خود در آن استفاده کنند. برای یادگیری برنامه نویسی می‌توان از منابع اصلی مانند کتاب‌ها نیز استفاده کرد، اما یادگیری با استفاده از این روش‌ها زمان زیادی از آموزنده خود می‌گیرد.
ناگفته نماند که یکی از شیوه‌های بسیار کاربردی و مهم در یادگیری برنامه نویسی، تمرین برنامه نویسی است و اگر تمرین برنامه نویسی انجام نگیرد و روش استفاده از کدها برای فرد تکرار نشود، مطالعه و یادگیری برنامه نویسی هیچ سودی ندارد و فراموش می‌شود. برای خبره شدن در برنامه نویسی می‌توان دو کار را انجام داد، روش اول استفاده از برنامه نویسی و مشغول شدن به کار در حوزه مرتبط به آن است و برای روش دوم، تمرین کردن برنامه نویسی به طور مداوم پیشنهاد می‌شود.
جمع‌بندی
درآمد برنامه نویسی در ایران و سایر کشورها یکی از عوامل مهم برای انتخاب این مهارت و یادگیری آن به عنوان یک حرفه و شغل به حساب می‌آید. به دلیل پیشرفت روز افزون کامپیوترها، تعداد موقعیت‌های شغلی برنامه نویسی در حال افزایش است. همچنین نکته مهمی نیز وجود دارد و آن هم میزان درآمد برنامه نویسی است که نسبت به بسیاری از شغل‌های دیگر می‌توان درآمد نسبتاً خوبی با استفاده از این مهارت به دست آورد. در این مقاله سعی شد به طور جامع به این سوال پاسخ داده شود که درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است. همچنین در راستای بررسی جامع این مبحث، در این نوشتار به بررسی برخی از موقعیت‌های شغلی برنامه نویسی و درآمد برنامه نویسی در سایر کشورهای جهان نیز پرداخته شد.
در این مقاله از مجله تم آف درآمد برنامه نویسی در ایران از طریق سایت‌های معتبر اعلام درآمد مشاغل، گردآوری و به طور کامل ارائه شدند. در نهایت به طور خلاصه به روش‌های یادگیری برنامه نویسی نیز پرداخته شده است. برخی از دوره‌های آموزشی برنامه نویسی تم آف نیز در این مقاله برای یادگیری بیشتر و افزایش مهارت برنامه نویسی به علاقه‌مندان و دانشجویان معرفی شدند.