گزارش جرایم سایبری توسط شهروندان
همزمان با گسترش استفاده از اینترنت در میان مردم، جرم‌ها و جنایات مجازی نیز افزایش یافتند. این فضا بستر مناسبی را برای مجرمان فراهم می‌کند که بتوانند به اهداف پلید خود نائل شوند. روزانه افراد زیادی هستند که قربانی کلاهبرداران اینترنتی، منحرفان جنسی، هتاکان و غیره میشوند.
به همین جهت برای حفظ امنیت این فضا و صیانت از ارزش‌های انسانی و حریم خصوصی افراد، پلیس فتا راه‌اندازی شده است. پلیس فتا همان کاری را در فضای مجازی انجام میدهد که پلیس در دنیا واقعی و کوچه و خیابان می‌کند.
این نهاد انتظامی باید مدام فضای مجازی را رصد کرده و تخلفات را پیدا کند و به نهادهای مربوطه گزارش دهد. همچنین زمان مواجه با جرائم اینترنتی می‌توان به آن‌ها مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت نمایید.
البته باید در نظر داشته باشید که پلیس فتا یک نهاد نظامی است نه حقوقی و قضایی، در نتیجه می‌توانید برای گزارش تخلفات در فضای مجازی و ثبت برخی شکایت به آن مراجعه کنید.
پلیس فتا با راه‌اندازی وب سایت، امکان ثبت آنلاین شکایت را نیز فراهم کرده است. در ادامه با چگونگی شکایت به پلیس فتا آنلاین آشنا خواهیم شد، با ما همراه باشید.
جرائم مربوط به پلیس فتا
مسلما تمام جرائمی که در فضای مجازی رخ میدهد را می‌توان به پلیس فتا گزارش داد یا شکایت کرد. این جرائم می‌توانند جزو جرائم نوظهور باشند یا همان جرائمی سنتی باشند که حالا در فضای مجازی جولان می‌دهند. اگر با جرائم زیر روبه‌رو شدید، می‌توانید برای ثبت شکایت آنلاین به پلیس فتا اقدام کنید.
- مزاحمت‌های اینترنتی
اگر با افرادی در شبکه‌های مجازی روبه‌رو شدید که اقدام به فحاشی یا هتک حرمت کرده و این کار خود را به طور مداوم تکرار می‌کنند، یا اینکه در فضای مجازی شایعه پراکنی کرده و باعث ریختن آبروی شما یا دیگری میشوند، می‌توانید از آن‌ها شکایت کنید.
- انتشار اسکرین شات از چت‌های خصوصی
شاید برخی نداند که انتشار اسکرین شات از چت‌های خصوصی دیگران جرم است و قانون با آن‌ها برخورد خواهد کرد. گاهی افراد از این چت‌ها برای شرکت در چالش‌های اینترنتی استفاده می‌کنند. در صورتی که این کار را بدون اجازه انجام داده باشند، می‌توان از آن‌ها شکایت کرد.
- هک و سرقت اطلاعات
یکی از مهم‌ترین جرائم اینترنتی که قانون بشدت با آن برخورد می‌کند، هک و سرقت اطلاعاتی مانند عکس، فیلم، پیام‌های خصوصی یا رمزهای بانکی افراد است. حتی اگر زن یا مرد برای اثبات جرم همسر خود اقدام به این کار کرده باشد، باز هم جرم بوده و طرف زیان دیده می‌تواند شکایت کند.
- انتشار عکس‌های خصوصی
انتشار عکس‌های خصوصی افراد از آن دست جرائمی است که تازگی ندارد. افراد زیادی بوده‌اند که بعد از این اتفاق زندگیشان به کلی نابود شده است.
قانون برای کسانی که مرتکب این جرم شوند، مجازات حبس از 91 روز تا 1 سال به همراه جریمه نقدی را در نظر گرفته است. بنابراین اگر فردی به هر طریقی به عکس‌های خصوصی دیگران دسترسی پیدا کرده و آن‌ها را منتشر کند، با شکایت به پلیس فتا می‌توانید ضمن پاک کردن عکس‌ها در فضای مجازی، درخواست مجازات متهم را نیز داشته باشید.
- کلاهبرداری اینترنتی
یکی از مهم‌ترین جرائم اینترنتی کلاهبرداری است که به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. کلاهبرداری اینترنتی معمولا شامل ساختن صفحه جعلی پرداخت فیشینگ، خرید جنس و نفرستادن کالا، فروشگاه‌های تقلبی، استفاده از پیامک‌های جعلی برای سرقت رمزهای بانکی و غیره می‌شود.
- سایر جرائم
البته حیطه جرائم اینترنتی خیلی وسیع است. شما می‌توانید در صورت مشاهده هرگونه تخلف و جرمی به پلیس فتا مراجعه کنید. برخی دیگر از این جرائم عبارتند از:
- سواستفاده از زنان و کودکان
- هک و سرقت اطلاعات و اخاذی از طریق آن‌ها
- عملیات‌های جاسوسی از طریق شبکه‌های مجازی
- هک اطلاعات رایانه‌ای و پخش کردن آن
- حملات سایبری
- ساخت فروشگاه‌های مجازی جعلی
- ساخت فیشینگ و برداشت غیرمجاز از حساب بانکی افراد
- ایجاد مشکل در وبسایت‌ها و ایجاد موانع برای دسترسی آسان
- نشر اکاذیب در شبکه‌های مجازی
- انتشار تصاویر مستهجن و محتواهای غیر اخلاقی و دینی
- هک کردن شماره تلفن و سرقت اطلاعات
- شنود غیر مجاز
- دسترسی غیرقانونی به پسوردهای دیگران
- هک کردن تلگرام یا سایر شبکه‌های مجازی
- فروش اقلام ممنوعه
- استفاده از سایت‌های قمار و شرط‌بندی
- فروش حساب کاربری بازی‌های رایانه‌ای
- استفاده از رمز دوم پویا
- استفاده از برنامه رژیم غذایی
شکایت آنلاین به پلیس فتا
برای آن که بتوانید شکایت خود را ثبت کنید، باید در قدم اول در سایت ثبت نام نمایید. مراحل ثبت نام در سایت پلیس فتا به این شکل است:
- ابتدا باید به سایت مربوط به پلیس فتا به نشانی cyberpolice.ir مراجعه نمایید.
- سپس از قسمت بالای صفحه، گزینه خدمات الکترونیکی را انتخاب کرده و وارد بخش ثبت گزارش مردمی شوید.
- در صفحه جدیدی که باز می‌شود، اطلاعات هویتی شاکی یا گزارش دهنده را درخواست می‌کند. برای این کار باید از قسمت بالای صفحه روی گزینه ثبت نام / ورود کلیک کنید. اگر قبلا ثبت نام کرده‌اید، می‌توانید روی گزینه ورود کلیک کرده، کد کاربردی و پسورد را زده و وارد شوید. اگر قصد ثبت نام دارید، پس روی گزینه ثبت نام بزنید.
- فرمی که در صفحه بعد نشان داده می‌شود را باید به طور کامل پر کنید. اطلاعات این فرم شامل کد ملی، نام، نام خانوادگی، نام کاربری، گذرواژه یا پسورد، تکرار گذرواژه و شماره موبایل می‌شود.
- بعد از اتمام ثبت نام، تاییدیه آن به شماره موبایل‌تان ارسال می‌شود. سپس می‌توانید با کد ملی و پسورد خود وارد سایت شوید.
چگونگی ثبت شکایت در سایت پلیس فتا
برای ثبت شکایت در سایت، باید فرم اینترنتی که در اختیارتان گذاشته می‌شود را پر کنید. برای تکمیل این فرم نکات مهمی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید:
- شاکی باید شکایت خود را در فرم اینترنتی شکایت ذکر کند. یعنی ابتدا یک شرح کلی از موضوع را گفته و سپس درخواست خود را بنویسید. یعنی قصدتان از ثبت شکایت صرفا گزارش دادن است یا می‌خواهید شکایت‌تان پیگیری شود.
- در مرحله بعد باید نوع رسیدگی به شکایت را نیز مشخص نمایید. یعنی می‌خواهید به صورت فوری یا عادی به درخواست‌تان رسیدگی شود.
- اگر مدارکی نیز دارید، می‌توانید از بخش ارسال مدارک و اسناد آن را ارسال کنید. مثلا اگر شکایت‌تان مربوط به فروشگاه‌های تقلبی است، می‌توانید فیش‌های پرداختی خود را نیز ضمیمه شکایت کنید.
- این فرم برای کسانی است که می‌خواهند تخلفی را ثبت کنند یا قصد گرفتن حکم کیفری برای متهم را ندارند. در نتیجه اگر می‌خواهید قانون متهم را پیدا کرده و آن را مجازات کند، باید برای ثبت شکایت به دادسرا مراجعه کنید تا بتوانید حکم قضائی بگیرید. بدین صورت اگر نیاز باشد، خود دادسرا به پلیس فتا دستور بررسی میدهد.
- تنها با ثبت نام در سایت پلیس فتا و با هویت واقعی خود می‌توانید به این فرم دسترسی داشته باشید.
در نهایت بعد از اینکه ثبت نام کردید، می‌توانید وارد قسمت ثبت شکایات یا گزارش تخلف شوید. پلیس فتا شکایت آنلاین را به چند گزینه محدود کرده است:
- گزارش تخلف وب سایت
- گزارش تخلف شبکه‌های اجتماعی
- گزارش تخلف نرم افزار و بازی
- گزارش تخلف پیامک و پست الکترونیک
با توجه به اینکه تخلف رخ داده در کدام حیطه جای می‌گیرد، باید گزینه مورد نظر را انتخاب کرده و وارد آن شوید. البته می‌توانید قبل از ثبت شکایت از بخش مشاوره سایت با مشاوران پلیس فتا نیز صحبت کرده و در مورد ثبت گزارش خود مطمئن شوید.
چگونگی رسیدگی پلیس فتا به شکایات
زمانی که شکایت خود را در سایت پلیس فتا ثبت کردید، پلیس بسته به اهمیت موضوع تصمیم می‌گیرد که چگونه به آن رسیدگی نماید. گاهی موضوع جزئی است و فرد نیز گزارش تخلف را داده است، در این صورت به ارسال اخطار اکتفا می‌کند.
چنانچه فرد دوباره جرم را تکرار کرد، برای او احضاریه صادر می‌شود. اما در موارد مهم‌تر مانند کلاهبرداری یا انتشار عکس‌های خصوصی و غیره، برای متهم احضاریه ارسال می‌شود. گاهی افراد مطلع نیز برای ثبت گزارش احضار میشوند.
چه زمانی به بخش آنلاین پلیس فتا مراجعه نکنیم؟
چنانکه گفته شد، پلیس فتا یک نهاد انتظامی است که نظارت بر فضای مجازی را به عهده دارد. هرچند شما می‌توانید در خصوص تمامی جرائم اینترنتی به این نهاد مراجعه کنید، اما زمانی که قصد ثبت آنلاین شکایت خود را دارید، محدودیت‌هایی وجود دارد.
باید توجه داشته باشید که پلیس فتا قادر به تعقیب و جلب مجرم نیست و نمی‌تواند برای شکایت شما حکم قضایی صادر کند. بنابراین اگر قصد صدور حکم قضایی و گرفتن خسارات خود را دارید، بهتر است از شکایت آنلاین به پلیس فتا خودداری کنید.
در مواقعی که دایره جرم اینترنتی بسیار وسیع بوده و نمی‌توان از آن گذشت یا به یک گزارش تخلف اکتفا کرد، بهتر است به صورت حضوری اقدام به ثبت شکایت کنید.
به هر صورت در جرائم اینترنتی، وظیفه تحقیق و بازرسی به عهده پلیس فتا است و نهاد مربوط بسته به اهمیت موضوع پرونده، آن را به یکی از شعب پلیس فتا ارجاع خواهد داد. ضمن آن که شما می‌توانید با درخواست آنلاین وکیل از درست پیش رفتن پرونده مطمئن شوید.