بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان — راهنمای شروع آموزش و یادگیری

در این مطلب بنا داریم تا بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان را معرفی کنیم و مسیری را ترسیم کنیم که کودکان و نوجوانان علاقه‌مند بتوانند از طریق آن شروع به یادگیری این دانش ضروری و جذاب کنند. در سال‌های اخیر، جامعه به میزان بسیار زیادی بر تکنولوژی متکی شده است. به همین دلیل در جهان کنونی یادگیری برنامه نویسی نه تنها برای کودکان علاقمند، بلکه برای تمام کودکان نه به عنوان یک فعالیت فوق برنامه بلکه به عنوان یک دوره ضروری توصیه می‌شود. با توجه به الگوها، روند‌ها و پیشرفت‌ فناوری به نظر می‌رسد آینده به دانش برنامه نویسی وابسته است. همان‌طور که امروزه یادگیری کار با کامپیوتر در بیشتر شغل‌ها الزامی شده است، به زودی برنامه نویسی نیز جز نیازمندی‌های مشاغل گوناگون خواهد شد.

جامعه کنونی بر پایه نرم‌افزارها بنا شده و به آن‌ها وابستگی مطلق پیدا کرده است. از همین رو اگر به کودکان روش صحیح استفاده، تعامل و حتی گاهی بهینه کردن نرم‌افزارها آموخته شود، این دانش کاربردی در جوانب مختلف زندگی‌شان مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با توجه به این که زبان‌های برنامه نویسی یکسان نیستند و برخی از آن‌ها پیچیده‌تر هستند، انتخاب زبان مناسب برای کودکانی که قصد شروع یادگیری این مهارت را دارند، موضوع مهمی است. در حقیقت اگر کودکان آموزش کدنویسی را با یک زبان دشوار آغاز کنند، پیچیدگی آن منجر به کاهش علاقه‌شان به یادگیری خواهد شد. به همین دلیل، بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان باید به گونه‌ای باشد که آن‌ها را با مفاهیم پایه‌ای آشنا کند و به این وسیله تا حد امکان از ابهامات و سردرگمی اجتناب شود.

فواید یادگیری برنامه نویسی برای کودکان

تحقیقات نشان می‌دهد علاوه بر مزیت‌های برنامه نویسی در اشتغال و تحصیل، برنامه نویسی برای بهبود مهارت‌های فردی مانند سازماندهی، پشتکار، توانایی حل‌مسئله، خلاقیت و حتی افزایش اعتماد‌ به‌ نفس کودکان نیز بسیار موثر است. آن‌ها به واسطه‌ی برنامه نویسی راه‌های رویارویی با چالش‌ها را آموخته و درک عمیقی از کاربرد ریاضیات پیدا می‌‌کنند.

به زبان ساده، کدنویسی روش ارتباط با کامپیوتر است و برای اجرای وظیفه‌های گوناگون، به دستورالعمل‌های متفاوتی نیاز دارد. این دستورالعمل‌ها با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی به کامپیوتر ارجاع داده می‌شود. در بخش بعدی این مقاله، کاربرد برخی از زبان‌های برنامه‌ نویسی به زبان ساده شرح داده می‌شود و در ادامه نیز بهترین زبان برنامه نویسی مناسب برای کودکان معرفی خواهد شد.

بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان

زمانی که در مورد بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان صحبت می‌شود، فاکتور اصلی در انتخاب این زبان برنامه نویسی، میزان علاقه کودکان به آن زبان است. مثلا اگر کودکان در کدنویسی مبتدی هستند، زبان‌هایی مانند اسکرچ و پایتون برای آن‌ها مناسب است. در صورت علاقه به بازی ماینکرفت، کودکان می‌توانند یادگیری برنامه نویسی را با جاوا آغاز کنند.

به صورت کلی، یادگیری برنامه نویسی برای کودکان باید جذاب و به شکل تفریحی باشد تا آن‌ها با انگیزه و اشتیاق فراوان آن را دنبال کنند. در ادامه برخی از بهترین زبان های برنامه نویسی برای کودکان معرفی می‌شود.

بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع، زبان اسکرچ است و می‌توان این زبان را به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان در نظر گرفت. زیرا اسکرچ زبانی است که با هدف آموزش برنامه نویسی به ساده‌ترین نحو ممکن ایجاد و در آن از روش‌های خلاقانه و سرگرم کننده‌ای برای آموزش استفاده شده است. پس از یادگیری مهارت‌های پایه برنامه نویسی، کودکان می‌توانند به سراغ آموزش زبان‌های رایج در بازار کار مثل پایتون بروند. بهتر است در این مرحله ابتدا مشخص شود که کودک بیش‌تر به چه زمینه‌ای علاقه‌مند است و سپس بر اساس علاقه شخصی، یک زبان برنامه نویسی مناسب و مطابق با آن زمینه علاقه‌مندی انتخاب شود.

بیش‌تر زبان‌ها همه منظوره هستند و برای مقاصد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما، هر زبان کاربرد ویژه‌ای دارد و استفاده از آن در یک زمینه خاص رایج‌تر است. به عنوان مثال، با وجود همه مظنوره بودن پایتون، از آن به طور اختصاصی در حوزه هوش مصنوعی استفاده می‌شود. همچنین، برای شروع بهتر است کودکان به سراغ زبان‌هایی بروند که به زبان انسان نزدیک‌تر هستند که به آن‌ها زبان‌های برنامه نویسی سطح بالا گفته می‌شود.

زبان برنامه نویسی اسکرچ

«اسکرچ» (Scratch) یک زبان برنامه نویسی بصری است که برای کودکان در سنین ۸ الی ۱۶ سال طراحی شده است. برنامه نویسی با اسکرچ بر اساس تعدادی بلوک انجام می‌شود و هدف اصلی در این طراحی، شرح ساده مفاهیم برنامه نویسی است. یعنی دستور‌های برنامه نویسی به شکل المان‌های بصری، قطعات یک پازل را تشکیل می‌دهند و با کنار هم قرار دادن آن‌‌ها، منطقی یکپارچه توصیف می‌شود.

این پلتفرم همه آنچه را که برای افزایش مهارت در زمینه هنر، انیمیشن‌، بازی‌، داستان‌های تعاملی و موارد مشابه نیاز است، در اختیار کودکان قرار می‌دهد. آن‌ها این مهارت‌ها را به روشی مستقیم و شفاف می‌آموزند؛ به طوری که کودکان همواره با برنامه در تعامل هستند و در عین حال دچار هیچ ابهامی نمی‌شوند.

چون اسکرچ رنگ‌های روشن، برچسب‌های واضح و کاراکتر‌های جالبی دارد، یادگیری این زبان یک قدم عالی برای ورود کودکان به دنیای برنامه نویسی محسوب می‌شود. ممکن است هنگام برنامه نویسی با زبان‌های مبتنی بر متن، تنها با قرار ندادن یک براکت یا «سمی‌کالن» – یا همان نقطه ویرگول – ساعت‌ها زمان برای رفع اشکال برنامه نیاز باشد. بنابراین، با توجه به بالا بودن احتمال خطاهای نحوی و منطقی در زبان‌های برنامه نویسی مبتنی بر متن، بهترین زبان برنامه‌ نویسی برای کودکان زبانی است که چنین مشکلاتی را برای آن‌ها ایجاد نکند. کودکان با استفاده از رابط‌ کاربری سطح‌ بالا و تعامل با زبان اسکرچ می‌توانند روی درک مفاهیم اساسی کدنویسی تمرکز کنند و این عمل علاقه آن‌ها را به برنامه نویسی افزایش می‌دهد.

یکی از روش‌های ایده‌آل برای یادگیری زبان‌های برنامه نویسی توسط کودکان استفاده از فیلم‌های آموزشی است که به شکل مناسبی برای این قشر سنی تهیه و بهینه شده‌اند. در ادامه تعدادی از این عناوین که توسط مجموعه تم آف به تولید رسیده‌اند را معرفی کرده‌ایم. این فیلم‌های آموزشی همانطور که گفته شد به زبان برنامه نویسی اسکرچ اختصاص دارند و دقیقاً یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای شروع یادگیری برنامه نویسی توسط کودکان هستند.

فیلم آموزش برنامه نویسی تصویری به کودکان با زبان اسکرچ (Scratch)

یکی از مناسب‌ترین عناوین برای آموزش زبان برنامه نویسی اسکرچ به کودکان فیلم آموزشی است که در همین رابطه توسط مجموعه تم آف تهیه شده است. این دوره آموزشی که مدت زمان آن ۶ ساعت و ۱۵ دقیقه است، ۱۳ سرفصل مختلف را در بر می‌گیرد. در فیلم آموزش برنامه نویسی تصویری به کودکان با زبان اسکرچ، ابتدا مخاطبین آن با کلیات برنامه اسکرچ آشنا می‌شوند.

سپس، مفاهیمی مقدماتی از زبان برنامه نویسی را می‌آموزند و در سومین بخش ظاهر و ساخت انیمشین یک برنامه تحت این زبان را فرا خواهند گرفت. سایر سرفصل‌ها به مباحث دیگری مانند جلوه‌‌های بصری و مبدا مختصات، متغیر و کاربرد آن، ساخت چند بازی با زبان اسکرچ، کار با صدا، عملگرها، کار با قلم‌ها، دستورات کنترلی، توابع ورودی، لیست‌ها و بهره‌گیری از وب‌سایت اسکرچ می‌پردازند. این فیلم آموزشی برای کودکان ۸ الی ۱۶ سال که تمایل دارند دانش برنامه نویسی را فرا بگیرند یکی از مناسب‌ترین و بهترین گزینه‌ها به حساب می‌آید.

• برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی تصویری به کودکان با زبان اسکرچ + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش زبان برنامه نویسی اسکرچ ۳

یک دوره مناسب برای آموزش زبان برنامه نویسی اسکرچ به کودکان به مدت زمان ۲ ساعت و ۵۷ دقیقه، توسط مجموعه تم آف تولید شده است. این فیلم آموزشی شامل ۱۰ بخش است. کودکان با مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی اسکرچ ۳ ابتدا با مفاهیم و مزیت‌های زبان اسکرچ آشنا می‌شوند.

این دوره آموزشی در ادامه به مفاهیمی همچون کار کردن با Sprite و Backdrop ، کدهای بخش Sounds ، Broadcast Messages و کاربرد آن، حلقه‌ها و دستورهای شرطی در برنامه نویسی، کدهای بخش Sensing و استفاده از آن‌ها، تعریف متغیرها و کاربرد آن‌ها، بررسی کدهای بخش Operators، ساخت بازی‌های مختلف و انیمیشن (بیسبال، تایکون) و آشنایی با بخش My Blocks می‌پردازد.

• برای مشاهده فیلم آموزش زبان برنامه نویسی اسکرچ ۳ + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش کار با بخش صدا در زبان Scratch

مجموعه تم آف یک دوره مناسب برای آموزش زبان برنامه نویسی اسکرچ به کودکان تولید کرده است که در مورد آموزش کار با بخش صدا در زبان Scratch است و در مدت زمان ۳۴ دقیقه، سرفصل‌هایی مانند چگونگی وارد کردن صدا، ضبط صدا و ویرایش صدا در اسکرچ، آهنگ‌سازی با نوت‌ها و طبل‌های بخش صدا، چگونگی کم و زیاد کردن صدای موسیقی، ضرب آهنگ و تند و کم کردن ضرب موسیقی، متغیر بلندی صدا و نحوه کار با آن و آهنگ سازی با دریافت نوت از کاربر را بررسی می‌کند. دوره آموزشی مذکور به نوعی مکمل دو فیلم آموزش اسکرچی است که پیش از این معرفی کردیم.

• برای مشاهده فیلم آموزش کار با بخش صدا در زبان Scratch + اینجا کلیک کنید.

زبان برنامه نویسی اسمال بیسیک

زبان برنامه نویسی «اسمال بیسیک» (Small Basic)، زبانی برای معرفی برنامه‌‌نویسی کامپیوتر است که برای کودکان محیطی خودآموز و تعاملی فراهم می‌کند. کاربرانی که فقط با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی مبتنی بر بلوک، کدنویسی را انجام می‌دهند، می‌توانند با اسمال بیسیک به کدنویسی مبتنی بر متن نیز مسلط شوند. با توجه به اینکه در زبان اسمال بیسیک عناصر پایه‌ای که «مبتنی بر نحوه» (مبتنی بر سینتکس | Syntax-based) هستند به کودکان آموزش داده می‌شود، در ادامه امکان کسب مهارت و توانایی کار با زبان‌های برنامه نویسی پیچیده‌تر مانند جاوا و سی‌شارپ نیز فراهم می‌شود.

همچنین با کمک اسمال بیسیک می‌توان برای پلتفرم‌هایی مانند «کینکت» (Kinect)، Lego Mindstorms، «رزبری پای» (Raspberry Pi)، «آردوینو» (Arduino) ، «آکیلس ریفت» (Oculus Rift) و غیره اپلیکیشن پیاده‌سازی و طراحی کرد. احتمالا این سوال برای شما پیش آمده که چرا اسمال بیسیک بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان است؟ محیط زبان برنامه نویسی اسمال بیسیک کاربر پسند و ساده است. کودکان تنها با نوشتن چند دستور، می‌توانند بازی مخصوص خود را بسازند. با کمک راهنمای هوشمند این زبان، برنامه نویسی با اسمال بیسیک بسیار آسان می‌شود. این زبان به کودکان اجازه می‌دهد کدهای خود را با دوستانشان به اشتراک بگذارند و آن‌ها در صورت تمایل می‌توانند پروژه‌ها را روی سیستم خود اجرا کنند. همچنین، کودکان با استفاده از افزونه «سیلور لایت» (Silver Light) مایکروسافت می‌توانند بازی‌های خود را روی بلاگ‌ها و وب‌سایت‌ها منتشر و در خود مرورگر بازی کنند.

زبان اسمال بیسیک آموزش را از مفاهیم پایه آغاز می‌کند و مبتنی بر «دانت‌نت» (NET.) است. بنابراین، آنچه در زبان برنامه نویسی اسمال بیسیک به کودکان آموزش داده می‌شود به طور کامل در دیگر زبان‌های برنامه نویسی فریم‌ورک دات‌نت مثل «ویژوال بیسیک» (Visual Basic) نیز کاربردی است. در مجموع، سادگی، قابل درک بودن و جایگاه اجتماعی این زبان و همچنین اهمیت آن در تقویت خلاقیت و منطق کودکان، اسمال بیسیک را به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان تبدیل کرده است. یکی از روش‌های ایده‌آل برای یادگیری زبان‌های برنامه نویسی توسط کودکان استفاده از فیلم‌های آموزشی است که به شکل مناسبی برای این گروه سنی تهیه و بهینه شده‌اند. در ادامه تعدادی از این عناوین که توسط مجموعه تم آف به تولید رسیده‌اند را معرفی کرده‌ایم. این فیلم‌های آموزشی همانطور که گفته شد به زبان برنامه نویسی اسمال بیسیک اختصاص دارند و یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای شروع یادگیری برنامه نویسی توسط کودکان هستند.

فیلم آموزش برنامه نویسی برای دانش آموزان با اسمال بیسیک

یکی از مناسب‌ترین عناوین برای آموزش زبان برنامه نویسی اسمال بیسیک به کودکان فیلم آموزشی است که در همین رابطه توسط مجموعه تم آف تهیه شده است. این دوره آموزشی که مدت زمان آن 16 ساعت و ۱0 دقیقه است، ۳۰ سرفصل مختلف را در بر می‌گیرد. در این دوره، نحوه برنامه نویسی با زبان اسمال بیسیک به طور جامع و مفصل به کودکان آموزش داده شده است. ابتدا مخاطبین با کلیات اسمال بیسیک آشنا می‌شوند و سپس مفاهیمی مقدماتی این زبان برنامه نویسی را می‌آموزند.

در سایر بخش‌ها سرفصل‌هایی همچون متغیر‌ها، شرط‌ها و تصمیم‌گیری، انشعاب در برنامه، حلقه‌ها، گرافیک، تولید اعداد و اشکال تصادفی، صدا و موسیقی، فراخوانی زیرروال (Subroutine) در حلقه‌های تکرار، آرایه‌ها، کار با اشکال و اشیا، رویدادها و برنامه‌های تعاملی، پیاده‌سازی یک برنامه نقاشی، پاسخ به رویداد‌های صفحه کلید، پیاده‌سازی بازی توپ و پارو، کار با تایمر و زمان‌سنج، طراحی رابط گرافیکی، پیاده‌سازی برنامه گرافیکی محاسبه ضریب تندرستی (BMI)، پیاده سازی بازی دوز (Tic-Toc-Toe)، کار با عکس‌ها و تصاویر دیجیتال و در نهایت، دریافت و انتشار برنامه‌ها در گالری شرح داده می‌شود. این فیلم آموزشی برای کودکان و نوجوانانی که تمایل دارند دانش برنامه نویسی را فرا بگیرند یکی از مناسب‌ترین و بهترین گزینه‌ها به حساب می‌آید.

• برای مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی برای دانش آموزان با اسمال بیسیک (Small Basic) + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش پیاده سازی یک بازی کامپیوتری: بازی توپ و پارو با Small Basic

مجموعه تم آف یک دوره مناسب برای آموزش زبان برنامه نویسی اسمال بیسیک به کودکان و دانش‌آموزان تولید کرده است. در این دوره، پیاده‌سازی بازی توپ و پارو با اسمال بیسیک آموزش داده می‌شود و در مدت زمان ۳۸ دقیقه بخش‌های مختلف این بازی، مانند فیزیک و محیط آن، شرایط برخورد توپ به هر یک از دیواره‌ها، شرایط باخت بازیکن، پیاده‌سازی گام به گام قواعد و قوانین بازی، شبیه‌سازی گرافیکی محیط بازی، تشخیص حالت باخت و نمایش پیام مناسب در زمان باخت، به صورت جامع و به زبان ساده آموزش داده شده است. فیلم آموزشی مذکور به نوعی مکمل فیلم آموزش اسمال بیسیک به حساب می‌آید که پیش از این معرفی کردیم.

با تهیه این فیلم آموزشی، کودکان و نوجوانان می‌توانند پیاده‌سازی بازی‌ها با زبان اسمال بیسیک را به طور شهودی و دقیق فرا بگیرند.

• برای مشاهده فیلم آموزش پیاده سازی بازی کامپیوتری توپ و پارو با Small Basic + اینجا کلیک کنید.

زبان برنامه نویسی بلوکی

زبان برنامه نویسی بلوکی (Blocky) نیز مانند اسکرچ از تعدادی بلوک‌ کد تشکیل شده است که با استفاده از آن‌ها کودکان می‌توانند به مفاهیم برنامه نویسی مسلط شوند. این زبان مشابه اسکرچ به گونه‌ای طراحی شده است که در آن ریسک‌ خطاهای برنامه نویسی وجود ندارد و در نقطه مقابل، با ارائه رابط‌ کاربری زیبا، بصری و کاربرپسند خود کودکان را به تمرکز روی مفاهیم اصلی برنامه نویسی دعوت می‌کند.

با وجود شباهت‌های متعدد میان دو زبان اسکرچ و بلوکی، یک تفاوت عمده میان آن‌ها وجود دارد: زبان بلوکی از چندین زبان برنامه نویسی از قبل ساخته‌ شده ایجاد شده است. این زبان همچنین می‌تواند به صورت مستقیم به زبان‌هایی مانند جاوا اسکریپت، پایتون، دارت و «پی‌اچ‌پی» (PHP) ترجمه شود. پس از اجرای برنامه، اگر دستورات دارای اشکال باشند یا به هر دلیلی به روش صحیح اجرا نشده باشند، بلوکی بار دیگر آن کد را تجزیه و تحلیل می‌کند و دستوری را که خطا دارد به صورت هایلایت شده نمایش می‌دهد. رابط‌ کاربری جذاب زبان بلوکی و همچنین طراحی مبتنی بر بلاک، سبب شده است تا بتوان از این زبان به نوعی به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان یاد کرد.

اپ اینونتور MIT

اپ اینونتور (App Inventor) یک محیط توسعه برنامه‌های کاربردی تحت وب اندرویدی است که در ابتدا توسط گوگل ارائه شد و اکنون تحت نظارت شرکت MIT است. محیط اپ اینونتور برای کاربران قابل درک است و ویژگی‌های بصری مطلوبی را برای کودکان ارائه می‌کند. به طوری که اگر کودکان از قبل تجربه برنامه نویسی نداشته باشند، همچنان می‌توانند اپلیکیشن‌هایی کاملاً کاربردی برای گوشی‌ها و تبلت‌ها بسازند.

کودکان می‌توانند در کمتر از ۳۰ دقیقه یک اپلیکیشن ساده در محیط اپ اینونتور ایجاد کنند. چون ساختار آن مبنی بر تعدادی بلوک است، با کمک آن می‌توان اپلیکیشن‌های پیچیده و کاربردی را در زمان کمتری نسبت به روش‌های سنتی ایجاد کرد. پروژه‌های اپ اینونتور به تمام افراد به خصوص کودکان و نوجوانان فرصتی برای رشد می‌دهد و پس از مدتی، کودکان به جای آن که فقط مصرف‌کننده تکنولوژی‌ باشند، می‌توانند به تولید‌کننده آن نیز تبدیل شوند.

اپ اینونتور چه ویژگی‌هایی دارد؟

همچنین، محیط مبتنی بر بلوک اپ اینونتور برای کودکان بسیار الهام‌بخش است؛ به طوری که خلاقیت و هوش آن‌ها را تقویت می‌کند. اپ اینونتور محیطی برای توسعه اپلیکیشن به صورت آنلاین و رایگان در اختیار کاربران قرار داده است که بیش از ۶ میلیون نفر از آن استفاده می‌کنند. رابط کاربری گرافیکی اپ اینونتور به رابط‌ کاربری زبان‌های برنامه نویسی همچون اسکرچ و «استار-لوگو» (StarLogo) بسیار شباهت دارد و کودکان با استفاده از کشیدن و رها کردن اشیا تصویری می‌توانند برنامه‌ای بسازند که روی دستگاه‌های اندروید اجرا می‌شود. این در حالی است که «App-Inventor Companion» که برای اجرای برنامه بر روی دستگاه‌های iOS به کار می‌رود، هنوز در مرحله توسعه قرار دارد. منظور از App-Inventor Companion، برنامه‌ای است که به اپلیکیشن اجازه اجرا و اشکال‌زدایی می‌دهد.

چون محیط اپ اینونتور بصری و برای کودکان قابل درک است و همچنین ساخت اپلیکیشن‌ها با استفاده از کشیدن و رها کردن انجام می‌شود، می‌توان اپ‌ اینونتور را بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان دانست. کودکان با استفاده از آن می‌توانند اپلیکیشن‌های ساده مثل تایمر شمارنده، بازی ربات شلیک‌کننده و غیره را بسازند و در نهایت کار با محیط آن منجر به افزایش مهارت‌های آن‌ها می‌شود.

یکی از روش‌های ایده‌آل برای یادگیری زبان‌های برنامه نویسی توسط کودکان استفاده از فیلم‌های آموزشی است که به شکل جامعی برای این گروه سنی تهیه و بهینه شده‌اند. در ادامه، برخی از این عناوینی را معرفی کرده‌ایم که توسط مجموعه تم آف به تولید رسیده‌اند. همانطور که گفته شد،‌ این فیلم‌های آموزشی به اپ اینونتور اختصاص دارند و دقیقاً یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای شروع یادگیری برنامه نویسی توسط کودکان هستند.

فیلم آموزش مقدماتی نرم افزار App Inventor برای ساخت برنامه های اندرویدی بدون کدنویسی

در مجموعه تم آف، یک دوره آموزش نرم افزار App Inventor به مدت زمان چهار ساعت و ۵۸ دقیقه ارائه شده که دارای هفت بخش است. کودکان با مشاهده فیلم آموزش نرم افزار App Inventor می‌توانند بدون نیاز به کدنویسی، برنامه‌های اندرویدی بسازند. در این دوره آموزشی پس از آشنایی با مقدمات اپ اینونتور، کودکان سرفصل‌هایی مانند طراحی رابط کاربری، بلاگ‌های برنامه نویسی شده، متغیرها، رویه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، لیست‌ها و حلقه‌های تکرار، تعاملات با یک صفحه لمسی، ذخیره اطلاعات و سربرگ گالری نرم افزار را می‌آموزند.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی نرم افزار App Inventor برای ساخت برنامه های اندرویدی بدون کدنویسی + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش پروژه محور App Inventor – ساخت اپلیکیشن و بازی اندروید

یکی از مناسب‌ترین عناوین برای آموزش جامع اپ اینونتور به کودکان ، فیلم آموزشی پروژه محور است که در همین رابطه توسط مجموعه تم آف تهیه شده است. این دوره آموزشی که مدت زمان آن یک ساعت و ۵۵ دقیقه است، چهار بخش مختلف را در بر می‌گیرد. در فیلم آموزش پروژه محور App Inventor – ساخت اپلیکیشن و بازی اندروید، مخاطبین نحوه ساخت اپلیکیشن و بازی در App Inventor را فرا خواهند گرفت. نحوه انتخاب بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها برای این دوره به گونه‌ای است که بتواند مخاطب را با کامپوننت‌های مختلف App Inventor و نحوه تنظیم خصوصیات آن‌ها آشنا کند. سرفصل‌های این فیلم آموزشی شامل برنامه نقاشی، برنامه جعبه صدا‌های ترسناک، بازی حدس زدن اعداد و بازی شکار موش است.

• برای مشاهده فیلم آموزش پروژه محور App Inventor – ساخت اپلیکیشن و بازی اندروید + اینجا کلیک کنید.

HTML و CSS

با وجود این که HTML و CSS زبان برنامه نویسی محسوب نمی‌شوند، اما یادگیری این دو زبان روش مناسبی برای آشنایی کودکان با دنیای برنامه نویسی است. HTML برگرفته از عبارت «Hypertext Markup Language» است و به عنوان زبان نشانه‌گذاری استفاده می‌شود.

معمولا صفحات وب شامل متن‌ها، عکس‌ها و بخش‌های مختلفی هستند و کودکان می‌توانند با کمک تگ‌ها و کدهای HTML یک ساختار مشخص برای آن‌ها ایجاد کنند. به بیان ساده، HTML به راحتی می‌تواند پاراگراف‌ها، تیترها، عکس‌ها، لینک‌ها و دیگر داده‌های پراهمیت صفحات وب را طراحی کند. از سوی دیگر، CSS یا همان «Cascading Style Sheets» برای صفحه‌آرایی، استایل‌دهی و زیباسازی صفحات وب کاربرد دارد.

یادگیری HTML و CSS به کودکان کمک می‌کند تا ایده‌های انتزاعی خود را تجسم کنند؛ به این ترتیب، کودکان می‌آموزند چگونه با مشکلات و چالش‌های واقعی دنیا مواجه شوند. امروزه آموزش کودکان به گونه‌‌ای است که آن‌ها باید از طریق تعامل با هم‌ سن‌های خود، مسئله‌های مختلف را حل کنند. تقویت میزان تعامل کودکان با یکدیگر در سنین کم به کودکان کمک می‌کند تا در آینده شغلی خود افراد موثر و موفقی باشند. همانطور که شواهد نشان می‌دهد، یادگیری HTML‌ و CSS نه تنها در آشنایی با برنامه نویسی مفید است، بلکه مقدمه‌ای برای پیشرفت در جوانب دیگر زندگی فردی کودکان نیز محسوب می‌شود.

HTML و CSS چگونه به پیشرفت کودکان در برنامه نویسی کمک می‌کنند؟

یادگیری HTML‌ و CSS برای کودکان از آنچه تصور می‌شود، آسان‌تر است. پس از آموختن چند کد پایه‌ای، کودکان می‌توانند صفحات وب خود را بسازند و با خلاقیت خود ظاهر این صفحات را بهبود دهند. در این میان، کودکان آمادگی ذهنی برای یادگیری زبان‌های برنامه نویسی چالشی‌تر مثل PHP، جاوا اسکریپت، روبی و غیره را نیز به دست می‌آورند و به این ترتیب می‌توانند قدم در دنیای برنامه نویسی وب بگذارند. با توجه به اینکه یادگیری HTML و CSS بسیار ساده است و کار با آن دو، کودکان را آماده ورود به دنیای برنامه نویسی می‌کند، می‌توان از HTML و CSS هم به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان نام برد.

البته بازهم نباید فراموش شود که HTML و CSS زبان برنامه نویسی نیستند. در واقع، HTML «زبان نشانه‌گذاری» و CSS نیز یک «زبان استایل‌دهی» به حساب می‌آید. یکی از روش‌های ایده‌آل برای یادگیری زبان‌های برنامه نویسی توسط کودکان ، استفاده از فیلم‌های آموزشی است که به شکل مناسبی برای این گروه سنی تهیه و بهینه شده‌اند. در ادامه یک دوره آموزشی که توسط مجموعه تم آف به تولید رسیده‌ را معرفی کرده‌ایم. این دوره به آموزش HTML و CSS اختصاص دارد و یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای شروع یادگیری برنامه نویسی برای کودکان هستند.

 فیلم آموزش طراحی سایت ویژه کودکان و نوجوانان (HTML و CSS) 

یک دوره مناسب برای آموزش HTML و CSS برای کودکان به مدت زمان سه ساعت و ۲۷ دقیقه، توسط مجموعه تم آف تولید شده است. این فیلم آموزشی شامل ۱۱ بخش است و می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها برای شروع یادگیری این مباحث باشد. این فیلم آموزشی ابتدا کودکان را با مفاهیم مقدماتی آشنا می‌کند و در ادامه مباحثی مثل آمادگی برای شروع طراحی وب، ایجاد ساختار فایل HTML، اضافه کردن محتویات وب سایت به ساختار HTML، سی‌اس‌اس (CSS)، چیدمان محتویات با استفاده از CSS، فارسی کردن وب، تصاویر، مبانی طراحی، تایپوگرافی و رنگ‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

• برای مشاهده فیلم آموزش طراحی سایت ویژه کودکان و نوجوانان (HTML و CSS) + اینجا کلیک کنید.

زبان برنامه‌ نویسی جاوا

در سال‌های اخیر، زبان برنامه نویسی جاوا (Java) به‌دلیل مقیاس‌پذیری و کارایی به عنوان یک زبان محبوب میان برنامه‌نویسان حرفه‌ای انتخاب شده است. اما، علت اصلی استفاده از این زبان برای آموزش برنامه نویسی به کودکان چیست؟ چرا بسیاری از کودکان مشتاق یادگیری جاوا هستند؟ لازم است یادآور شویم که جاوا را نمی‌توان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان دانست. اما، دلایلی وجود دارد که کودکان و نوجوانان به سمت یادگیری جاوا سوق پیدا می‌کنند. یکی از اصلی‌ترین این مشوق‌ها، این است که زبان جاوا پیوند جدایی‌ناپذیری با بازی «ماینکرفت» (Minecraft) دارد. ماینکرفت یک بازی کامپیوتری به حساب می‌آید که از سال ۲۰۱۱ و برای پلتفرم‌های مختلف ارائه شده و در بین کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان از همان ابتدا محبوبیت پیدا کرده است و هر روز نیز بر تعداد کاربران آن افزوده می‌شود.

با یادگیری جاوا کودکان می‌توانند اقدام به هک و ویرایش کدهای بازی ماینکرفت کنند و در بازی قواعدی را تعریف کنند که به صورت پیش‌فرض در آن وجود ندارند. نیاز به دقت بالا در نوشتن و اجرای کدهای جاوا باعث می‌شود کودکان با این زبان، مهارت برنامه نویسی را به صورت تجربی و مفهومی درک کنند. بنابراین پس از آموزش مقدماتی زبان پیشرفته‌ای همچون جاوا و یادگیری مباحث پایه، کودکان می‌توانند وارد مباحث پیچیده‌تر شوند و یادگیری زبان‌های برنامه نویسی دیگر را نیز آغاز کنند. مجموعه تم آف، یک مجموعه آموزشی کاربردی و جامع برای آموزش زبان برنامه نویسی جاوا تولید کرده است. همان‌طور که بیان شد، این مجموعه آموزشی به زبان برنامه نویسی جاوا اختصاص دارد و می‌توان برای شروع آموزش جاوا از این مجموعه استفاده کرد.

زبان برنامه‌ نویسی پایتون

پایتون (Python) یک زبان قدرتمند و «سطح بالا» (High Level) به حساب می‌آید که درک آن نیز به میزان زیادی ساده است. سطح بالا بودن این زبان به این معنی است که دستورات زبان پایتون مشابه کلمات انگلیسی خوانا و قابل درک هستند و به واسطه این ویژگی جذاب، پایتون نیز می‌تواند به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان انتخاب شود.

آموزش زبان پایتون برای کودکان نیاز به پیش زمینه چندانی در حوزه برنامه نویسی ندارد و کودکان می‌توانند برای شروع آموزش برنامه نویسی از پایتون استفاده کنند. با وجود اینکه زبان پایتون مانند اسکرچ و بلوکی بر اساس بلوک‌ها طراحی نشده است و بصری نیست، اما قواعد کدنویسی با آن پیچیده نیستند و ساختار کدهای آن را می‌توان راحت‌تر از بسیاری از زبان‌های برنامه نویسی مشابه درک کرد.

ساختار کدنویسی و همچنین پروژه محور بودن این زبان، هم باعث بهینه‌سازی و کارایی کدها و هم علاقه روزافزون کودکان به آن می‌شود. همچنین، پایتون پشتیبانی آنلاین و امکان دسترسی به کتابخانه‌های متعدد را برای کاربران فراهم می‌کند. با شروع یادگیری پایتون، کودکان می‌توانند با مفاهیمی همچون «متغیرها» (Variables) ، «حلقه‌ها» (Loops) ، «توابع» (Functions) و «ساختمان داده‌ها» (Data Structures) آشنا شوند. برخی از اجزای ساختمان داده‌ها شامل لیست، صف، پشته و سایر موارد است که در برنامه نویسی بسیار کاربرد دارند.

پایتون چه کاربردهایی دارد؟

پایتون نیز مانند جاوا در زمینه توسعه بازی‌ها موفق عمل کرده است. کودکان می‌توانند با یادگیری پایتون، بازی‌های دوبعدی گوناگون بسازند. بازی‌ دوبعدی بازی‌ ساده‌ای است که حرکت‌ها در آن دارای محدودیت هستند. پایتون در زمینه‌های دیگری مثل «علم داده» (Data Science)، «یادگیری ماشین» (Machine Learning) و «هوش مصنوعی» (Artificial Intelligence) نیز در اکثر مواقع اولین انتخاب برنامه‌نویسان است.

امروزه این علوم بسیار مورد توجه هستند و نقش کلیدی آن‌ها در آینده انکارناپذیر است. به این ترتیب، یادگیری پایتون در سنین پایین می‌تواند آینده شغلی مطلوبی را برای کودکان در آینده رقم بزند.

علاوه بر سادگی یادگیری پایتون، با توجه به کاربرد آن در حوزه‌های رایجی از جمله توسعه صفحات‌ وب و هوش مصنوعی، می‌توان پایتون را نیز به عنوان بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان در نظر گرفت. یک مجموعه آموزشی جامع شامل دوره‌های مختلف پایتون در سایت تم آف موجود است که می‌تواند منبع مناسبی برای شروع یادگیری پایتون باشد. در ادامه دو دوره آموزشی در این مجموعه معرفی شده‌اند. سطح این دو دوره مقدماتی است و می‌توان از آن‌‌ها برای آموزش کودکان و نوجوانان استفاده کرد.

فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون (Python) – مقدماتی

این دوره آموزشی در سطح مقدماتی ارائه شده و به همین دلیل می‌توان از آن برای آموزش برنامه نویسی پایتون به کودکان استفاده کرد. طول مدت این دوره نوزده ساعت و پنجاه و سه دقیقه و مدرس آن مهندس پژمان اقبالی شمس آبادی است. در این دوره آموزشی، زبان برنامه‌نویسی پایتون در سطح مقدماتی تدریس و کلیه مباحث پایه پیرامون زبان پایتون ارائه می‌شود. این دوره آموزشی پیش‌نیازی ندارد و برای علاقه‌مندان به برنامه‌نویسی در تمامی زمینه‌ها از جمله طراحی وب مناسب است. از جمله سرفصل‌ها و موضوعاتی که در این دوره ارائه شده‌اند، می‌توان به نصب پایتون، کتابخانه استاندارد پایتون، ساختمان داده در پایتون، توابع و ماژول‌ها، کلاس، خواندن و نوشتن فایل‌ها و سایر مباحث مقدماتی پایتون اشاره کرد.

• برای دیدن فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون (Python) – مقدماتی + اینجا کلیک کنید.

فیلم آموزش زبان برنامه نویسی پایتون (Python) همراه با مثال های عملی

از دوره پایتون تم آف با مثال‌های عملی نیز می‌توان پس از گذراندن دوره مقدماتی استفاده کرد. طول مدت این دوره آموزشی سیزده ساعت و بیست دقیقه و مدرس آن مهندس فرشید شیرافکن است. این دوره آموزشی نیز در سطح مقدماتی و بدون هیچ پیش‌نیازی آماده شده است. در این دوره Python، پس از آموزش مباحث نظری، مثال‌های عملی با هدف درک بیش‌تر و یادگیری کاربردی پایتون، ارائه شده‌ است. از جمله مباحثی که در دوره آموزشی پایتون همراه با مثال‌های عملی ارائه شده‌ است، می‌توان به انواع داده‌ها در پایتون، نحوه نام‌گذاری صحیح متغیرها، عملگرها در Python، دستورات شرطی، حلقه‌ها، رشته‌، لیست، تاپل (Tuple)، دیکشنری، مجموعه، توابع، فایل‌ها، عبارت‌های منظم، الگوریتم‌های مرتب‌سازی و بسیاری دیگر از مباحث مهم و اساسی Python اشاره کرد.

• برای دیدن فیلم آموزش زبان برنامه نویسی پایتون (Python) همراه با مثال های عملی + اینجا کلیک کنید.

می‌توان جاوا اسکریپت را هم به عنوان یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای کودکان در نظر گرفت. در ادامه به معرفی این زبان و شرح دلیل مناسب بودن آن برای کودکان پرداخته شده است.

جاوا اسکریپت

جاوا‌ اسکریپت (JavaScript) یک زبان برنامه نویسی پویا و «شی‌گرا» (Object Oriented) به شمار می‌رود و به طور عمده در توسعه وب کاربرد دارد. جاوا اسکریپت برای مدیریت نحوه عملکرد صفحات وب و ایجاد وب‌سایت‌های پویا و واکنش‌گرا استفاده می‌شود. این زبان برنامه نویسی به صفحات وب رفتار می‌بخشد و تجربه کاربری آن‌ها را از حالت ثابت و یکنواخت به حالت تعاملی تبدیل می‌کند. کار با جاوا اسکریپت به کودکان مهارت‌هایی مثل توسعه وب، ساخت اپلیکیشن و تکینک‌های کدزنی را آموزش می‌دهد. این یعنی، یادگیری این زبان در کودکی می‌تواند به پیشرفت شغلی در آینده منجر شود.

حتی اگر افراد علاقه‌ای به برنامه نویسی وب نداشته باشند، یادگیری جاوا اسکریپت باعث بهبود قدرت حل مسئله و درک منطقی می‌شود. همچنین، جاوا اسکریپت برای افزایش خلاقیت و ایده‌پردازی کودکان زبان فوق‌العاده‌ای است. اگر فرزند شما به این زبان تسلط داشته باشد، تقریبا تمام اصول پایه برنامه نویسی را می‌داند. با کمک جاوا اسکریپت می‌توان سند‌های وب را به بازی‌هایی با مقیاس بزرگ و اپلیکیشن‌های تعاملی تبدیل کرد.

پس از اتمام هر پروژه، کودکان می‌توانند پروژه‌های خود را با افراد دیگر از هر نقطه جهان به اشتراک بگذارند. با وجود اینکه این زبان بسیار قدرتمند است، جاوا اسکریپت دارای «عناصر» (Elements) متعددی است که باید به طور کامل به آن‌ها توجه شود. هرچند این عناصر، درهم ریخته و بدون نظم نیستند، اما گستردگی آن‌ها غیرقابل انکار است. پیش از آموزش جاوا اسکریپت، تسلط کودکان بر مفاهیمی مثل متغیرها، «آرایه‌ها» (Arrays)، اشیا، «متدها» (Methods)، حلقه‌ها، توابع و «پارامتر» (Parameters) ضروری است. در نهایت این زبان ارزشمند نیز می‌تواند به عنوان بهترین زبان‌ برنامه نویسی برای کودکان در نظر گرفته شود. یادگیری جاوا اسکریپت خصوصاً به آن دسته از افرادی پیشنهاد می‌شود که با پایتون یا اسکرچ آشنایی دارند و می‌خواهند یک گام فراتر بروند.

یکی از بهترین روش‌های آموزش برنامه نویسی به کودکان فیلم‌های آموزشی است که مجموعه تم آف دوره‌های مناسب برای این گروه سنی را تهیه و بهینه کرده است. در  ادامه دوره مربوط به آموزش زبان جاوا اسکریپت را معرفی کرده‌ایم. این فیلم‌ آموزشی همانطور که گفته شد به زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت اختصاص دارند و دقیقاً یکی از مناسب‌ترین ابزارها برای شروع یادگیری برنامه نویسی توسط کودکان هستند.

فیلم آموزش جاوا اسکریپت (JavaScript) — از مقدماتی تا انجام پروژه عملی

این دوره آموزشی توسط مجموعه تم آف برای آموزش جاوا اسکریپت ایجاد شده است و مقدمات این زبان تا انجام پروژه عملی را در برمی‌گیرد. مدت زمان آن ۹ ساعت و ۸ دقیقه و شامل ۱۵ بخش است. این فیلم آموزشی سرفصل‌هایی مثل تعریف توابع، حلقه‌ها (Loops)، رویدادها (Events)، مدیریت خطا و استثنا (بلوک try-catch)، درخت مدل شی گرای سند (Document Object Model)، اشیا جاوا اسکریپت و تمرین‌های مربوط به آن‌ها را به صورت جامع و به زبانی ساده بررسی می‌کند.

• برای مشاهده آموزش جاوا اسکریپت (JavaScript) — از مقدماتی تا انجام پروژه عملی + اینجا کلیک کنید.

سی شارپ

زبان برنامه نویسی سی‌شارپ نیز به میزان زیادی همه منظوره است و کاربردهای گسترده‌ای دارد. یکی از موارد استفاده رایج سی‌شارپ، حوزه بازی‌سازی به حساب می‌آید. یونیتی (Unity) یکی از محبوب‌ترین موتورهای بازی‌سازی است که در آن از زبان سی‌شارپ استفاده می‌شود. سی شارپ روش مناسبی برای آموزش برنامه نویسی به کودکان و همچنین ساخت بازی‌های باکیفیت است. علیرغم کاربردهای این زبان در بازی‌ها، سی‌شارپ به عنوان زبان اصلی توسعه برنامه‌های تحت ویندوز هم شناخته‌ می‌شود.

زبان سی‌شارپ به خودی خود لزوما ساده و مناسب برای کودکان طراحی نشده است، اما یونیتی این امکان را فراهم می‌کند تا در حین ساخت بازی‌ها در این موتور بازی‌سازی، کودکان زبان سی‌شارپ را نیز درک کنند. علاوه بر این، یادگیری تجربی سی‌شارپ هم مهارت‌های برنامه نویسی و هم «مهارت‌های نرم» (Soft Skills) کودکان را ارتقا می‌دهد. این امر، سی‌شارپ و یونیتی را به نقطه‌ شروع عالی برای برنامه‌نویسان مبتدی و کنجکاو تبدیل می‌کند.

در وب‌سایت رسمی یونیتی نسخه‌ی رایگان و آموزش آن قرار داده شده است. کودکان به راحتی می‌توانند با استفاده از این راهنمایی‌ها هم بر موتور بازی و هم زبان سی شارپ تسلط پیدا کنند. علاوه بر این، دوره آموزش مقدماتی سی‌شارپ تم آف نیز می‌تواند منبع مناسبی برای شروع برنامه نویسی به زبان سی‌شارپ محسوب شود. این دوره آموزشی در ادامه به علاقه‌مندان معرفی شده است.

فیلم آموزش مقدماتی زبان برنامه نویسی سی شارپ

با توجه به مقدماتی بودن سطح این دوره، می‌توان از آن برای آموزش برنامه نویسی به کودکان نیز استفاده کرد. مدت زمان این دوره آموزشی هشت ساعت و ۱۸ دقیقه و مدرس آن مهندس وحید اسدزاده است. این دوره از ۱۱ بخش تشکیل شده است که برخی از سرفصل‌های این بخش‌ها شامل مفاهیم اولیه، متغیر‌ها، ثابت‌ها، کار با محیط فرمی و معرفی کنترل‌ها، دستورات شرطی، حلقه‌ها، آرایه‌ها، متدها، کلاس‌ها، کار با استریم‌ها و فایل‌ها، تکنولوژی ADO.NET، تکنولوژی Entity Framework، LINQ to SQL، پشتیبان‌گیری و بازیابی اطلاعات، کار با تصویر در بانک اطلاعاتی و گرافیک است.

• برای مشاهده آموزش مقدماتی برنامه نویسی سی شارپ (#C) + اینجا کلیک کنید.

زبان برنامه‌ نویسی سوئیفت و ابزار آموزشی Swift Playgrounds

اگرچه زبان برنامه نویسی سوئیفت خود زبانی بسیار پیچیده و پیشرفته است، اما اپل در کنار آن یک ابزار آموزشی با عنوان Swift Playgrounds را عرضه کرده است که می‌توان از آن به عنوان ابزاری ایده‌آل برای شروع یادگیری برنامه نویسی برای کودکان استفاده کرد. هر چند این ابزار برای کاربران پلتفرم اندروید در دسترس نیست، اما نمی‌توان به خاطر شرکت توسعه‌دهنده آن، یعنی اپل، خرده‌ای به این موضوع گرفت. اپلیکیشن Swift Playgrounds مباحث ابتدایی برنامه نویسی را در خود جای داده و البته در برخی از این دروس نیز سعی می‌کند از طریق چالش‌های بازی محور، مفاهیم کدنویسی را به کودکان آموزش دهد. رابط‌ کاربری این اپ قابل‌ درک و از نظر بصری خوشایند است، به طوری که تجربه ارزشمندی برای کودک فراهم می‌کند.

با این وجود، آموزش‌هایی که در «سوئیفت پلی‌گراند» ارائه شده است، آزادی زیادی به کاربران داده نشده و به دنبال آن امکان تقویت خلاقیت آن‌ها فراهم نمی‌شود. این محدودیت‌ به گونه‌ای است که آموزش‌های آن به محدود بودن مشهور هستند. این یعنی، برخلاف منابع و ابزارهای آموزشی متعددی که برای برنامه نویسی کودکان موجود است، سوئیفت پلی‌گراند اجازه‌ عبور از چارچوب‌های از پیش تعیین شده آموزش‌های خود را به کاربران نمی‌دهد. برخی از کودکان، به خصوص آن‌هایی که به پیروی از نظم و راهنمایی علاقه‌مند هستند، به چنین تجربه‌ای نیاز دارند، هر چند نمی‌توان تائید کرد که این الزاماً بهترین تجربه برای تمامی کودکان است.

در ادامه مقاله «بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان»، یک دوره آموزشی برای زبان برنامه نویسی سوئیفت معرفی کرده‌ایم. برای یادگیری زبان سوئیفت می‌توان از این دوره آموزشی استفاده کرد.

فیلم آموزش برنامه نویسی Swift (سوئیفت) برای برنامه نویسی iOS

مجموعه تم آف یک دوره کاربردی برای آموزش زبان برنامه نویسی سوئیفت به کودکان با مدت زمان پنج ساعت و ۱۴ دقیقه، تولید کرده است. این فیلم آموزشی شامل ۱۰ فصل است. کودکان با مشاهده فیلم آموزش برنامه نویسی سوئیفت تم آف، با مفاهیمی مثل تنظیمات اولیه نرم‌افزار و تعریف متغیرها، انواع متغیرها، اپراتورهای محاسباتی، متغیرهای رشته‌ای، تابع، آرایه و بعضی ویژگی‌های آن، حلقه‌های تکرار، دیکشنری، Optional ها، شی‌گرایی، Generic و نحوه‌ پیاده‌سازی آن‌‎ آشنا می‌شوند.

• برای مشاهده آموزش برنامه نویسی Swift (سوئیفت) برای برنامه نویسی iOS + اینجا کلیک کنید.

زبان برنامه نویسی روبی

روبی (Ruby) زبانی انعطاف‌پذیر و شی‌گرا است و امکان استفاده از آن برای آموزش برنامه نویسی به کودکان وجود دارد. قوانین نحوی و نگارشی در این زبان واضح و قابل درک هستند. روبی از «گاربج کالکشن» (Garbage Collection) استفاده می‌کند. منظور از گاربج کالکشن یا زباله‌روبی همان عملیات بازیابی خودکار حافظه است. روبی همچنین می‌تواند برای برنامه‌نویسان حرفه‌ای قابلیت پشتیبانی از چندین «الگوی» (پارادایم | Paradigm) برنامه نویسی مانند «برنامه نویسی تابع محور» (Functional Programming) و «برنامه نویسی رویه‌ای» (Procedural Programming) را فراهم کند.

برای کودکانی که به تازگی به دنیای برنامه نویسی وارد می‌شوند، روبی می‌تواند مفاهیم به ظاهر پیچیده را به صورت ساده و قابل درک معرفی کند. این زبان طوری طراحی شده است که کدنویسی با آن تا حد ممکن ساده و بدون پیچیدگی باشد. به گفته طراح این زبان، روبی از «اصل کمترین غافلگیری» (Principle Of Least Astonishment) یا به اختصار «POLA» پیروی می‌کند. یعنی معمولا رفتار این زبان قابل پیش‌بینی است و همان عملی را که برنامه‌نویس انتظار دارد، انجام می‌دهد. روبی با زبان‌های اسکریپتی قابل‌ درک مانند «اسمال‌تاک» (Smalltalk) و «بیسیک» (BASIC) و «لیسپ» (Lisp) معادل است. با توجه به رفتار زبان روبی و همچنین کدنویسی ساده و قابل فهم آن، می‌توان روبی را بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان دانست.

یک دوره آموزشی برای زبان برنامه نویسی روبی در مجموعه تم آف تهیه شده است که در آن مفاهیم به طور جامع بررسی می‌شوند. افراد می‌توانند یادگیری زبان‌های برنامه نویسی را با کمک فیلم‌ آموزش مقدماتی برنامه‌ نویسی روبی تم آف آغاز کنند.

فیلم آموزش مقدماتی زبان برنامه نویسی روبی

این فیلم آموزشی مخاطبین را با زبان برنامه نویسی روبی که پویا، متن‌باز و شی‌گرا است آشنا می‌کند و در مدت زمان ۱۰ ساعت و ۴۴ دقیقه سرفصل‌هایی را همچون انواع محاسبات، حلقه‌ها، متد‌ها (توابع)، بلوک کدها، ماژول‌‌ها، انواع ادغام، کار با فایل‌‌ها، مدیریت و کنترل خطاها و استثنائات و مفاهیم شی‌گرایی و مقدمات پیاده‌سازی آن‌ها پوشش می‌دهد. این دوره دارای ۱۶ بخش است و کودکان می‌توانند از طریق آن مفاهیم زبان روبی را به طور جامع و کاربردی یاد بگیرند.

• فیلم آموزش مقدماتی زبان برنامه نویسی روبی + اینجا کلیک کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله زبان‌های برنامه نویسی مختلفی برای آموزش به کودکان معرفی شد و همچنین دلیل اهمیت برنامه نویسی در آینده شغلی و دیگر جوانب زندگی کودکان، مورد بررسی قرار گرفت. با وجود اینکه همه زبان‌های برنامه نویسی مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند، اما برخی مفاهیم درمیان آن‌ها مشترک است. یعنی، برای آن که کودکان بتوانند وارد دنیای برنامه نویسی شوند، نیاز به یادگیری اصول اولیه و پایه‌ای دارند.

مجموعه تم آف یک دوره آموزشی کامل و قابل درک، با نام آموزش اصول و مبانی برنامه نویسی برای آن‌ها تهیه کرده است. به طور کلی، می‌توان گفت بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان اسکرچ و اسمال بیسیک هستند؛ چون زیبایی بصری و سادگی این دو زبان، انگیزه کودکان برای یادگیری را تقویت می‌کند. از سوی دیگر، محیط نرم‌افزاری مانند اپ اینونتور برای کودکان مناسب است؛ چون کودکان با استفاده از آن می‌توانند اپلیکیشن‌های مختلف را بدون نیاز به کدنویسی بسازند.