برنامه نویس کیست؟ — همه چیز درباره شغل برنامه نویسی

اکثر افرادی که به دلیل محبوبیت و درآمد بالای برنامه نویسی به سمت این حرفه جذب می‌شوند، در آغاز کار این سوال در ذهن آن‌ها شکل می‌گیرد که برنامه نویس کیست و بسیاری از سوالات دیگر نیز در این زمینه برایشان بوجود می‌آید. برنامه نویس کامپیوتر (Computer Programmer) که با عنوان‌های «توسعه دهنده نرم افزار» (Software Developer)، «مهندس نرم افزار» (Software Engineer)، «پروگرمر» (Programmer) و اخیراً «کدنویس» یا «کُدر» (Coder) نیز شناخته می‌شود، فردی است که برنامه‌ها و نرم افزارهای کامپیوتری را ایجاد می‌کند، می‌سازد یا می‌نویسد. در این مقاله سعی شده است تا به‌طور جامع به این سوال اساسی که برنامه نویس کیست پاسخ داده و تمام موضوع‌های پیرامون آن نیز شرح داده شوند.

برنامه نویس کیست ؟

برنامه نویس فردی است که نرم افزارهای کامپیوتری یا برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن‌ها) را به وسیله مشخص کردن دستورالعمل‌های معین برای کامپیوترها می‌نویسد. اکثر برنامه نویسان دارای پیش‌زمینه محاسباتی و کدنویسی وسیع و قدرتمندی هستند و در خصوص کار با زبان‌های برنامه نویسی و پلتفرم‌های مختلف تجربه دارند. برنامه نویسان افرادی بسیار مفید و مهم در حوزه توسعه فناوری‌های کامپیوتری و حیطه محاسبات به حساب می‌آیند.

زبان برنامه نویسی که یک برنامه نویس در بیشتر مواقع استفاده می‌کند را معمولاً بعد از عبارت برنامه نویس اضافه می‌کنند. مثلاً اگر توسعه دهنده‌ای بیشتر به زبان پایتون کد بزند، او را برنامه نویس پایتون خطاب می‌کنند. همچنین اغلب زمینه برنامه نویسی که فرد در آن فعالیت می‌کند را هم معمولاً بعد از عنوان برنامه نویس به‌کار می‌برند.

مثلاً اگر فردی در زمینه برنامه نویسی وب فعالیت داشته باشد، به او برنامه نویس وب می‌گویند. همچنین، برنامه نویس موبایل، برنامه نویس شبکه، برنامه نویس فرانت‌اند، برنامه نویس فول استک و سایر موارد هم نمونه‌های دیگری از پسوندهایی هستند که برای توصیف دقیق‌تر یک برنامه نویس استفاده می‌شوند.

در ادامه پاسخ به این سوال که برنامه نویس کیست به معرفی زمینه‌هایی پرداخته شده است که برنامه نویسان در آن‌ها فعالیت می‌کنند.

زمینه های فعالیت برنامه نویس چیست ؟

یک برنامه نویس معمولاً در یک یا بیش از یک حیطه مرتبط با کامپیوتر تخصص دارد. از جمله حوزه‌های مرتبط با علوم کامپیوتر و خصوصاً برنامه نویسی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• «توسعه نرم‌افزار» (Software Development)
• «ایجاد ثابت‌افزار» (Firmware Programming)
• «توسعه و برنامه نویسی موبایل» (Mobile Development)
• «برنامه نویسی وب» (Web Development)

معنی برنامه نویس چیست ؟

هیچ معنا و «واژه‌شناسی» (Terminology) استانداردی در سطح صنعتی برای عبارت برنامه نویس کامپیوتر وجود ندارد. بنابراین، ممکن است برای یک جایگاه شغلی یکسان با شرح وظایف مشترک در یک شرکت، اصطلاح «برنامه نویس» (Programmer) و در شرکت دیگر عبارت «مهندس نرم افزار» (Software Engineer) به کار گرفته شود.

به‌طور معمول شخصی با عنوان شغلی برنامه نویس یا توسعه دهنده نرم افزار ممکن است روی پیاده‌سازی مشخصاتی جزئی با استفاده از کدهای کامپیوتری، برطرف کردن نواقص (رفع کردن باگ‌ها) و انجام بررسی کدها (تست نرم افزار) تمرکز کند. فردی با این عنوان‌های شغلی ممکن است در زمینه علوم کامپیوتر مدرک تحصیلی داشته باشد، احتمال دارد مدرک این شخص کاردانی باشد؛ همچنین این امکان وجود دارد که فرد به صورت خودآموز برنامه نویسی را آموخته و شاید هم با شرکت در بوت‌کمپ‌های برنامه نویسی مهارت‌های لازم را بدست آورده است.

با توجه به اینکه برنامه نویس و مهندس نرم افزار اکثراً به جای هم استفاده می‌شوند، برای پاسخ کامل به سوال برنامه نویس کیست باید مهندس نرم افزار را هم معرفی کرد تا چیستی هر یک دقیق‌تر مشخص شود.

مهندس نرم افزار کیست ؟

از شخصی با عنوان شغلی «مهندس نرم افزار» انتظار می‌رود اصول مهندسی نرم افزار را درک کند و دانش بیشتری در زمینه ریاضیات پیشرفته و روش‌های علمی داشته باشد؛ معمولاً داشتن مدرک تحصیلی در زمینه مهندسی نرم افزار، مهندسی کامپیوتر یا علوم کامپیوتر هم برای عنوان شغلی مهندس نرم افزار ضرورت دارد.

در برخی از کشورها برای مهندس شدن به لحاظ قانونی افراد باید حتماً در رشته‌های مهندسی تحصیل کرده و مدرک تحصیلی داشته باشند. در شرکت‌هایی که تمایز قائل می‌شوند، مهندسان نرم افزار نسبت به برنامه نویس عادی مسئولیت‌های وسیع‌تر و سطح بالاتری دارند.

وظایف مهندس نرم افزار چه هستند؟

از جمله وظایف رایج مهندس نرم افزار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• طراحی یا «معماری» برنامه‌ها، قابلیت‌ها و پلتفرم‌های جدید
• مدیریت چرخه حیات توسعه نرم افزار:
  • طراحی
  • پیاده‌سازی
  • تست
  • استقرار
• تشکیل تیم برنامه نویسی و رهبری آن
• تعامل و ارتباط با مشتریان کسب و کارها، برنامه نویسان و سایر مهندسان
• در نظر گرفتن پایداری و کیفیت سیستم
• کاوش در روش‌های مختلف توسعه نرم افزار

یک سوال دیگری که اغلب در رابطه با اینکه برنامه نویس کیست مطرح می‌شود این است که برنامه نویسی ارشد کیست ؟

برنامه نویس ارشد کیست ؟

می‌توان گفت «برنامه نویس ارشد» (Senior Developer) در واقع همان مهندس نرم افزار است؛ یعنی به برنامه نویس ارشد ، مهندس نرم افزار هم می‌گویند. برنامه نویس ارشد نیز حیطه وظایف متنوعی دارد و مثلاً کد زدن یکی از وظایف اولیه برنامه نویس ارشد به شمار می‌روند. ممکن است برنامه نویس ارشد در یک حوزه خاص به صورت تخصصی فعالیت کند، نظارت بر پروژه‌ها را انجام دهد و «برنامه نویسان تازه‌کار» (Junior Developer) را مدیریت کند.

شرح وظایف برنامه نویس ارشد چیست ؟

وظایف برنامه نویس ارشد معمولاً مواردی از قبیل کدنویسی، تحلیل داده‌ها و کمک کردن به طراحی و پیاده‌سازی نرم افزار را شامل می‌شود. برای کسب موفقیت به عنوان توسعه دهنده ارشد، فرد باید مهارت‌ها، خلاقیت‌ها و نوآوری‌های ویژه‌ای را از خود نشان دهد و توانایی رشد در محیطی پرفشار را داشته باشد.

همچنین برنامه نویس ارشد باید در زمینه مهارت‌های ارتباطی هم قدرتمند ظاهر شود. در نهایت، برنامه نویس ارشد درجه یک باید تجربه زیادی در زمینه توسعه نرم افزار داشته باشد تا بتواند وظایف تعیین شده را در موعد مقرر تحویل دهد. داشتن مهارت‌های تحلیلی قوی هم از دیگر خصوصیت‌های برنامه نویس ارشد است.

مسئولیت های برنامه نویس ارشد چه هستند ؟

مسئولیت‌های جایگاه شغلی برنامه نویس ارشد در ادامه فهرست شده‌اند:

• اجرای وظایف کدنویسی
• بازبینی و موردخوانی کدهای نوشته شده و بررسی دقت و کارکردپذیری آن‌ها
• ایجاد و پیاده‌سازی نقشه‌های طراحی
• تجزیه و تحلیل کردن منظم بخش‌های مختلف کدهای برنامه
• محول کردن وظایف به اعضای تیم برنامه نویسی
• بروز نگاه داشتن خود در زمینه روندهای صنعت نرم افزار و پیشرفت‌های دنیای فناوری

یکی از مسائلی که پیرامون سوال برنامه نویس کیست شکل می‌گیرد این است که اصلاً خود برنامه نویسی چیست و چه کاربردی دارد ؟ بنابراین برای درک بهتر اینکه برنامه نویس کیست بهتر است در ادامه، بخشی از این مقاله هم به شرح چیستی برنامه نویسی اختصاص داده شود.

برنامه نویسی چیست و چه کاربردی دارد ؟

به فرآیند آماده‌سازی و ساخت برنامه‌ای برای یک دستگاه (کامپیوتر) برنامه نویسی می‌گویند. در برنامه نویسی برنامه‌ای که ساخته می‌شود از چندین دستورالعمل تشکیل شده است. به بیان ساده‌تر، اساساً برنامه نویسی به اقدامی برای استفاده از کامپیوتر برای انجام یک وظیفه مشخص گفته می‌شود که این وظیفه باید به‌درستی و بدون خطا انجام شود. مهارت برنامه نویسی که به آن «مهارت کدنویسی» (Coding Skill) هم می‌گویند به هنر استفاده از انواع زبان‌های برنامه نویسی برای نوشتن دستورالعمل‌هایی با هدف هدایت و کنترل کامپیوترها، برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن‌ها) یا برنامه‌های نرم افزاری گفته می‌شود. در مهارت برنامه نویسی وظایف و کارهای مربوطه برای کامپیوتر مشخص می‌شوند.

مجموعه مهارت‌های برنامه نویسی امکان ایجاد نرم افزارهای کامپیوتری، بازی‌های رایانه‌ای، اپلیکیشن‌ها، وب‌سایت‌ها و بسیاری از موارد دیگر را فراهم می‌کنند. مهارت برنامه نویسی یا کدنویسی به دانش و درک زبان‌های کدنویسی، چارچوب‌ها و همچنین معماری‌هایی گفته می‌شود که یک برنامه نویس را قادر می‌سازند تا هر نوع محصول نرم افزاری دلخواه را ایجاد کند. در دنیایی که کاملاً به صورت دیجیتالی متصل است، مهارت‌های کدنویسی تقریباً در همه جنبه‌ها و زوایای زندگی انسان تاثیرگذار هستند. از این رو، پرورش و تقویت مجموعه مهارت‌های برنامه نویسی برای موفقیت در هر حوزه‌ای ضروری و هوشمندانه به نظر می‌رسد.

پیش از این مقاله‌ای جامع و کاربردی درباره چیستی برنامه نویسی در مجله تم آف منتشر شده است که استفاده از آن به افرادی پیشنهاد می‌شود که قصد دارند مطالعه بیشتری پیرامون حرفه و مهارت برنامه نویسی داشته باشند:

• مقاله مرتبط: برنامه نویسی چیست؟‌ — از شروع یادگیری تا کسب درآمد

سوالات بسیاری در خصوص تاریخچه برنامه نویسی مطرح می‌شوند که رایج‌ترین آن‌ها این سوال است که اولین برنامه نویس کسیت. بنابراین در ادامه به تاریخچه برنامه نویسی و پاسخ به وسالات رایج در این زمینه پرداخته شده است.

تاریخچه شغل برنامه نویسی

در این بخش از مقاله «برنامه نویس کیست» به شرح مختصری از تاریخچه پیدایش شغل برنامه نویس پرداخته شده است. ابتدا به این بحث پرداخته شده که اولین برنامه نویس جهان کیست؟

اولین برنامه نویس جهان کیست ؟

کُنتس و ریاضیدان بریتانیایی «ایدا لاولِیس» (Ada Lovelace) اغلب به عنوان اولین برنامه نویس جهان شناخته می‌شود. او اولین کسی بود که بخشی از یک برنامه (به بیان دقیق‌تر یک الگوریتم) را منتشر کرده است. خانم لاولیس این برنامه و الگوریتم را به منظور پیاده‌سازی روی موتور تحلیلی آقای «چارلز بابیج» (Charles Babbage) در ماه اکتبر سال 1842 (مهرماه ۱۲۲۱ شمسی) توسعه داده است.

این الگوریتم برای محاسبه اعداد برنولی (Bernoulli) مورد استفاده قرار گرفت. به دلیل اینکه ماشین آقای بابیج هیچگاه به عنوان یک استاندارد کارامد در دوران زندگی خانم لاولیس تکمیل نشد، خانم لاولیس هیچ‌وقت فرصت این را پیدا نکرد کارایی برنامه‌ای که نوشته است را با چشمان خود در عمل ببیند.

اولین شخصی که برنامه‌ای را روی یک کامپیوتر الکترونیکی مُدرن اجرا کرده، دانشمند کامپیوتر، «کانرد سوزه» (Konrad Zuse) است که در سال ۱۹۴۱ میلادی (۱۳۲۰ شمسی) موفق به انجام این کار شده است. تیم برنامه نویسی ENIAC به عنوان اولین برنامه نویسان معمول شناخته می‌شوند.

تاریخچه شغل برنامه نویس در صنعت نرم افزار

اولین شرکتی که به‌طور خاص برای تولید و تهیه محصولات و خدمات نرم افزاری بنیان‌گذاری شد، «Computer Usage Company» نام داشت که در سال ۱۹۵۵ میلادی (۱۳۳۴ شمسی) تاسیس شده است. پیش از آن زمان، برنامه نویسی کامپیوترها یا توسط مشتریان یا به‌وسیله تعدادی از تولید کنندگان کامپیوترهای تجاری مثل شرکت Sperry و IBM انجام می‌شد.

در اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی (۱۳۴۰ شمسی) تقریباً درست پس از آن‌که کامپیوترها برای اولین بار در ابعاد تجاری تولید انبوه شدند، صنعت نرم افزار گسترش پیدا کرد. دانشگاه‌ها، دولت‌ها و کسب و کارها سبب افزایش تقاضا برای ساخت نرم افزار شدند. بسیاری از برنامه‌های نرم افزاری در آن زمان به صورت داخلی و درون‌سازمانی به وسیله برنامه نویسان تمام‌وقت نوشته شدند. برخی از این نرم افزارها به صورت رایگان بین کاربران ماشین خاصی توزیع شدند و برخی دیگر از برنامه‌های تولید شده به صورت تجاری به فروش می‌رسیدند.

سایر شرکت‌هایی نظیر «Computer Sciences Corporation» (تاسیس شده در سال ۱۹۵۹ میلادی یا ۱۳۳۸ شمسی) هم شروع به رشد کردند. تولید کنندگان کامپیوتر نیز به سرعت شروع به فروش سیستم‌ عامل‌ها، نرم افزارهای سیستمی و محیط‌های برنامه نویسی به صورت بسته‌بندی شده و به همراه محصولات سخت افزاری خود کردند. مثلاً IBM 1620 به همراه سیستم برنامه نویسی سمبلیک 1620 و زبان برنامه نویسی فرترن (FORTRAN) عرضه شده است.

با پیدایش کامپیوترهای شخصی (Personal Computer | PC) در میانه دهه ۱۹۷۰ میلادی (۱۳۵۰ شمسی) امکانات محاسباتی برای کارمندان دفتری در رده متوسط فراهم شد. در سال‌های پس از آن، کامپیوترهای شخصی به ایجاد بازاری دائماً در حال رشد برای بازی‌های کامپیوتری، برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن‌ها) و نرم افزارهای بهره‌وری کمک کرد. این مسئله باعث شد تقاضا برای برنامه نویس و توسعه دهنده نرم افزار در آن برهه زمانی افزایش پیدا کند.

معرفی فیلم های آموزش برنامه نویسی تم آف

یکی از بهترین شیوه‌های فراگیری مهارت‌های برنامه نویسی استفاده از دوره‌های آموزش آنلاین به حساب می‌آید. با استفاده از فیلم‌های آموزش برنامه نویسی آنلاین می‌توان در هر مکان و هر زمانی به یادگیری پرداخت و ویدیوها را چند بار مشاهده کرد تا درک جامعی از مفاهیم دشوارتر به‌دست آید. در وب سایت تم آف، یکی از کاربردی‌ترین و جامع‌ترین مجموعه دوره‌های آموزش برنامه نویسی تهیه و گردآوری شده است. علاقه‌مندان می‌توانند براساس نیاز خود و حوزه‌ای از برنامه نویسی که قصد فعالیت در آن را دارند، هر یک از دوره‌های مجموعه برنامه نویسی فراردس را انتخاب و فرایند یادگیری را شروع کنند.

در مجموعه آموزش برنامه نویسی تم آف دوره‌های آموزشی کاربردی و جامعی برای بسیاری از بهترین زبان‌های برنامه نویسی موجود است. در اکثر این دوره‌ها، آموزش زبان‌های برنامه نویسی از سطح مقدماتی و از صفر آغاز می‌شود و تا سطوح بالاتر ادامه پیدا می‌کند؛ تا جایی که دانشجویان می‌توانند پروژه‌ای آزمایشی را با استفاده از آن زبان پیاده‌سازی کنند. در تصویر فوق تنها تعداد کمی از دوره‌های موجود در مجموعه آموزش برنامه نویسی تم آف به عنوان نمونه نشان داده شده‌اند.

• برای دسترسی به همه فیلم های آموزش برنامه نویسی تم آف + اینجا کلیک کنید.

طبیعت کار برنامه نویس چیست ؟

برنامه نویس کامپیوتر دستورهایی جزء‌به‌جز‌ء را برای ایجاد برنامه‌های کامپیوتری یا نرم افزارها می‌نویسد، تِست و عیب‌یابی می‌کند و همچنین نگهداری از آن را هم انجام می‌دهد. برنامه‌های کامپیوتری حاوی دستورالعمل‌هایی هستند که کامپیوتر برای اجرای قابلیت‌های عملکردی تعیین شده باید آن‌ها را دنبال کند. علاوه‌ بر این، برنامه نویسان ساختارهای منطقی را برای حل مسئله‌ها به‌وسیله کامپیوتر می‌پرورانند، طراحی می‌کنند و آن‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

بسیاری از نوآوری‌های فنی در برنامه نویسی، یعنی فناوری‌های محاسباتی پیشرفته و زبان‌ها و ابزارهای برنامه نویسی پیچیده و جدید، باعث شده‌اند تا نقش شغلی برنامه نویس بازتعریف شود و سطح کیفی بسیاری از اثرات برنامه نویسی امروزی بهبود پیدا کرده است. ممکن است بسته به سازمان و شرکت مربوطه، عناوین شغلی و شرح وظایف مختلفی برای حوزه برنامه نویسی وجود داشته باشند.

برنامه نویسان در چه موقعیت ها و شرایطی فعالیت می‌کنند؟

افراد برنامه نویس در موقعیت‌ها، فضاها و شرایط مختلفی به فعالیت حرفه‌ای می‌پردازند. از جمله این موقعیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• واحد فناوری اطلاعات (IT) شرکت‌ها و سازمان‌ها
• شرکت‌های نرم افزاری بزرگ
• شرکت‌های خدماتی کوچک
• نهادهای دولتی مختلف با اندازه‌های بزرگ و کوچک

علاوه‌ بر این، بسیاری از برنامه نویسان حرفه‌ای برای شرکت‌های مشاوره‌ در سایت‌های مشتری به عنوان پیمانکار فعالیت می‌کنند. معمولاً برای کار کردن به عنوان برنامه نویس نیازی به گرفتن مجوز وجود ندارد، اگرچه بسیاری از برنامه نویسان اغلب نسبت به کسب مدرک‌های حرفه‌ای در زمینه برنامه نویسی و توسعه نرم افزار مبادرت می‌ورزند. برنامه نویسی به‌طور گسترده به عنوان یک حرفه شغلی شناخته می‌شود؛ اگرچه برخی از نظریه‌پردازان بر این عقیده هستند که تنها مشاغل با الزامات مجوز قانونی به عنوان حرفه شغلی محسوب می‌شوند.

برای پاسخ دقیق‌تر به این سوال که برنامه نویس کیست باید به شرح انواع نرم افزار هم پرداخته شود؛ چرا که برای هر نوع نرم افزاری نیاز به برنامه نویسان متفاوتی وجود دارد.

انواع نرم افزار چیست ؟

فعالیت و شغل برنامه نویسی بسیار متنوع و گوناگون است و به نوع کسب و کاری بستگی دارد که فرد برای آن برنامه نویسی می‌کند. برای مثال، برنامه نویسی مربوط به بروزرسانی سوابق مالی نسبت به نوشتن برنامه‌های مورد نیاز برای به‌وجود آوردن شرایط واقعی داخل هواپیما جهت تمرین خلبان‌ها در یک شبیه‌ساز پرواز بسیار متفاوت است.

برنامه‌های ساده را می‌توان تنها در چند ساعت نوشت. اما توسعه برنامه‌های پیچیده‌تر ممکن است نیاز به بیش از یک سال زمان داشته باشند. همچنین بسیاری از نرم افزارها نیز هیچگاه تمام شده به حساب نمی‌آیند، بلکه تا زمانی که مورد استفاده هستند به‌طور مداوم بهبود و ارتقا داده می‌شوند. در اکثر مواقع، تعداد زیادی از برنامه نویسان با یکدیگر به عنوان یک تیم برنامه نویسی تحت مدیریت و نظارت برنامه نویسان ارشد همکاری می‌کنند.

اکثر افراد فکر می‌کنند که کار برنامه نویسی فقط به نوشتن کدها مربوط می‌شود، اما به هیچ‌وجه اینطور نیست. بنابراین یکی از موارد مهمی که پیرامون سوال برنامه نویس کیست مطرح می‌شوند این است که برنامه نویسان چه کارهایی انجام می‌دهند؟

برنامه نویس چه کارهایی انجام می‌دهد؟

در پاسخی سریع و ساده به این سوال که کار برنامه نویس چیست باید گفت، برنامه نویس کار نوشتن نرم افزارهای کامپیوتری را انجام می‌دهد. اگرچه، در واقعیت برنامه نویس وظایف مختلف و گوناگونی را برعهده دارد و کدنویسی تنها کاری نیست که برنامه نویس عهده‌دار است.

به بیان ساده باید گفت برنامه نویسان کامپیوتر اطمینان حاصل می‌کنند که فناوری‌ها و دستگاه‌های هوشمندی مثل موبایل، لپ‌تاپ، ساعت هوشمند و سایر مواردی که اشخاص روزانه با آن‌ها سر و کار دارند به درستی و به صورت پایدار کار می‌کنند و مشکلی برای آن‌ها به‌وجود نخواهد آمد.

برنامه نویسان کامپیوتر مسئولیت تجزیه و تحلیل نیازهای کاربران را بر عهده دارند. پس از آن هم برنامه نویس نرم افزار را طراحی می‌کند، آن را توسعه می‌دهد و در نهایت تست و ارزیابی برنامه تولید شده را هم بر عهده دارد تا از این مسئله اطمینان حاصل شود که نیازهای کاربران واقعاً برآورده خواهند شد.

علاوه بر این، برنامه نویسان کامپیوتر تخصص خود را برای تضمین این موضوع به کار می‌گیرند که نرم افزار مطابق با استانداردهای صنعت IT و بهترین روش‌های عملکردی، قابلیت اطمینان و امنیت توسعه داده شده است.

برنامه نویس با سایر طراحان و برنامه نویسان دیگر برای برنامه‌ریزی ساخت هر بخش از اپلیکیشن یا نرم افزار همکاری می‌کند. آن‌ها همچنین برای تعیین این مسئله هم با یکدیگر همفکری می‌کنند که چگونه هر بخش با سایر بخش‌ها کار خواهد کرد. برنامه نویسان معمولاً کدنویسی را با استفاده از زبان‌های برنامه نویسی مختلفی انجام می‌دهند که از جمله این زبان‌ها می‌توان به پایتون، C++‎ و جاوا اشاره کرد.

برای کسب اطمینان از اینکه همه چیز به درستی کار می‌کند، برنامه نویس کامپیوتر به صورت تکراری چرخه طراحی، توسعه، ادغام اجزای نرم افزاری، تست و گرفتن بازخورد از مشتریان را به‌طور دائم انجام می‌دهد. پس از آن‌که یک اپلیکیشن یا همان برنامه کامپیوتری به خوبی و به درستی کار کرد و استقرار آن به‌طور کامل انجام شد، برنامه نویسان کامپیوتر قابلیت‌های عملکردی نرم افزار فعلی را بروزرسانی می‌کنند و ویژگی‌های جدید به آن اضافه می‌کنند. در ادامه برخی از مواردی شرح داده شده‌اند که برنامه نویس کامپیوتر انجام می‌دهد.

نوشتن و تست کد برای برنامه های جدید

برنامه نویسان کامپیوتر، توسعه دهندگان نرم افزار و برنامه نویسان وب از نزدیک با یکدیگر همکاری می‌کنند تا کدنویسی اپلیکیشن‌های جدید را انجام دهند. این کدها ممکن است برای انواع نرم افزارهای مختلفی مثل اپلیکیشن‌های موبایل یا برنامه‌های دسکتاپ نوشته شوند.

در برخی موارد احتمال دارد برنامه نویس جایگاه شغلی مشابهی با طراحان وب داشته باشد؛ یعنی مثلاً ظاهر (رابط کاربری | UI) و تجربه کاربری یک برنامه نرم افزاری جدید را ایجاد کند. نوشتن کدهای جدید اغلب شامل میزان زیادی آزمون و خطا می‌شود. برنامه نویس کامپیوتر تفکر انتقادی قوی و مهارت‌های حل مسئله قدرتمندی دارد.

• مقاله مرتبط: چرا یادگیری مهارت های نرم ضروری است؟ + معرفی فیلم های آموزش مهارت های کلیدی

بروزرسانی برنامه های از پیش ساخته شده

یکی دیگر از کارهایی که برنامه نویس ممکن است انجام دهد، ایجاد و نصب بروزرسانی‌های مورد نیاز برای برنامه‌های کامپیوتری است که قبلاً ساخته و مستقر شده‌اند. بروزرسانی ممکن است شامل رفع ایرادها (Bug Fix) یا افزودن قابلیت‌های پیشرفته‌تر برای بهبود تجربه کاربری باشند. بسته به میزان پیچیدگی بروزرسانی مربوطه، مدت زمان انجام چنین پروژه‌هایی متفاوت است و احتمال دارد مثلاً تنها چند روز زمان ببرد یا اینکه چندین ماه طول بکشد.

شناسایی و رفع خطاهای برنامه نویسی

به‌طور روزانه، یک برنامه نویس معمولاً به عیب‌یابی بخش‌های مختلف نرم افزار یا وب سایت‌هایی کمک می‌کند که به درستی کار نمی‌کنند. اغلب این مشکلات، نتیجه رخداد خطاهایی در برنامه هستند و برنامه نویس می‌تواند کمک کند تا این خطاها و اشکال‌ها به سرعت شناسایی و برطرف شوند.

بازنویسی برنامه ها برای سیستم عامل های مختلف

معمولاً برنامه نویسان ناچار هستند برنامه‌ها را با زبان‌های برنامه نویسی مختلف بازنویسی کنند تا بتوان این برنامه‌ها و اپلکیشن‌ها را روی سیستم عامل‌های دیگر هم اجرا کرد. برای مثال، نوشتن و ایجاد برنامه‌های تحت ویندوز با ساخت برنامه برای سیستم عامل مک OS متفاوت است. برخی از برنامه نویسان به‌گونه‌ای آموزش دیده‌اند که می‌توانند توسعه اپلیکیشن‌ها را به شیوه SaaS انجام دهند. برنامه‌های تولید شده با این روش را می‌توان در هر دو سیستم عامل ویندوز و مک اجرا کرد.

ایمن سازی برنامه ها در برابر تهدیدهای امنیت سایبری

بسیاری از برنامه نویسان کامپیوتر در حوزه امنیت سایبری فعالیت می‌کنند. آن‌ها به شناسایی نرم افزارهای مخرب و تعمیر نرم افزارهایی می‌پردازند که ممکن است در برابر هک شدن آسیب‌پذیر باشند. علاوه بر این، برنامه نویسان می‌توانند کدهایی بنویسند که در برابر رخنه‌های امنیتی و نشت داده‌ها مقاوم هستند. با افزایش تعداد و شدت حملات امنیت سایبری، تقاضا برای متخصصان امنیت اطلاعات هر روز بیشتر می‌شود.

• مقاله مرتبط: آموزش امنیت شبکه — راهنمای شروع و یادگیری

درآمد برنامه نویسی چقدر است؟

درآمد برنامه نویسی به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان مقدار مشخصی را برای آن تعیین کرد. اما معمولاً درآمد برنامه نویسی برای یک برنامه نویس حرفه‌ای و باتجربه معمولاً نسبت به بسیاری از مشاغل دیگر بیشتر است. از جمله عوامل دخیل در میزان درآمد برنامه نویس می‌توان به سطح مهارت و سابقه کار فرد اشاره کرد. همچنین درآمد برنامه نویسی در کشورها و شهرهای مختلف متفاوت است.

یکی دیگر از عوامل موثر در میزان درآمد برنامه نویسان، حوزه فعالیت آن‌ها در دنیای فناوری است. مثلاً برنامه نویس فرانت اند معمولاً درآمد کم‌تری نسبت به برنامه نویس بک اند و فول استک دارد.

• مقاله مرتبط: فرق Back End و Front End چیست؟ — هر آنچه باید بدانید (+ فیلم رایگان)

همچنین نوع فعالیت برنامه نویس یعنی فعالیت به صورت حضوری، دورکاری یا پروژه‌ای هم در درآمد این افراد تاثیرگذار است. با استناد به وب سایت ComputerCareers، در کشور ایالات متحده برنامه نویسان کامپیوتر به‌طور میانگین نزدیک به ۴۱ دلار در ساعت درآمد دارند. درآمد ماهانه برنامه نویسان آمریکایی از ۴ هزار دلار در ماه شروع می‌شود و حداکثر درآمد برنامه نویس در آمریکا نزدیک به ۱۱ هزار دلار است. بازه حقوق سالانه برنامه نویسان و توسعه دهندگان در کشور آمریکا بین ۹۰ تا ۱۳۱ هزار دلار متغیر است.

تاکنون در بخش‌هایی از مقاله‌های دیگر مجله تم آف نیز به بحث درآمد برنامه نویسی و حقوق آن پرداخته شده است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه، استفاده از مقاله‌های زیر پیشنهاد می‌شوند:

• مقاله‌های مرتبط:
  • چگونه از برنامه نویسی پول در بیاوریم؟ — کاربردی و اصولی ترین روش ها
  • برنامه نویسی چیست؟‌ — از شروع یادگیری تا کسب درآمد
  • درآمد برنامه نویسی در ایران چقدر است؟ – توضیح کامل

برنامه نویس شدن چه مزایایی دارد؟

برنامه نویسی مجموعه مهارت‌هایی بسیار ارزشمند است که می‌تواند به افراد کمک کند تا به دنبال فرصت‌هایی در زمینه‌های گوناگون مانند بازارهای مالی، حوزه سلامت، طراحی گرافیک و بازاریابی دیجیتال باشند. براساس تحقیقات به عمل آمده توسط شرکت BurningGlass که در زمینه بازار تحقیقات مشاغل فعالیت دارد، در حال حاضر مشاغل برنامه نویسی ۱۲ درصد سریع‌تر از میانگین تمام مشاغل دیگر رشد داشته‌اند.

همچنین در اکثر شرکت‌ها مزایای بیشتری برای برنامه نویسان و توسعه دهندگان تیم فنی در نظر گرفته می‌شود. از جمله این مزایا می‌توان به حقوق مناسب، ساعات کار انعطاف‌پذیر و امکان فعالیت به صورت دورکاری و بسیاری از موارد دیگر اشاره کرد. همچنین از جمله سایر مزایای برنامه نویس شدن این است که حل مسئله، رسیدن به جواب، پیاده‌سازی یک عملکرد جدید و نوشتن برنامه‌ای که در عمل کار می‌کند، بسیار لذت‌بخش است و در نتیجه رضایت شغلی بالایی را به دنبال خواهد داشت.

چگونه می‌توان برنامه نویس شد؟

کسب مدرک کارشناسی مرتبط با برنامه نویسی کامپیوتر می‌تواند نقطه شروع خوبی برای برنامه نویس شدن باشد. اگرچه در دنیای کنونی نقش تحصیلات دانشگاهی در استخدام بسیار کم‌رنگ شده است و خصوصاً در شرکت‌های رده اول دنیای فناوری مثل گوگل و اسپیس‌ایکس، دیگر داشتن مدرک تحصیلی ارزش تلقی نمی‌شود، بلکه این داشتن مهارت و نمونه کار با کیفیت است که نقش اساسی در استخدام برنامه نویس دارند. در واقع داشتن مدرک تحصیلی مرتبط می‌تواند به عنوان یک نقطه مثبت در رزومه فرد به حساب آید، اما نداشتن مدرک کامپیوتر هرگز به هیچ وجه به این معنا نیست که فرد نمی‌تواند برنامه نویس شود.

برای برنامه نویس شدن تنها باید تلاش و پشتکار داشت و تا تا جایی که می‌شود تمرین برنامه نویسی انجام داد. برای شروع بهتر است از یک یا دو دوره آموزش مقدماتی برنامه نویسی استفاده شود و پس از آن هم باید بلافاصله انجام تمرین و پروژه را آغاز کرد. یادگیری برنامه نویسی در اصل هنگام تمرین و انجام پروژه‌های عملی اتفاق می‌افتد. اگر فردی چندین دوره آموزشی مختلف را تمام کند، بدون کدنویسی به صورت عملی و انجام پروژه و تمرین، هرگز برنامه نویس نخواهد شد.

تسلط با زبان انگلیسی هم برای برنامه نویس شد بسیار اهمیت دارد. در صورت آشنایی با زبان انگلیسی می‌توان از دوره‌های آموزشی تعاملی رایگان استفاده کرد که در آن‌ها پس از هر درس، تمریناتی ارائه شده‌اند که به یادگیری واقعی بسیار کمک می‌کنند. مثلاً پلتفرم SoloLearn یکی از منابع رایگان یادگیری مهارت‌هی مختلف برنامه نویسی است که هم اپلیکیشن موبایل دارد و هم از طریق وب در دسترس است.

برای انجام پروژه و تمرین هم باید از تمرین‌ها و پروژه‌های ساده شروع کرد و کم‌کم مقیاس آن‌ها را بزرگ‌تر کرد و برنامه‌های پیچیده‌تر نوشت. البته پیش از هر چیز لازم است فرد زمینه فعالیت مورد علاقه خود را در حیطه برنامه نویسی انتخاب کند. برنامه نویسی حوزه‌های مختلفی دارد که رایج‌ترین و محبوب‌ترین آن برنامه نویسی وب و به ویژه برنامه نویسی وب فرانت‌اند است. برنامه نویسی فرانت‌اند نسبت به سایر حوزه‌های برنامه نویسی نسبتاً ساده‌تر است و افرادی که فکر می‌کنند برنامه نویسی سخت است و از شروع فعالیت در این زمینه واهمه دارند، می‌توانند از طریق فرانت‌اند و یادگیری CSS ،HTML و جاوا اسکریپت وارد دنیای برنامه نویسی شوند.

در خصوص اینکه چگونه می‌توان برنامه نویس شد، پیش از این مقاله‌ای جامع و کاربردی در مجله تم آف منتشر شده است که مطالعه آن به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود:

• مقاله مرتبط: چگونه برنامه‌نویس شویم؟ — راهنمای شروع و موفقیت در برنامه نویسی

برای شروع برنامه نویسی در صورتی که تجربه پیشین با هیچ زبان برنامه نویسی وجود نداشته باشد، استفاده از دوره آموزش اصول و مبانی برنامه نویسی که رایگان هم هست به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود.

انواع برنامه نویس کیست و مشاغل مختلف برنامه نویسی چه هستند؟

به دلیل اینکه برنامه نویسی کامپیوتر حوزه‌ای بسیار وسیع و گسترده است، زمینه‌های شغلی بسیاری وجود دارند که در آن‌ها مهارت برنامه نویسی حرف اول را می‌زند و افراد می‌توانند در هر یک از این حوزه‌های مختلفی که به آن علاقه دارند، زندگی حرفه‌ای موفقی داشته باشند. برخی از حوزه‌های رایجی که برنامه نویسان در آن‌ها به فعالیت می‌پردازند در ادامه فهرست شده‌اند:

• توسعه اپلیکیشن‌های موبایل
• برنامه نویسی وب
• ساخت بازی‌های کامپیوتری
• هوش مصنوعی
• دواپس (DevOps)
• شبکه‌های کامپیوتری
• امنیت
• برنامه نویسی بلاکچین
• رباتیک (طراحی ربات هوشمند)
• و بسیاری از موارد دیگر

عناوین شغلی رایج برای برنامه نویس

همان‌طور که پیش‌تر هم بیان شد، برنامه نویسی حوزه‌ای بسیار گسترده است و عناوین شغلی مختلفی برای افراد فعال در زمینه برنامه نویسی وجود دارند. هر یک از این عناوین شغلی هم در حوزه خاصی از حیطه برنامه نویسی تعریف می‌شوند. برای مثال، معمولاً عنوان‌های شغلی «برنامه نویس فرانت اند»، «برنامه نویس بک اند» و «برنامه نویس فول استک» زیرمجموعه حوزه برنامه نویسی وب به حساب می‌آیند.

• مقاله مرتبط: برنامه نویس فرانت اند ، بک اند و فول استک دولوپر — وظایف، مهارت ها و درآمد

همچنین برخی از عناوین شغلی مستقیماً با برنامه نویسی در ارتباط هستند، اما در برخی دیگر منصب‌ها و جایگاه‌های شغلی مرتبط، علاوه‌بر برنامه نویسی از مهارت‌ها و تخصص‌های دیگر هم استفاده می‌شود. خصوصاً در حوزه هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم داده، برنامه نویسی در واقع تنها ابزاری برای پیاده‌سازی مدل‌های ریاضی به حساب می‌آید و افراد باید تسلط کافی در زمینه ریاضیات، جبر، آمار و احتمال و سایر موارد را هم داشته باشند.

• مقاله مرتبط: مباحث ریاضی مورد نیاز برای علم داده — راهنمای کاربردی

با این توضیحات، مشخص می‌شود که دسته‌بندی‌های مختلفی را می‌توان برای عنوان‌های شغلی گوناگون حوزه برنامه نویسی در نظر گرفت. مثلاً انواع دسته‌بندی را می‌توان براساس موارد زیر انجام داد:

• حوزه‌های مختلف برنامه نویسی: مثل برنامه نویس وب، برنامه نویس موبایل، برنامه نویس شبکه، توسعه دهنده بلاکچین و سایر موارد
• سطح مهارت و تجربه برنامه نویسی: مثل برنامه نویس تازه کار، برنامه نویس ارشد، مدیر فنی و سایر موارد
• زمینه فعالیت در چرخه توسعه نرم افزار: مثل طراح نرم افزار، طراح محصول نرم افزاری، معمار نرم افزار، تست کننده نرم افزار،‌ مهندس دواپس (استقرار نرم افزار) و سایر موارد
• فناوری مورد استفاده: مثل برنامه نویس PHP، برنامه نویس وردپرس، برنامه نویس انگولار، توسعه دهنده SQL، برنامه نویس React و سایر موارد

یکی از عناوین شغلی محبوب برنامه نویسی «توسعه دهنده فول استک» به حساب می‌آید. می‌توان گفت یکی از اهداف اکثر برنامه نویسان وب، تبدیل شدن به توسعه دهنده فول استک است. تعداد افراد فعال در زمینه برنامه نویسی وب و علاقه‌مندان به این حوزه کم نیست. بنابراین در ادامه مقاله «برنامه نویس کیست» بخشی مختص فول استک در نظر گرفته شده است.

• مقاله مرتبط: انواع برنامه نویسی – معرفی حوزه ها و کاربردهای مختلف برنامه نویسی

برنامه نویس فول استک کیست ؟

فناوری فول استک به تمام عمق یک سیستم برنامه کاربردی کامپیوتری مربوط می‌شود و توسعه دهنده یا همان برنامه نویس فول استک در هر دو دامنه مجزای برنامه نویسی وب یعنی فرانت اند و بک اند فعالیت می‌کند.

فرانت اند شامل تمام آن چیزی می‌شود که یک مشتری یا بازدید کننده وب سایت می‌تواند ببیند و با آن تعامل داشته باشد. از طرف دیگر، بک اند مربوط می‌شود به تمام سرورها، پایگاه‌های داده و سایر معماری‌های داخلی که اپلیکیشن را هدایت می‌کنند. معمولاً کاربر نهایی به‌طور مستقیم با بک اند تعاملی ندارد و بیشتر با فرانت اند یک سایت یا کاربرد تحت وب سر و کار دارد.

• مقاله مرتبط: فرق Back End و Front End چیست؟ — هر آنچه باید بدانید (+ فیلم رایگان)

مثالی انتزاعی برای درک بهتر فرایند فول استک در توسعه وب

ساده‌ترین راهی که می‌توان به سوال برنامه نویس فول استک کیست پاسخ داد، تصور یک رستوران است. در یک رستوران، فرانت اند همان محل نشستن مشتریان است. این محیط در اکثر رستوران‌ها به خوبی تزئیین و سعی می‌شود میز و صندلی‌ها تا حد امکان راحت باشند و به‌طور کلی معمولاً سعی می‌شود فرانت اند رستوران محیطی دلپذیر و آرامش‌بخش باشد تا مشتریان از خوردن غذا در آن لذت ببرند و تجربه دلنشینی رقم بخورد.

آشپزخانه، انبار و سایر بخش‌هایی که بیشتر کامندان رستوران در آن فعالیت می‌کنند و از دید مشتریان و مراجعین به دور هستند، بک اند را تشکیل می‌دهند. در یک رستوران، آشپزها (یعنی همان توسعه دهندگان)، مواد اولیه ذخیره شده را از انبار (پایگاه داده) انتخاب می‌کنند و عملیات مورد نیاز را در آشپزخانه (سرور) روی آن‌ها انجام می‌دهند و سپس غذای کاملاً آماده شده (اطلاعات) به مشتریان (کاربران) تحویل داده می‌شود.

برنامه نویس فرانت اند کیست ؟

توسعه دهندگان فرانت اند با یکدیگر همکاری می‌کنند تا بخش‌های قابل مشاهده یک برنامه کاربردی را برای مرورگرهای وب و دستگاه‌های موبایل بهینه‌سازی کنند. پلتفرم‌های فرانت اند معمولاً با استفاده از CSS ،HTML و جاوا اسکریپ ساخته می‌شوند؛ البته علاوه بر این، می‌توان فرانت اند را با استفاده از کدهای از پیش بسته‌بندی شده در قالب کتابخانه‌ها و همچنین به وسیله سیستم‌های مدیریت محتوا مثل وردپرس هم ایجاد کرد.

برنامه نویس بک اند کیست ؟

برنامه نویسان یا توسعه دهندگان بک اند، کدهای نرم افزاری را می‌نویسند و پالایش می‌کنند که ارتباط با سرورها و پایگاه داده‌ها یا تعامل با سایر نرم افزارهای اختصاصی برای رساندن اطلاعات مورد نیاز به رابط‌ها یا واسط‌های فرانت اند به وسیله آن‌ها انجام می‌شود.

توسعه دهنده فول استک چه کسی است؟

افرادی که هم در زمینه فرانت اند و هم در حوزه بک اند مهارت، دانش و تسلط لازم را دارند، برنامه نویس یا توسعه دهنده فول استک به حساب می‌آیند. پیدایش اصطلاح توسعه دهنده فول استک به اولین روزهای ظهور وب (تارنمای جهان‌گستر) یعنی زمانی بازمی‌گردد که وب سایت‌ها هنوز خیلی کوچک و به اندازه کافی ساده و غیرپیچیده بودند و بنابراین تنها یک نفر می‌توانست تمام جنبه‌های ساخت و توسعه وب سایت را برعهده بگیرد و انجام بدهد.

اما پس از گذشت چندین سال از آن روزهای آغازین، دنیای وب بسیار پیچیده‌تر و بزرگ‌تر شده است. پیدایش یادگیری ماشین، محاسبات پیش‌بینی، طراحی واکنش‌گرا و سایر فناوری‌های نوظهور باعث شده است که دنیای برنامه نویسی وب بسیار چالش‌برانگیز شود. اما همچنان نمی‌توان مدعی شد که تنها یک برنامه نویس به صورت انفرادی قادر به پیاده‌سازی تمام جنبه‌های توسعه و طراحی سایت و کاربردهای تحت وب (وب‌اپلیکیشن‌ها) نیست.

امروزه، اکثر کسب و کارهای مُدرن اغلب به تیمی کامل از برنامه نویسان برای اداره کردن تجهیزات شبکه، کار با ماشین‌های مجازی و مدیریت بانک‌های اطلاعاتی عظیم نیاز دارند. ایجاد یک درک جامع و کامل از تمام فناوری‌های نوظهور در حوزه IT و توسعه وب فرایندی زمان‌بر است. به همین دلیل، برنامه نویسانی که این زمان را صرف کرده‌اند و به اندازه کافی همه‌فن‌حریف هستند که می‌توانند به راحتی هم در فرانت اند و هم در بک اند فعالیت کنند و انجام هر تسک مورد تقاضای تیم را بر عهده بگیرند، توسعه دهنده فول استک محسوب می‌شوند.

زبان برنامه نویسی چیست؟

زبان برنامه نویسی مجموعه‌ای از اصول و قانون‌هایی است که رشته‌های متنی را به کدهای ماشین تبدیل می‌کند تا عملیات مورد نظر در ماشین یا همان کامپیوتر اجرا شوند. البته این قوانین ممکن است رشته متنی نباشند و مثلاً در مورد زبان‌های بصری (ویژوال) مثل اسکرچ، این قوانین به صورت المان‌های بصری هستند.

به بیان دقیق‌تر، زبان برنامه نویسی نوعی نظام نشانه‌گذاری نوشتاری (یا گرافیکی) است که برای برقراری ارتباط میان انسان و ماشین مورد استفاده قرار می‌گیرد. زبان‌های برنامه نویسی جزئی از «زبان‌های کامپیوتری» (Computer Language) به حساب می‌آیند و در حوزه «برنامه نویسی کامپیوتری» برای پیاده‌سازی الگوریتم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پیش از این در مجله تم آف مقاله‌ای مخصوص شرح چیستی زبان برنامه نویسی منتشر شده است و توضیح بیشتر در این خصوص تکرار مکررات خواهد بود. بنابراین برای مطالعه بیشتر در این زمینه بهتر است به مقاله مذکور مراجعه شود:

• مطالعه بیشتر: زبان برنامه نویسی چیست؟ — هر آنچه باید بدانید

انواع زبان های برنامه نویسی

اکثر برنامه نویسان به یک زبان برنامه نویسی تسلط کامل دارند و با یک یا دو زبان دیگر هم آشنا هستند. در دنیای فناوری، انواع زبان‌های برنامه نویسی مختلفی وجود دارد که هر کدام در حوزه خاصی از برنامه نویسی به کار گرفته می‌شوند. البته بسیاری از زبان‌ها هم چندمنظوره یا همه‌منظوره هستند و در زمینه‌های مختلفی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. بسته به اینکه برنامه نویس قصد دارد چه کاری انجام دهد و چه نوع پروژه‌ای را پیاده‌سازی کند، ممکن است لازم باشد از زبان برنامه نویسی خاص و متفاوتی استفاده کند.

هر برنامه نویس پس از انتخاب زمینه فعالیت و حیطه کاری مورد علاقه خود باید زبان‌های برنامه نویسی خاصی را یاد بگیرد. مثلاً افرادی که به فعالیت در حوزه یادگیری ماشین و علم داده علاقه دارند، معمولاً لازم است زبان‌های برنامه نویسی پایتون، زبان R، متلب، SQL و سایر زبان‌های بخصوص را یاد بگیرند. امروزه دیگر تسلط داشتن روی یک زبان برنامه نویسی کافی نیست و بسته به کاربرد، برنامه نویسان باید با چندین زبان برنامه نویسی مختلف آشنایی داشته باشند. البته پس از یادگیری اولین زبان برنامه نویسی، یادگیری زبان‌های دیگر هم چندان کار دشواری نیست و فقط سینتکس تغییر می‌کند.

• مقاله‌های مرتبط:
  • یادگیری علم داده (Data Science) با پایتون — از صفر تا صد
  • داده کاوی (Data Mining) — از صفر تا صد
  • آموزش یادگیری ماشین با مثال‌های کاربردی ــ بخش اول
  • پیاده سازی الگوریتم های یادگیری ماشین با پایتون و R — به زبان ساده

در خصوص انواع زبان‌های برنامه نویسی پیش از این مقاله‌ای جامع و کاربردی در مجله تم آف منتشر شده است که برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌شود:

• مقاله مرتبط: انواع زبان‌های برنامه‌نویسی + معرفی، کاربرد، مزایا و معایب

بهترین زبان برنامه نویسی چیست ؟

در واقعیت چیزی به نام بهترین زبان برنامه نویسی وجود ندارد. برای کاربردهای مختلف از زبان‌های برنامه نویسی متفاوتی استفاده می‌شود. شاید اگر ابتدا مشخص کنیم که دقیقاً چه کاری قرار است انجام شود و چه نوع پروژه‌ای لازم است پیاده‌سازی شود، آنگاه می‌توان گفت چه زبانی بهترین انتخاب برای انجام آن پروژه و هدف خاص به حساب می‌آید.

مثلاً در برنامه نویسی وب فرانت اند، بدون شک بهترین زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت است. اما در برخی از کاربردها نمی‌توان به صورت قطعی یک زبان را به عنوان بهترین در نظر گرفت؛ هم سلیقه‌های متفاوتی وجود دارند و هم اینکه هر پروژه با پروژه دیگر متفاوت است. مثلاً در توسعه بک اند ممکن است برای یک پروژه، PHP بهترین زبان برنامه نویسی به حساب آید و در پروژه‌ای دیگر، بهتر باشد از زبان پایتون و فریمورک جنگو استفاده شود. این مسئله می‌تواند به عوامل مختلفی به‌ویژه مقیاس پروژه بستگی داشته باشد.

برای معرفی بهترین زبان‌های برنامه نویسی، پیش از این مقاله‌ای جامع و کاربردی در مجله تم آف منتشر شده است که برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، مطالعه آن به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود:

• مقاله مرتبط: بهترین زبان های برنامه نویسی سال ۱۴۰۱ یا ۲۰۲۲ + کاربردها و منابع یادگیری

برنامه نویسی پایتون

پایتون یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی به حساب می‌آید. یادگیری پایتون بسیار آسان است و برای شروع، تقریباً می‌توان گفت بهترین زبان به شمار می‌رود. پایتون یکی از سطح بالاترین زبان‌های برنامه نویسی محسوب می‌شود؛ یعنی به زبان طبیعی بسیار نزدیک است. همچنین سینتکس و قواعد نحوی پایتون خیلی ساده است و به راحتی می‌توان آن را یاد گرفت. پایتون زبانی همه‌منظوره محسوب می‌شود و در حوزه‌های مختلفی می‌توان از آن استفاده کرد.

زبان پایتون در زمینه‌هایی مثل علم داده، برنامه نویسی وب، مهندسی نرم افزار، ساخت بازی و اتوماسیون (خودکارسازی فرآیندها) کاربرد دارد. به افرادی که قصد ورود به دنیای برنامه نویسی را دارند و می‌خواهند برنامه نویس شوند توصیه می‌شود یادگیری برنامه نویسی را با زبان پایتون شروع کنند.

تمام مقاله‌های آموزش رایگان پایتون مجله تم آف در صفحه‌ای به صورت ترتیب‌بندی شده گردآوری شده‌اند تا علاقه‌مندان بتوانند راحت‌تر به این مطالب دسترسی داشته باشند:

• برای مشاهده همه مقاله‌های آموزش رایگان پایتون مجله تم آف کلیک کنید.

آموزش برنامه نویسی رایگان

امروزه محتوای آموزشی گسترده‌ای به شکل‌های مختلف متنی، ویدیویی و سایر موارد در اینترنت یافت می‌شود که بسیاری از این محتوا رایگان است و آموزش برنامه نویسی هم از این قاعده مستثنی نیست. منابع آموزش برنامه نویسی رایگان وسیعی در سطح اینترنت به زبان‌های مختلف خصوصاً فارسی و انگلیسی موجود است که علاقه‌مندان می‌توانند برای شروع یادگیری برنامه نویسی از آن‌ها استفاده کنند. با گسترش اینترنت و بهبود نسبی کیفیت و سرعت آن، می‌توان گفت بهترین راه برای یادگیری برنامه نویسی استفاده از منابع آموزش برنامه نویسی رایگان در این بستر عظیم است.

منابع آموزش رایگان برنامه نویسی در اینترنت را می‌توان به انواع مختلفی دسته‌بندی کرد. مثلاً براساس زبان دو دسته مهم منابع فارسی و انگلیسی مطرح می‌شوند. بر اساس نوع محتوا هم محتوای ویدیویی و متنی مهم‌ترین‌ها هستند. یک شیوه نوین و کاربردی هم محتوای آموزشی تعاملی و چندگانه است؛ در این روش ترکیبی از محتوای متنی و ویدیویی به همراه آزمون‌ها و تمرینات آنلاین بر بستر وب و مرورگر استفاده می‌شود که تاثیر یادگیری را چندین برابر می‌کند.

در پلتفرم جامع آموزش آنلاین تم آف هم محتوای رایگان قابل توجهی برای آموزش برنامه نویسی ارائه شده است. هم آموزش‌های ویدیویی رایگان و هم آموزش‌های متنی رایگان در پلتفرم تم آف در دسترس علاقه‌مندان قرار دارند و افرادی که می‌خواهند برنامه نویس شوند می‌توانند برای شروع از آن‌ها استفاده کنند:

• دسترسی به همه فیلم‌های آموزش رایگان برنامه نویسی فراردس 
• دسترسی به همه آموزش‌های متنی رایگان برنامه نویسی مجله تم آف

یکی از مهم ترین ابزارهای هر برنامه نویس نرم افزاری است که برنامه را با آن می‌نویسد و کدها را به وسیله آن مدیریت می‌کند. بنابراین در ادامه این بخش از مقاله برنامه نویس کیست بهتر است به معرفی ویرایشگر کد پرداخته شود.

ویرایشگر کد مهم ترین ابزار برنامه نویس

نرم افزارهای ویرایشگر برنامه نویسی (Programming Editor) که با نام «ویرایشگر کد منبع» (Source Code Editor) یا همان «کد ادیتور» هم شناخته می‌شوند، در واقع ویرایشگرهای متنی هستند که به‌طور خاص برای برنامه نویسان و توسعه دهدگان جهت نوشتن کدهای منبع یک اپلیکیشن یا برنامه نرم افزاری طراحی شده‌اند.

ویرایشگرهای کد چه امکاناتی دارند؟

اکثر ویرایشگرهای کد دارای امکانات و قابلیت‌هایی کاربردی برای برنامه نویسان هستند. برخی از این امکانات در ادامه فهرست شده‌اند:

• نشانه‌گذاری رنگی برای سینتکس هر زبان برنامه نویسی
• دندانه‌گذاری یا ایجاد تورفتگی خودکار در خط‌های برنامه
• قابلیت تکمیل خودکار کدها
• امکان تطبیق پرانتز
• بررسی سینتکس
• پشتیبانی از امکان اضافه کردن افزونه‌ها (پلاگین‌ها)

امکانات فوق به برنامه نویسان در طول فرایند کدنویسی، عیب‌یابی (دیباگ کردن) و ارزیابی (تست کردن) کمک می‌کنند.

نرم افزارهایی که امکانات بیشتری نسبت به ویرایشگر کد فراهم می‌کنند، حجیم‌تر هستند و اغلب در پروژه‌های نرم افزاری بزرگ‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند، «محیط توسعه یکپارچه» (Integrated Development Environment) نام دارند که اکثراً به‌طور خلاصه و مخفف با عنوان IDE خطاب مي‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر راجع‌به اینکه IDE چیست ، مطالعه مقاله زیر به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود:

• مقاله مرتبط: IDE چیست؟ — کاربرد در برنامه نویسی و معرفی انواع

بدین ترتیب مقاله برنامه نویس کیست در اینجا به پایان می‌رسد؛ بنابراین بهتر است جمع‌بندی کوتاهی از این مقاله انجام شود.

جمع‌بندی

برنامه نویس شخصی است که برنامه‌های کامپیوتری را می‌نویسد. به جای برنامه نویس معمولاً از اصطلاحات دیگری مثل توسعه دهنده ، کدنویس، مهندس نرم افزار و سایر موارد هم استفاده می‌شود. انواع مختلف برنامه نویس وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به صورت‌های مختلفی دسته بندی کرد. مثلاً برنامه نویس وب و برنامه نویسی اپلیکیشن موبایل نمونه‌هایی از انواع برنامه نویس هستند.

در این مقاله سعی شد تا به‌طور جامع به این سوال پاسخ داده شود که برنامه نویس کیست و به اکثر مباحث مربوط به این سوال هم پرداخته شد. از جمله مباحثی که پیرامون سوال برنامه نویس کیست مطرح می‌شوند می‌توان به چیستی برنامه نویسی، چیستی زبان برنامه نویسی، انواع زبان‌های برنامه نویسی، انواع حوزه‌های برنامه نویسی، انواع مشاغل برنامه نویسی، درآمد برنامه نویسی و سایر موارد اشاره کرد. امید است این مقاله مفید واقع شود.